سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
البته این بهخاطر قالبهای رایج ضبط فیلم است وگرنه با توجه به طراحی تلفن همراه که کارکرد آن به صورت عمودی است، طبیعی است که فیلم گرفتن با آن هم به صورت عمودی راحتتر است و کاربر تلفن همراه و دوربین آن برایش بهتر است به صورت عمودی فیلمبرداری کند. این موضوع به قدری جدی بود که چندی پیش اینستاگرام قابلیت به اشتراکگذاری و تماشای فیلم از سوی کاربران را به صورت عمودی در دسترس قرار داد تا مشترکان این شبکه اجتماعی بتوانند بدون تغییر زاویه تلفن همراه بتوانند فیلم تماشا کنند. حالا ظاهرا یوتیوب به عنوان بازوی ویدئویی شرکت گوگل (و البته بزرگترین شاخه این شرکت) هم نخواسته از این موضوع عقب بماند و برای حفظ کاربران خود امکان تماشا و به اشتراکگذاری ویدئوهای عمودی را برای کاربران خود فراهم کرده است.
راهاندازی تلویزیون اینستاگرام موسوم به «IGTV» در واقع اقدامی پیشدستانه در فضای رقابت میان غولهای مجازی بود. آنها با راهاندازی چنین امکانی و افزایش دادن زمان پخش ویدئو از یک دقیقه به 60 دقیقه ضد حملهای مجازی و تکنیکی علیه غولی به نام گوگل آغاز کردند. گوگلی که در بسیاری از زمینهها از جمله موتور جستوجو و حتی نرمافزار پیامرسان (با در اختیار داشتن واتساپ) دست برتر در میان مخاطبان را از آن خود دارد.
حالا اما فیسبوک پس از خریدن سهام اینستاگرام در سپتامبر ۲۰۱۲ به ارزش یک میلیارد دلار در واقع برگی تازه در رقابت با گوگل رو کرد و محیطی تازه را برای کاربران شبکههای اجتماعی فراهم و پشتیبانی کرد که با محوریت به اشتراکگذاری تصاویر یکهتاز عرصه شبکههای اجتماعی بود تا جایی که گوگل با بسترهایی نظیر «گوگل پلاس» هم نتوانست از پس آن بربیاد (حتی فیسبوک که مالک اصلی اینستاگرام است هم در میزان رشد به گرد اینستاگرام نرسید) در بهروز رسانی اینستاگرام علاوه بر اینکه زمان پخش ویدئوها افزایش داشت قابلیت پخش به صورت عمودی هم بر آنها افزوده شده بود. این امکان به آنها اجازه داده تا بدون تغییر حالت گوشی بتوانند فیلم تماشا
کنند.
این افزونه تازه اینستاگرام به کاربران امکان داده از طریق رایانه فیلم بارگذاری کرده و مانند یوتیوب کانال شخصی ایجاد کنند. یوتیوبی که طبق آمار و ارقام کاربرانش 9305 سال پای آن صرف تماشای ویدئو کردهاند و تخمین زده میشود ویدئوهای بارگذاری شده روی این پایگاه بیش از صد میلیون ویدئو باشد.
عمودی با یوتیوب
اما ظاهرا یوتیوب هم از این قافله جانمانده و علاوه براینکه در نرمافزارهای تلفن همراه خود امکان تماشای عمودی ویدئوها را فراهم کرده، بلکه محبوبیت زیاد این ویدئوها سبب شده گوگل این قالب نمایش را در نسخه وب رایانههای شخصی هم سازگار کند. در بهروزرسانی تازهای که در نسخه وب این بستر به اشتراکگذاری ویدئو (یوتیوب) ارائه شده پشتیبانی قابل قبول و بهتری از اندازه ویدئوها صوررت میگیرد.
یوتیوب معروفترین وبگاه بارگذاری و تماشای ویدئو است که در فوریه ۲۰۰۵ پس از موفقیتهای وبگاه فلیکر، ایجاد شد. این پایگاه بارگذاری و تماشای ویدئو پس از گوگل پربازدیدترین وبگاه جهان است که روزانه بیش از صد میلیون ویدئو در آن تماشا میشود وطبق آمار منتشر شده روزانه 65 هزار ویدئو به طور تقریبی در این پایگاه بارگذاری میشود.
بهروزسانی به نفع مخاطب
این اقدام یوتیوب در واقع در ادامه همگام شدن با سلیقه، پسند و خواست مخاطبان است و گوگل در نبردی که طرف مقابلش فیسبوک قرار دارد به نفع مخاطب و البته به نفع منافع اقتصادی خودش که در گرو مخاطبان و مشترکان بیشتر است نرمش کرده (اعلام شده یوتیوب روزانه حدود یک میلیون دلار درآمد دارد) و چنین امکانی را برای کاربران خود فراهم کرده است. بنابر گزارشهای منتشر شده به نظر میرسد از این پس کاربران این پایگاه بارگذاری ویدئو هنگام تماشای ویدئو با نوارهای سیاهرنگ دور تصویر و صفحه روبهرو نخواهند شد و این اتفاق به نفع تماشای بهتر ویدئو و کسب رضایت کاربران رقم خورده است.
باید اضافه کرد حذف نوار سیاه تنها محدود به ویدئوهای عمودی نیست، بلکه فیلمهایی در فرمت 16 به 9 حین اجرا دیگر نوار سیاه در بالا و پایین آنها نقش نمیبندد. این قابلیت در واقع برای ماندن در میدان رقابت به یوتیوب اضافه شده و از روزهای پایانی سال گذشته میلادی روی نرمافزار یوتیوب و اکنون روی نسخه وب آن اجرایی شده است.
این یعنی فاز جدید رقابت در دنیای فناوری بر پایه ویدئوها میچرخد و غولهای مجازی در حال گسترش دادن امکانات ویدئویی خود متناسب با سلیقه و خواست مخاطبان است و این میتواند حاوی پیام جدی در عرصه تصویر باشد. البته این امکان (بارگذاری و تماشای ویدئوهای عمودی) تنها قابلیتی نیست که یوتیوب در اختیار کاربران قرار داده، بلکه آنها امکان دسترسی به محتوا از طریق هشتگها را برای کاربران خود فراهم کردهاند. اما شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که «یوتیوب دارای یک مجموعه از دستورالعملهای اجتماعی به منظور کاهش سوءاستفاده از ویژگیهای وبگاه خود
است.
بهطور کلی محتوای جنسی، سوءاستفاده از جانوران، فیلمهای دارای شوک، حق تکثیر محتوای ارسالی بدون رضایت صاحب ویدئو، نفرتپراکنی، هرزنامهها و رفتار غارتگری در یوتیوب ممنوع است» البته شاید چنین امکانی در اینستاگرام هم در دسترس کاربران باشد، ولی ظاهرا گوگل در برخورد با این قبیل محتوا سختگیری بیشتری نسبت به رقیب خود دارد و مخاطب اینستاگرام با یک گشتوگذار کوتاه میتواند به محتوای مطلوب خود دست پیدا کند.
مکث
غولها در نبرد مجازی
حالا باید منتظر ماند و دید غولهای مجازی چه برگ دیگری برای رو کردن دارند و در میدان رقابت سعی میکنند به یکدیگر ضدحمله بزنند و از میدان رقابت جانمانند، در همین حال نشریه تایم نوشته بود «یوتیوب برای یک گشتوگذار ویدئویی، همان چیزی است که یک مرکز خرید بزرگ برای خرید کردن دارد؛ همه چیز آنجاست، تنها کافی است از در وارد شوید.» پس حالا در عصر شبکههای اجتماعی که همه مشغول جلب نگاه و نظر مخاطب به سوی خود هستند، باز هم گوگل در آخرین بهروزرسانی، چرخشی به نفع مخاطب و کاربر داشته و در واقع تلاش کرده رضایت او را جلب کند.
یونس فردوس
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد