تصدیق 3 دانشمند برجسته دنیای اسلام روی نام خلیج فارس/ افتتاح مرکز ملی اسناد خلیج فارس، امروز

مرتضی دامن پاک در گفت وگو با جام جم آنلاین بحث مربوط به نام خلیج فارس و تعلق این پهنه آبی به سرزمین ایران و به نام ایرانیان را ریشه در یک تاریخ کهن و دیرینه دانست و گفت: همچنان که تمدن ایرانی یکی از قدیمی ترین تمدن های بزرگ جهانی است و حداقل تاریخ ثبت شده آن به بیش از 3000 سال قدمت می رسد، پهنه آبی و یا تمدن خلیج فارس بعد از تمدن بین النهرین به شکل مدرن تر آن روز شکل گرفت.

وی با بیان اینکه اسناد، مدارک و نقشه های متعددی بر فارس بودن این خلیج دلالت دارد، افزود: نقشه های تاریخی زیادی در تمدن های مختلف از جمله یونان باستان و تمدن رم وجود دارد و در دیگر تمدن هایی که بعدها در غرب شکل گرفت نام این خلیج به نام دریای پارس ثبت شده است.

کارشناس تاریخ و عضو کمیته ملی حافظه جهانی وزارت امور خارجه قدیمی ترین اطلاق نام خلیج فارس را ثبت شده در یونان باستان بشمار آورد و تصریح کرد: افزون بر این درآن دوره در بسیاری روایات و نقشه های ترسیمی جغرافی دانان مسلمان همچون استخری، یاقوت حموی و ابن حوقل تا قبل از رنسانس دنیا را به 7 دریا تقسیم می کردند که از یکی از آن ها بعنوان دریای پارس نام برده شده است. بعدها که بازدیدها و مطالعات میدانی از سوی دانشمندان اروپایی آغاز شد و پس از تحقیقاتی که در منطقه خلیج فارس انجام شد در جدیدترین نقشه ها از قرن 15 میلادی این منطقه با نام دریای پارس مجددا به ثبت رسید.

دامن پاک خاطر نشان کرد: در نقشه ها و متون تاریخی نام های مختلفی روی خلیج فارس امروزی نظیر «سینوس پرسیکوس» که همان معنی دریای پارس را می دهد گذاشته شده است. حتی جغرافی دانان اسلامی عنوان «بحرالعجم» را برای دریای پارس(ایرانیان) برگزیده اند.

وی با بیان اینکه خوشبختانه امروز شواهد و قراین بسیاری بر نام خلیج فارس دلالت می کند، یادآور شد: مرکز اسناد وزارت امور خارجه بعنوان یکی از آرشیوهای مهم منطقه و جهان، اسناد و نسخ فراوانی وجود دارد که روی اصلی ترین نام منطقه یعنی خلیج فارس صحه می گذارد.

دامن پاک در اینباره افزود: وزارت امور خارجه برای تثبیت هر چه بیشتر نام خلیج فارس (با وجود اینکه اسناد آرشیوی ما و دیگر نقاط جهان روی نام خلیج فارس تاکید می کند) در این خصوص تلاشی های زیادی از دهه 1380 برای گرد آوری و دسترسی بیشتر به این اسناد صورت داده است که ماحصل این تلاش امروز در اثری دو جلدی بنام «اطلس نقشه های تاریخی خلیج فارس» به تالیف درآمده است.

وی ادامه داد: این مجموعه در سال 83 و 84 به چاپ رسید و درسال 84 هم جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را از آن خود کرد. این دو جلدی بسیار مستند بوده و به سه زبان فارسی انگلیسی و روسی منتشر شده است، ما سعی کردیم قدیمی ترین نقشه ها و اسناد تاریخی که در جهان وجود داشته را شناسایی کرده و از آنها تصویر برداری کنیم که به یک اطلس جامع و قابل استناد تبدیل شده است و به جویاندگان علم و دانش و سفرای کشورهای مختلف در هر مناسبتی هدیه داده می شود.

معاون پژوهشی مرکز مطالعات بین المللی وزارت امور خارجه در پایان متذکر شد: به منظور حراست از نام و هویت تاریخی خلیج فارس و تشویق مطالعات عملی در این حوزه، پروژه ایجاد مرکز ملی اسناد خلیج فارس طی یک سال گذشته با همکاری مرکز اسناد وزارت امور خارجه و دانشگاه بوشهر به اجرا درآمده و امروز همزمان با روز ملی خلیج فارس افتتاح می شود.