
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رادیو در دوران جنگ همدم بسیاری از خانوادههایی بود که همسران و فرزندانشان به جبههها رفته بودند و هر بار منتظر خبرهای جدیدی از جنگ بودند. رادیو در این دههها رسانه مهمی بود و حتی بسیاری از هنرمندان و برنامهسازانی که امروز در حوزه تلویزیون و سینما و تئاتر فعالیت دارند، اولین کارهای خود را از این رسانه کلید زدهاند. حسن خجسته از مدیران رادیوست که در دهه 70 وارد این رسانه شد. وی که اهل مشهد است، بنیانگذار رادیو تهران در سال 73 بود و از سال 77 به سمت معاون صدای رسانه ملی منصوب شد. وی تنها معاون صدای رادیوست که 10 سال در این سمت به کار مشغول بوده است. دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاه عالی دفاع ملی دارد و عضو هیئت علمی دانشکده تولید دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی است. از وی مقالات و کتابهای بسیاری در حوزه رسانه، جامعهشناسی، رادیو، ارتباطات و... منتشر شده و از همه مهمتر اینکه از کارشناسان باسابقه و وجاهت صداوسیما و بهویژه رادیو است که دوران مدیریت وی از نقاط عطف کار در رادیو برشمرده میشود. دکتر خجسته در یادداشتی از چهار دهه دستاوردهای رادیو نوشته است و اینکه این رسانه هنوزهم جایگاه غیرقابل انکاری دارد.
فــراز و فرود رادیو
به صدای جمهوری اسلامی ایران از دو وجه میتوان نگاه کرد:
آیا رادیو با تغییرات تکنولوژیکی ارتباطی و تبدیل مخاطب به کاربر، در سپهر رسانه نقش و کارکردش را از دست میدهد؟
شیوههای سازگاری رادیو با تغییرات ارتباطی و اجتماعی چگونه است؟
اگر به ادبیات نظری رادیو در اینترنت مراجعه کنید، شاید بیش از 15 سال قبل برخی از مرگ رادیو میگفتند، اما رادیو به دلیل سهولتش چه در ارتباط، چه در تولید و حتی در درک پیامهایش، جایگاهی تسخیرناشدنی دارد؛ البته بهشرط تطبیق و سازگاری با محیط.
بحرانهای پیش روی رادیو
رادیو در تمام دوران حیاتش هرچند وقت یکبار، با بحرانهای بقا و سازگاری روبهرو شده و هر دفعه سرافرازانه جایگاهش را حفظ کرده است. اولین بحران مربوط به بعد از جنگ جهانی دوم و حضور تلویزیون در سپهر رسانه است. رادیو بهسرعت ابتدا با جابهجایی بسیاری از برنامهها از شب به صبح توانست جلوی موج عبور تلویزیون از رادیو را بگیرد و سپس با پخش موسیقی و ترانه مخاطبش را حفظ کند.
بحران مخاطب
در جمهوری اسلامی نیز رادیو هرچند وقت با بحران مخاطب مواجه میشود که دو دلیل مهم دارد: تغییرات فرهنگی- اجتماعی برآمده از انقلاب مخصوصاً در نسلهای دوم و سوم، و دیگری گسترش فعالیتهای تلویزیون در قالب شبکههای جدید. ویژگی این بحران شدت و تداوم آن است که برای رادیو سابقه نداشته است.
استفاده از راهبرد سرعت
در دهه هفتاد شمسی رادیو برای کنترل بحران ناشی از حضور گسترده و ناگهانی تلویزیون که هم در ساعات پخش برنامه افزایش داشت و هم شبکههای متنوع و جدیدی مانند شبکه 3، شبکه خبر و... را تأسیس کرده بود، از راهبرد سرعت استفاده کرد. سرعت مزیت غیرقابلرقابتی رادیو در برابر تلویزیون بود. بهطور مثال هر جا تیمهای ملی مسابقه داشتند رادیو به طرق مختلف حضور داشت و همه میدانستند اطلاع از نتیجه مسابقات را فقط باید از رادیو بشنوند. حتی برنامهسازان برنامههای ورزشی تلویزیون نیز از اطلاعات برنامههای ورزشی رادیو استفاده میکردند. در آن زمان باتوجه به محدودیتهای تجهیزات ارتباطاتی، رادیو از سهولت امکان فنی ارتباطش استفاده کرد و توانست در حوزههای مهمی که تلویزیون نمیتوانست حضور داشته باشد، این امکان را برای ارتباط حفظ کند.
حضور در بزنگاهها
حضور رادیو غیر از میادین ورزشی، در پخش زنده رویدادهایی چون دادگاه خفاش شب یا دادگاه شهردار وقت تهران نیز به این رسانه کمک کرد تا بتواند بر این بحران زیست رسانهای غلبه کند. رادیو توانست برای تطبیق و سازگاری با محیط جدید با استفاده از راهبرد توسعه متنوع، میزان مخاطبش را حتی بیشتر از نیمه اول دهه 70 برساند. در این استراتژی ضمن تکثر و ازدیاد شبکهها، به تنوع و گوناگونی و تفاوت اساسی میان هر شبکه رادیویی با شبکه دیگر توجه میشود تا بتواند مخاطبان پراکنده با یک نوع علاقه را به کنار رادیو بیاورد.
بـازخـوانی یک اسـتراتژی جدید
این استراتژی سه بعد توسعه را در نظر داشت:
ایجـاد ســه نوع رادیـو، رادیــوهای عمومی مانند رادیو تهران، رادیوهای تخصصی مانند رادیو ورزش، معارف و رادیوهای اختصاصی مانند رادیو جوان.
تغییر در نوع رابطه با مخاطبان، از طریق برنامههای چالشی در شبکهها، مخصــوصاً شبکه رادیــویی گــفتگو.
استفاده از مــوسیقی پاک در شبکــهها و توسعه پخش این نوع موسیقی از طریق رادیو آوا.
همچـنان امـیدوار
البــته امروز رادیو بــازهم گرفتار بحران زیستی در سپهر رسانه است. متأسفانه به دلیل امکانات ویژه ارتباطات، «سرعت» مزیت رادیو نیست و تصاویر بهسرعت صدا و به سهولت تمام به شبکههای تلویزیونی میرسد. همچنین پلتفرم موبایل برای رادیو هم رقیبساز است و هم فرصتساز. رادیو میتواند با استفاده درست از ویژگیهای آن کماکان جایگاه خود را حفظ کند و نقش مهمش را در سپهر رسانه ایفا کند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
گفتوگوی عیدانه با نخستین مدالآور نقره زنان ایران در رقابتهای المپیک
رئیس سازمان اورژانس کشور از برنامههای امدادگران در تعطیلات عید میگوید
در گفتوگوی اختصاصی «جامجم» با دکتر محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی شد
ورزش ایران در سال ۱۴۰۳ روزهای خوبی را تجربه کرد