ضربه فنی خودروهای آلاینده

به گزارش جام‌جم، به نظر می‌رسد در روزهای آتی شاهد خبرهای خوشی در راستای کاهش آلودگی هوا باشیم. تصویب لایحه هوای پاک از این جمله است.

سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست دیروز در حالی نوید اجرای حدود مجاز معاینه فنی جدید را از امروز داد که به گفته او با اجرای این حدود مجاز سختگیرانه، 9 تا 10 درصد از میزان آلودگی که مربوط به عدم کارکرد صحیح خودروها در چرخه مصرف است، کاهش می‌یابد.

حدود مجاز معاینه فنی که تاکنون اجرا می‌شود مصوب سال 1374 است. این مصوبه به دوره قبل از ارتقای استاندارد خودروها برمی‌گردد. در حدود مجاز معاینه فنی قدیم، قطعات کنترل آلایندگی خودروها مدنظر قرار نگرفته بود. در آن زمان این قطعات در خودروسازی ما اصلا وجود نداشت اما امروزه خودروسازان ما ملزم به رعایت استانداردهای یورو 4 هستند. تمامی خودروهای تولیدی باید استاندارد یورو 4 را رعایت کنند همچنین خودروهای وارداتی ملزم به داشتن یورو5 هستند. خودروهای دیزلی نیز باید استاندارد یورو 4 یا یورو 5 داشته باشند.

به گفته متصدی، در چنین شرایطی بحث اصلی بر سر این بود که این خودروها طبق استاندارد یورو 4 و یورو5 تولید می‌شوند اما وقتی از کارخانه خارج می‌شوند و در چرخه مصرف قرار می‌گیرند نیز باید استاندارد و حدود مجاز معاینه فنی را رعایت کنند. بنابراین در سال گذشته به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست، بهبود معاینه فنی صورت گرفت و حدود مجاز معاینه فنی اصلاح شد و به تصویب شورای عالی محیط زیست رسید. طبق حدود مجاز معاینه فنی جدید، کنترل کاتالیست‌ و ورودی و خروجی آلاینده خودرو در شبکه سیمفا (شبکه جامع معاینه فنی کشور) انجام می‌شود.

با اجرای حدود مجاز معاینه فنی جدید، لازم است که بسیاری از صاحبان خودروها اقدام به اصلاح خودرو و رفع نواقص فنی آن کنند. متصدی که امیدوار است مردم در این زمینه مشارکت کافی داشته باشند، عنوان می‌کند: طبیعی است که تعدادی از اعداد حدود مجاز معاینه فنی سختگیرانه‌ترشده است و در نتیجه اجرای آن تعدادی از خودروها نمی‌توانند این حدود را پاس کنند. صاحبان خودروها باید نسبت به تعویض کاتالیست‌ها و بهسازی خودروهای خود اقدام کنند. در همین زمینه هماهنگی با خودروسازان صورت گرفته تا تامین کاتالیست‌ها با مشکل مواجه نشود.

با این همه محمدرضا گویا، مدیر روابط عمومی و سخنگوی ستاد معاینه فنی با بیان این‌که روز گذشته از این خبر مطلع شده، عنوان می‌کند تاکنون چیزی از سوی وزارت کشور به این ستاد ابلاغ نشده است.

او با بیان این‌که زیرساخت‌های اضافه کردن این پارامترها به سامانه مهیا شده است، به جام‌جم می‌گوید: طبق قانون تعیین حدود مجاز معاینه فنی به‌عهده سازمان حفاظت زیست است، هر حدودی که این سازمان معین کند، مراکز معاینه فنی موظف به رعایت آن هستند. ولی از آنجا که سامانه سیمفا زیر نظر وزارت کشور است، این وزارتخانه باید پارامترهای جدید را در سامانه تعریف کند تا مراکز معاینه فنی آن را اجرا کنند.

ضرورت اجرای دقیق سیمفا

مسعود زندی، معاون مدیرکل مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان این‌که این مصوبه از چند ماه پیش تصویب شده و باید از اول سال اجرایی می‌شد، به جام‌جم می‌گوید: این موضوع امسال نیز در شواری عالی محیط زیست مطرح و با بررسی مجدد، بر اجرای آن تاکید شد. بر اساس این مصوبه، حدود مجاز معاینه فنی سختگیرانه‌تر می‌شود.

به گفته او، کاتالیست و کانوکتور خودرو مهم‌ترین نقش را در میان ایفا می‌کنند که اگر کارایی لازم را نداشته باشند، ‌سبب افزایش آلایندگی خودرو می‌شوند.

زندی که از دلایل اجرایی نشدن این حدود مجاز در مراکز معاینه فنی ابراز بی‌اطلاعی می‌کند، با اشاره به امکان عدم هماهنگی در تعلل اجرای این طرح، می‌افزاید: در معاینه فنی حدود مجاز، چند مشخصه بررسی می‌شود که مهم‌ترین آنها میزان منواکسیدکربن است. پیش از این میزان مجاز آلایندگی خودروها 2.5درصد بود که با این مصوبه این میزان به 0.7 درصد کاهش پیدا می‌کند.

به گفته او، براساس مطالعات ستاد معاینه فنی و آمارهایی که برای شهر تهران داشته‌اند با اجرای حدود مجاز معاینه فنی جدید، بیش از 10 درصد خودروها مردود خواهند شد. وی امیدوار است اگر تنظیمات خودرو به‌خوبی انجام شود، شاهد کاهش 10 درصدی آلودگی هوا خواهیم بود.

او خواستار اجرای دقیق معاینه فنی براساس سامانه سیمفاست و یکی از مزایای این سامانه را ثبت معاینه فنی خودروها به صورت سراسری در این شبکه می‌خواند،‌ به صورتی که دیگر امکان ارائه برگه‌های معاینه فنی تقلبی وجود ندارد و تقلب در زمینه معاینه فنی به حداقل ممکن می‌رسد: «اگر خودرویی معاینه فنی نداشته باشد، دوربین‌های سطح شهر پلاک آنها را ثبت می‌کند و این خودروها مشمول جریمه می‌شوند.»

در واقع، ایجاد سیمفا و یکسان‌سازی اتصال و کنترل خودروها به منظورجلوگیری از تخلفات، بستری را فراهم کرد تا از طریق ارتباط با شماره‌گذاری نیروی انتظامی و دوربین‌های شهری و جاده‌ای کنترل و برخورد با خودروهای بدون معاینه فنی صورت گیرد.

مردودی 30 درصد خودروها

مصوبه اعمال حدود مجاز در مراکز معاینه فنی در شورای عالی محیط‌زیست و کمیته کاهش آلودگی هوا، سال گذشته به تصویب رسید.

سعید قیصر، مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور به عنوان متولی مدیریت مراکز معاینه فنی خودروهای سبک سراسر کشور در پاسخ به این‌که چرا این موضوع تاکنون ابلاغ نشده است به جام‌جم می‌گوید: این مصوبه آذر 95 توسط شورای عالی محیط‌زیست ابلاغ شد. به دلیل این‌که زیرساخت‌ها در مراکز معاینه فنی کشور مهیا نشده بود و این مراکز به تجهیزات برای سنجش حدود مجاز که قبلا ابلاغ شده بود مجهز بودند، این امکان فراهم نشد. در طول این مدت با تجهیز بیشتر مراکز فنی به این تجهیزات، براساس مصوبه کارگروه کاهش آلودگی هوا که ده‌روز پیش به ما ابلاغ شد، ما نیز این موضوع را به استانداری‌ها ابلاغ کردیم تا در مراکز معاینه فنی زیر نظر مدیریت شهرداری برای اجرا اعلام شود.

قیصر در پاسخ به این‌که آیا مراکز معاینه فنی سراسر کشور آمادگی اجرای این حدود مجاز معاینه فنی جدید را دارند، عنوان می‌کند: از آنجا که اولویت ما کلانشهرهاست، در مراکز معاینه فنی تهران و سایر کلانشهرها این آمادگی وجود دارد.

به گفته او، زمانی که معیار حدود مجاز خودروها از 2.5 درصد به 0.7 درصد کاهش پیدا کند،‌ سختگیری به میزان سه برابرافزایش پیدا می‌کند.

او معتقد است ‌با اجرای این طرح 30 درصد خودرو‌های ما بر اساس حدود مجاز جدید مردود می‌شوند و با رعایت آن تا 30 درصد شاهد کاهش آلودگی هوا خواهیم بود.

امتیاز مجلس به خودروسازان

فارغ از این، گرچه زندی می‌گوید خودروهای تولید داخل براساس استاندارد یورو 4 تولید می‌شود که استانداردهای معاینه فنی در آنها مستتر است، اما به نظر می‌رسد این خودروها پس از یکی دو سال که دچار استهلاک می‌شوند از استانداردهای قبلی خارج شده و تبدیل به یکی از آلاینده‌های متحرک در سطح کشور می‌شوند. با وجود این، براساس قانون این خودروها تا پنج سال از معاینه فنی معاف هستند.

معاون مدیرکل مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، با بیان این‌که استانداردهای یورو 4 از معیارهای معاینه فنی سختگیرانه‌تر است،‌ در این باره عنوان می‌کند: ‌در لایحه هوای پاک معافیت خودروهای جدید از پنج سال به چهار سال کاهش پیدا کرده است.

هر چند براساس لایحه هوای پاک که بتازگی به تصویب مجلس رسیده و برای بار دوم به شورای نگهبان ارسال می‌شود، این معافیت به چهار سال کاهش پیدا کرده است، اما مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور که می‌گوید ما به این موضوع اعتراض داشتیم و انتقادمان را نیز نزد نمایندگان مجلس مطرح کردیم، معتقد است، تعیین معافیت معاینه فنی برای خودروها مانند کشورهای دیگر باید براساس طول زمانی باشد که شرکت‌های خودروساز تولیداتشان را گارانتی می‌کنند:‌ «در حال حاضر، خودروهای داخلی بین دو تا سه سال یا کارکرد مشخصی بین 40 تا 60 هزارکیلومتر توسط خودروسازان گارانتی می‌شوند. در کشورهای توسعه‌یافته نیز معافیت معاینه فنی بر اساس مدت گارانتی خودرو است و پس از ابطال گارانتی در سال اول، خودروها مجبور به مراجعه به مراکز معاینه فنی هستند.»

کمیل انتظاری - جامعه