موسیقی در هوای «پس از باران»

به گزارش جام جم آنلاین از گیلان، فریدون پور رضا در کنار عاشورپور، مسعودی، جفرودی، دعایی و ... از مفاخر و چهره های ماندگار هنر و به ویژه موسیقی گیلان و نیز ایران می باشد و هر چند وی چند سالی است که دیگر در میان مردم و اهالی هنر نیست ،اما یاد و خاطره و صدای جاودانه اش همواره در اذهان باقی خواهد ماند.

ترانه های رعنا و سیاابران وی از جمله ماندگارترین آثار این استاد گرانمایه می باشند که شاگردان وی این روزها در کنسرت های مختلف آن را اجرا می کنند.

این روزها در جای جای استان و حتی کشور شاهد برگزاری کنسرت های مختلف موسیقی محلی گیلان هستیم،گروههای موسیقی محلی در یکی دو سال اخیر به صورت قارچ رشد کرده اند و تکرار را سرلوحه کار خود قرار داده اند،نکته ای که این روزها، بسیاری از اهالی هنر موسیقی گیلان را رنج می دهد و حتی خود استاد پوررضا هم همواره در زمان حیات نسبت به آن حساس بود و از آینده ی آن نگرانی بسیار داشت.

اجرای ترانه های قدیمی خوانده شده توسط استاد پوررضا، استاد عاشورپور، استاد مسعودی و ... این روزها بسیار رواج یافته البته این موضوع سبب یادآوری آثار آن اساتید بزرگ می شود و باید این کار ادامه یابد اما نباید از خلق آثار ماندگار دیگر غافل شد!

تا جایی که به یاد دارم؛ استاد پور رضا در کلاسهای درس آواز ایرانی و گیلانی بر تحقیق و انتخاب شعر مناسب و از همه مهمتر خواندن با لهجه ی همان منطقه ای که شعر مورد نظر در آن خلق شده تاکید داشتند و بی شک این مهم در ماندگاری کارهای ایشان نیز تاثیری بی بدیل داشته است،نکته ای که این روزها کمتر بدان توجه می شود! پوررضا این مهم را بارها و بارها در کلاس های درس خود به شاگردان و هنرجویانش گوشزد می کرد و بر استفاده از شعر مناسب برای خلق یک اثر هنری ماندگار تاکید داشت.

متاسفانه این روزها آثار مختلفی تولید شده که در فضای مجازی و حتی رسانه ملی پخش می شود اما در شعر اجرا شده ،هویت منطقه ای آن مشخص نیست!به طور مثال کلمات مرکز استان با شرق و یا غرب گیلان در هم آمیخته می شود و معجونی می سازد که کسی تمایل به خوردن آن ندارد!زیرا این گونه کارها به طور کلی شخصیت مستقلی ندارند و بدون شک تنها مدتی پس از انتشار ، از یاد خواهند رفت و ماندگار نخواهد بود!

این مهم در کنسرت های موسیقی گیلانی نیز به وضوح به چشم می خورد و به ویژه خوانندگان، این مهم را در دستور کار ندارند! و تنها به اجرای کار می پردازند در حالیکه به درستی نمی توانند لهجه مورد نظر را تلفظ کنند، نکته ای که استاد پوررضا بر آن بسیار حساس بود و خود نیز به شکلی زیبا براجرای آن تسلط داشت.

لهجه های مردمان گیلان گاهی حتی شهر به شهر و یا روستا به روستا حتی در یک شهرستان با هم فرق دارد و این موضوع می تواند هم به زیبایی کارهای خلق شده بیفزاید و هم کار را برای اجرا دشوارتر سازد و صد البته نیاز به تحقیق در این خصوص را دوچندان می نماید.

البته بخشی از این مهم متوجه شعرای استان است و به تبع با نبود شعر مناسب، کار ماندگار نیز به مانند گذشته تولید نمی شود اما جا دارد که آهنگسازان و خوانندگان نیز این مهم را نادیده نگیرند،هر شعری را نخوانند و بر روی آن آهنگ نسازند تا باز هم بتوان آثاری ماندگار خلق کرد و بی شک اساتید حاضر و غایب در موسیقی گیلان خواسته ای جز این از جوانان و هنرجویان نداشته و ندارند.

گفتنی است؛ فریدون پوررضا در ۳ مهر ۱۳۱۱ در «لشت نشا» متولد شد. او از محضر اساتید بنامی چون یونس دردشتی، سعادتمند قمی و غلامحسین بنان آواز ایرانی را آموخت و در سال ۱۳۳۳ کار تعزیه را به همراه علی به کیش آغاز نمود. شش سال بعد در آزمون خوانندگی رادیو گیلان رتبه اول را کسب کرد و به طور رسمی به عنوان خواننده شروع به کار نمود. از اردیبهشت۱۳۵۰ همکاری با تلویزیون را آغاز کرد. و در همان سال به عنوان پژوهشگر آواهای بومی و با همراهی مشاهیر فرهنگی و هنری ایرانسیمین دانشور، محیط طباطبائی، منوچهر آتشی، محمود عنایت، ایرج افشار و دیگر استادان برجسته دانشگاه تهران به لندن سفر کرد.
وی سالها به عنوان کارشناس موسیقی با اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان همکاری داشت و علاوه بر گیلان در سایر نقاط ایران نیز به اجرای زنده موسیقی در قالب کنسرت پرداخت که همواره با استقبال هموطنان مواجه شد.
وی برای تیتراژ و متن سریال پس از باران ، مقام نخست موسیقی در فیلم و سریال‌های کشور را از آن خود کرد و در طول حیات خود بیش از 500 ترانه فولکلور و شبه فولکلور گیلانی را اجرا و بازخوانی نمود.

پور رضا در ۲۳ فروردین ماه ۱۳۹۱ در سن ۸۰ سالگی در شهر رشت در حالی درگذشت که یاد و خاطره اش هیچگاه از اذهان مردم پاک نخواهد شد و صدای زیبای وی که صدای گیلان است، همواره به مانند لالایی در گوش مردمان این سرزمین طنین انداز خواهد بود./ یادش گرامی و راهش پررهرو

مجتبی عابدینی -خبرنگار جام جم آنلاین