آقای بان‌ کی‌ مون متشکریم!

اینها بخشی از دفاعیات بان‌کی‌مون، دبیرکل 72 ساله سازمان ملل از عملکرد 10 ساله خود در سازمان ملل است. دفاعیه‌ای که کمی قبل از آخرین نطق او در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس بیان شد و بخوبی نشان می‌داد او تا چه حد نسبت به اصلاح رفتار مقام‌های ارشد کشورهای غربی در خصوص بهبود وضعیت صلح جهانی ناامید است.

ناامیدی بان‌کی‌مون از کشورهای غربی برای بسیج امکانات خود جهت استقرار صلح و امنیت در جهان، بازتاب این واقعیت است که در یک دهه اخیر، این کشورها در کنار سازمان ملل متحد، نه فقط نقش مهمی در ثبات‌آفرینی جهانی نداشته‌اند، بلکه از ابزارهای موجود برای برهم زدن نظم درونی جوامع استفاده کرده و براساس ملاحظات امنیتی و منافع خود، جنگ‌های بیشتری را پدید آورده‌اند. سازمان ملل در ده‌سال اخیر، با استفاده نامناسب از ابزار تحریم برای فشار وارد کردن بر کشورهای مختلف، سبب بی‌اعتمادی هرچه بیشتر به شورای امنیت شد. این سازمان همچنین با چشم بستن بر بحران‌های غرب آسیا، ازجمله سوریه، عراق، یمن و بحرین، نشان داد که چطور آرزوهای 70 ساله جهان برای مراقبت از صلح و امنیت جهانی، تحت تاثیر نفوذ لابی‌های سیاسی و اقتصادی رنگ باخته و حتی به ضد خود تبدیل شده است.

بان‌کی‌مون درحالی تا پایان سال جاری میلادی کرسی دبیرکلی سازمان ملل متحد را ترک می‌کند که مهم‌ترین میراث او، اثبات وابستگی شورای امنیت به قدرت‌های بزرگ و بی‌توجهی محض به حقوق ملت‌هاست. هرچند در دوره‌های پیشین، سازمان ملل اندک نمایشی از استقلال رأی و تاکید بر مهار ابرقدرت‌ها برای خویشتن‌داری در آتش‌افروزی بیشتر نشان می‌داد، اما این سازمان در دوره بان‌کی‌مون تابع مطلق اهداف کشورهایی بود که یا به لطف پترودلارهایشان سازمان‌های بین‌المللی را به سکوت وامی‌داشتند یا با اهرم‌های سیاسی نمی‌گذاشتند سازمان ملل به وظایف اصلی خود عمل کند.

به این ترتیب پس از یک دهه، باید قدردان آقای بان کی مون بود که با نمایش صادقانه وابستگی، پرده از معادلات پشت‌پرده سازمان ملل برداشت و بیهودگی امید بستن به سازمان‌های جهانی برای برقراری صلح را ثابت کرد.

مصطفی انتظاری‌هروی - روزنامه‌نگار

ضمیمه جام سیاست