موفقیت پروژه سولارسیتی تسلا به فناوری خاصی وابسته است که هنوز موجود نیست!

تلاش ایلان ماسک برای تحقق یک رویا

ایلان ماسک ادعاهای جسورانه‌ای برای تاسیس شرکت جدید تولید انرژی خورشیدی‌اش دارد، ولی لازمه‌های به ثمر نشاندن آن هنوز از دسترس خارج هستند.

کد خبر: ۹۳۲۶۱۶

مدیرعامل تسلا از برنامه‌هایش برای خرید سولارسیتی (بزرگ‌ترین فروشنده پوشش‌های خورشیدی بامی) خبر داده است. ماسک خودش از اعضای هیات مدیره و تاسیس‌کنندگان سولارسیتی بوده و پسرعمویش، لیندون رایو نیز مدیرعامل این شرکت است. ماسک وعده داده که تنها کمپانی جامع جهان را برای تولید و عرضه انرژی سراسر پاک خواهد ساخت.

دلایل تجاری و اقتصادی زیادی هست که ما را نسبت به صحت این ادعا ظنین می‌کند. یکی این که این دو شرکت در سال گذشته، مجموعا 7/1 میلیارد دلار ضرر داده و باخت‌هایشان همچنان رو به افزایش است. بسیاری از شاهدان معتقدند برنامه ماسک فقط تلاشی برای احیای کسب و کار رو به سقوط سولارسیتی است. کاهش استقبال بازار از انرژی خورشیدی ملکی، تکان شدیدی به موقعیت سولارسیتی داده و در 11ماه منتهی به اعلام همکاری با تسلا، 64 درصد از ارزش سهامش را ساقط کرده است.

البته نگرانی اصلی، به فناوری تسلا برمی‌گردد. ایده ماسک برای انرژی سراسر پاک، به قولی از بام خانه تا جاده‌ها، چیزی است که برای مشتریان متمولی که توان پرداخت هزینه لازم را دارند جذاب است، اما تحقق این ایده به مواردی همچون قدرت خودروهای برقی، انرژی خورشیدی و سیستم‌های ذخیره با باتری در منازل بستگی دارد و آن طور که به نظر می‌آید، تسلا در این زمینه نتوانسته قله‌ها را فتح کند.

حدود یک سال پیش بود که تسلا سیستم پاوِروال را معرفی کرد. ایده این بود که خانه‌های مجهز به پاوروال با هم یک میکروگرید یا ریزشبکه تشکیل بدهند. با این مفهوم که مالکان بتوانند با ذخیره انرژی خورشیدی در طول روز، برق لازم خود را در طول شب فراهم کرده و حتی برق اضافه را به شبکه بازفروش کنند. ماسک گفته بود یک پاوروال هفت کیلووات در ساعت، 3000 دلار هزینه برمی‌دارد، یعنی کمتر از سیستم‌های مورد قیاس، اما طبق تخمین‌های متعدد، قیمت نهایی، شامل هزینه نصب، می‌تواند تا ده هزار دلار افزایش یابد.

علاوه بر اینها، هزینه پنل‌های سولارسیتی به علاوه پاوروال، به ازای هر کیلووات در ساعت حدودا 25 تا 30 سِنت می‌شود (هزینه طول عمر سیستم، با احتساب هزینه امتیاز سولارسیتی، به علاوه هزینه ابتدایی خرید و نصب پاوروال). چنین هزینه‌ای به مراتب بالاتر از هزینه میانگین الکتریسیته در ایالات متحده است که طبق اعلام اطلاعات وزارت نیرو، به ازای هر کیلووات در ساعت، حدودا 5/12 سِنت تمام می‌شود.

تسلا دست‌کم چهار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده تا تاسیساتی عظیم در صحرای نِوادا ایجاد کند و در آن برای خودروها و سیستم‌های پاوروالَش به تولید باتری‌های لیتیوم‌ ـ یونی بپردازد. باتری‌های پیشرفته لیتیوم ـ یونی تولیدشده در این کارخانه بهینه‌تر و ارزان‌تر از باتری‌های پاناسونیک خواهد بود که تاکنون به خودروها و دستگاه‌های مولّد تسلا انرژی می‌بخشیدند. تسلا می‌گوید قصد دارد تا سال 2017، هزینه کیلووات در ساعت باتری‌هایش را تا 30 درصد کاهش دهد. البته سال‌ها طول خواهد کشید تا کارخانه نوادا بتواند چرخه تولید کامل را راه‌اندازی کند و تسلا تا آن زمان به استفاده از باتری‌های پاناسونیک ادامه خواهد داد. در حال حاضر پاوروال از باتری‌هایی استفاده می‌کند که لزوما کارراه‌انداز بوده و چه از منظر قیمتی، چه از منظر عملیاتی، بهره چندانی نسبت به محصولات رقبا ارائه نمی‌کنند. جِی ویتاکر، استاد مهندسی و سیاستگذاری عمومی در دانشگاه کارنِگی ملون و موسس Aquion Energy که در تولید باتری‌های مورد مصرف خانگی دست دارد، می‌گوید: «در نهایت، پاوروال عینا از همان باتری‌های لیتیوم-یونی استفاده می‌کند که دیگر محصولات مشابه استفاده می‌کنند. باتری‌هایی با منبع آسیایی که به صورت دسته‌ای به کار می‌روند. فناوری به کار رفته، چیز متداولی است.»

بعید نیست روزی شاهد تحقق رویای ایلان ماسک برای دنیایی انباشته از خودروهای برقی نیروگرفته از پنل‌هایی که خود از خورشید نیرو یافته و در باتری ذخیره کرده‌اند به تحقق برسد. ولی در حال حاضر، با بازاری طرف هستیم که مختص علاقه‌مندان و پیشقدم‌های استفاده از انرژی پاک است. بسیاری از منتقدان این عرصه نسبت به سهل‌انگاری در تحلیل بازار هشدار داده و هزینه گزاف بهره‌وری از انرژی‌های پاک را عامل شکست این پروژه در درازمدت می‌دانند.