مدیریت مبتنی بر روان‌شناسی تاثیر

به نظر می‌رسد یک گردهمایی تخصصی درون‌سازمانی با حضور آنان‌که این پیام‌رسان یکسویه را خیلی خوب می‌شناسند، به صورت ادواری لازم است تا در خلوت خود، بلند بلند فکر و به یکدیگر یادآوری کنیم که چه ضعف‌هایی داریم. بد نیست بدون نقشه قبلی و به صورت اتفاقی برخی از برنامه‌های تلویزیونی را ضبط و آنها را زیر ذره‌بین نگاه‌مان تجزیه و تحلیل کنیم.

برنامه‌ساز رادیو و تلویزیون باید با ترسی مقدس دست به تولید بزند؛ ترسی که حاصل دانایی است، نه نشانه ضعف و همین طور مجری‌ای که در مقابل همه مردم سرزمینش قرار می‌گیرد. ترس مقدس یعنی مجری بداند که حداقل 10 میلیون بیننده تلویزیون از او باسوادتر هستند! البته قصدم از این گفته ایجاد ترس، وسواس بیش از اندازه و پایین‌ آوردن اعتماد به نفس مجریان نیست.

گاهی باید پرسید چرا تماشاگران روی خود را به سوی رسانه‌های گروهی و یکسویه‌ای که از بیرون مرزها به زبان فارسی برنامه می‌سازند، بر می‌گردانند؟ یا این که در مورد پخش خبر در شبکه‌هایمان مانند شبکه‌های مشهور جهان عمل می‌کنیم؟

در دانشکده‌های خبر جهان، در اولین نیمسال تحصیلی به دانشجویان می‌گویند: خبرهای امروز، فردا به تاریخ بدل می‌شوند؛ خبر باید تازه باشد. شبکه‌های جهانی برای پیش بودن از رقیب، یک شعار غیرمستقیم را این گونه در لابه‌لای برنامه‌هایشان تکرار می‌کنند: «زودتر از همه باخبر شوید...»

روان‌شناسی تاثیر یعنی بدانیم که خبر باید کوتاه باشد و نظر گوینده خبر در لحن به مخاطب القا نشود. وقتی در ساختار و لحن خبر به جای فلانی گفت، از واژه ادعا کرد استفاده می‌شود یعنی پیشاپیش موضع رسانه درباره خبر به مخاطب اعلام شده است! گوینده خبر که نماینده رسانه است، غیرمستقیم و پیشاپیش دارد می‌گوید که من به‌عنوان گوینده این خبر، با اظهارات فلانی موافق نیستم و این درست مثل آن است که در خبر بگویید: خبری که برایتان می‌خوانم، از بیخ و بن مردود است و من پیشاپیش به شما می‌گویم که فلانی خیلی بیجا کرده این حرف را گفته است.

روان‌شناسی تاثیر یعنی بررسی کنیم که آیا تحلیلگر درون‌سازمانی داریم؟! آیا واحد سنجش افکار منفعل شده است؟ مثلا پاسخ‌هایی که مردم در مصاحبه‌های خیابانی به گزارشگران می‌دهند، چقدر واقعی است و چقدر مصاحبه‌شونده با خودش می‌گوید: من همان پاسخی را می‌دهم که شما انتظار داری بشنوی... !

و به این ترتیب گاه حتی ممکن است آمارها با واقعیت منطبق نباشد و فقط مدیران هوشمند می‌توانند براساس روان‌شناسی تاثیر، تصمیم‌های درست بگیرند. دنیای امروز به صورت ظروف مرتبطه درآمده و فضای مجازی با پخش مطالب واقعی در کنار مطالب جعلی، حتی تا خصوصی‌ترین ابعاد زندگی مردم نفوذ کرده است؟! در چنین دنیایی، مدیریت بدون آگاهی از روان‌شناسی تاثیر راه به جایی نمی‌برد.

دکتر اکبر عالمی - دانشیار رشته سینما و تلویزیون