سوریه و تغییر معادله نظامی

آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند تا این بحران را بدون این که برنده‌ای داشته باشد به پایان برسانند در حالی که روسیه نگران اعتبار نظامی و سیاسی خود است.

از آنجا که مهاجرت بیش از یک میلیون آواره سوری به اتحادیه اروپا، کشورهای این اتحادیه را با یک چالش امنیتی، اجتماعی و اقتصادی مواجه کرده لذا ادامه این روند برای این کشورها قابل قبول نیست.

آمریکا نیز به این نتیجه رسیده که هیچ‌یک از گروه‌های مخالف دولت بشار اسد برنامه و استراتژی قابل قبولی برای سوریه پس از بشار اسد ندارند لذا ترجیح می‌دهد که انتقال قدرت به‌صورتی سیال، آرام و غیرتهاجمی صورت گیرد.

آنچه برای آمریکا مهم است این است که سوریه از معادلات منطقه خارج شده و نمی‌تواند برای امنیت رژیم صهیونیستی خطر تلقی شود.

عربستان و ترکیه نیز تلاش می‌کنند تا بحران سوریه را تا پایان سال 2016 میلادی به شکل فعلی خود حفظ کنند.

تلقی ریاض و آنکارا این است که در انتخابات سال 2016 ریاست جمهوری آمریکا، جمهوریخواهان به پیروزی خواهند رسید و این مجموعه نگاهی تهاجمی‌تر نسبت به بحران سوریه و شخص بشار اسد خواهند داشت. از این رو عربستان و ترکیه با چند هدف درصدد ورود نظامی مستقیم به سوریه هستند.

ترکیه قصد دارد تا ضمن ورود نظامی به شمال سوریه و تجزیه بخش‌هایی از استان ادلب مسیر ترانزیتی مطمئنی را در آینده برای حضور فعال اقتصادی در خاورمیانه ایجاد کند.

در عین حال ترکیه تلاش می‌کند تا از رهگذر تشکیل یک دولت دست‌نشانده در دمشق در ساختار قدرت سوریه نقشی فرادستی داشته باشد. هدف دیگر ترکیه کشاندن پای ناتو به بحران سوریه است.

عربستان نیز که نگاهی کاملا طایفه‌ای نسبت به نظام بشار اسد دارد تلاش می‌کند تا از رهگذر سرنگونی دولت علوی سوریه محور مقاومت را در منطقه از عرصه میدانی خارج کند.

طبیعی است اسرائیل در هر دو حالت برنده این بازی خطرناک است زیرا تشکیل یک دولت وابسته به غرب در سوریه و حذف مقاومت اسلامی بخشی از استراتژی این رژیم است.

در جریان کنفرانس اخیر مونیخ نیز تصمیماتی اتخاذ شد که نشان می‌دهد دیدگاه کشورهای غربی تقریبا به دیدگاه روسیه، دولت سوریه و ایران نزدیک‌تر شده است. از این رو ترکیه مدعی شده که پایگاه هوایی اینجرلیک را در اختیار عربستان قرار خواهد داد.

اگر چه عربستان از ظرفیت لازم برای ورود هوایی و زمینی به خاک سوریه برخوردار نیست، اما اگر چنین اتفاقی رخ دهد قطعا بحران سوریه از مرزهای این کشور تجاوز خواهد کرد لذا روسیه ناچار است از حیثیت خود در برابر تجاوز کشورهای منطقه به خاک سوریه دفاع کند.

اکنون بحران سوریه وارد مرحله حساسی شده و هر حرکت ماجراجویانه‌ای از سوی هر یک از بازیگران بحران این کشور، جهان را وارد یک جنگ فراگیر خواهد کرد.

حسن هانی‌زاده - کارشناس مسائل غرب آسیا