براساس پیشنهاد افزایش جریمههای رانندگی قرار است جرایم حادثهساز صددرصد و دیگر جرایم راهنمایی و رانندگی 50 درصد افزایش یابد، اما هنوز کمیسیون اجتماعی دولت در اینباره تصمیم نگرفته و شهروندان زیادی در انتظار سرنوشت این تصمیمگیری هستند.
در این میان روز گذشته محمدعلی اسفنانی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به این موضوع پرداخت و با بیان این که طی سالهای گذشته جریمه تخلفات رانندگی تا ده برابر افزایش یافته در گفتوگو با خانه ملت عنوان کرد: افزایش جریمههای تخلفات رانندگی تنها در شرایطی قابل قبول است که نظارت بر اجرای قانون به خصوص در جادههای برونشهری و معابر درونشهری به درستی اعمال شود، چون در برخی محلها و معابر برخی ماموران برخلاف ضوابط قانونی کمین کرده و منتظر تخلف راننده برای اخذ جریمه میشوند، این درحالی است که در هیچ نقطه از دنیا چنین برخوردی مرسوم نیست.
البته این بار اولی نیست که نمایندگان مجلس یا کارشناسان حوزه ترافیک از عملکرد ماموران پلیس راهور گله میکنند، ولی به اعتقاد کارشناسان قبل از هر انتقادی باید امکانات پلیس و نقاط قوت عملکرد ماموران راهور را نیز در نظر داشت.
کارشناسان پلیس راهور از عملکرد این مجموعه دفاع میکنند و تاکید دارند کاهش حوادث ترافیکی و بهبود فرهنگ ترافیک ناشی از عملکرد مثبت پلیس و گواهی بر پاکدستی پلیس است. سرهنگ محمد ترحمی، رئیس اداره حقوقی پلیس راهور ناجا نیز به جامجم میگوید: از سال 91 تا 93 برای استانداردسازی رفتار پلیس تلاش شده و سال 94 نیز این تلاش به شکل متمرکز ادامه یافت و از منشور حقوق شهروندی پلیس راهور نیز رونمایی شد.
اگر رشوه خواستند به 197 زنگ بزنید
علاوه بر این شهروندان چنانچه از عملکرد پلیس گلایهای داشته باشند، میتوانند با سامانه 197
تماس بگیرند.
رئیس اداره حقوقی پلیس راهور ناجا با بیان این که پلیس راهور سالانه به حدود 53 میلیون ماموریت در حوزه رسیدگی به تصادفات و اعمال قانون میپردازد، یادآور میشود: آمارهای به دست آمده از بررسی تماسهای مردمی با سامانه 197 نیز نتایج قابل توجهی دارد.
برای نمونه 4260 مورد اعلام شکایت داشتهایم که به آنها رسیدگی شده، 49 هزار و 791 مورد نیز پیام انتقادی داشتهایم، اما 18 هزار و 381 پیام قدردانی نیز داشتهایم که نسبت به 9 ماهه سال گذشته 37 درصد رشد داشته است.
توجه به شرایط کار پلیس
باید یادآور شد برخی کارشناسان این حوزه معتقدند برای کاهش نارضایتی مردم از پلیس باید شرایط کار ماموران پلیس نیز بهبود پیدا کند. دکتر علیرضا اسماعیلی، عضو هیات علمی دانشگاه پلیس در گفتوگو با جامجم عنوان میکند: در هر فعالیتی که در تعامل مستقیم با مردم میدانی باشد، امکان وقوع رفتار غیرمتعارف وجود دارد. برای نمونه پلیس در کنار آلودگی صوتی، بصری و شرایط نامناسب آب و هوایی و دوری از خانواده باید به وظیفه خود عمل کند. البته این سبب نمیشود ماموران پلیس وظیفه خود را به درستی انجام ندهند. نکته اینجاست که جبران خدمات آنها نیز باید به درستی صورت گیرد.
به نظر میرسد برای کاهش گلایه شهروندان از ماموران پلیس میتوان از فناوری بهره گرفت و تلاش کرد مواجهه پلیس و شهروندان به حداقل برسد.
برای نمونه در کشورهای توسعه یافته بیشتر جریمهها توسط دوربین به ثبت میرسد به همین دلیل بروز خطای انسانی به شکل چشمگیری کاهش پیدا میکند.
اسماعیلی بیان میکند: راهکار دیگر جایگزین شدن محدودیتهای اجتماعی به جای جریمههای ریالی است، زیرا محدودیتهای اجتماعی تاثیرگذارتر است، برای نمونه اکنون که زمان انتخابات مجلس نزدیک است میتوان با بررسی سابقه تخلفات رانندگی نامزدها، این مهم را در تائید یا رد صلاحیت آنها لحاظ کرد.
ریشهکنی رشوه
به نظر برخی کارشناسان، برای کاهش پرداخت و دریافت رشوه باید در جامعه فرهنگسازی کرد و به شهروندان از پیامدهای پرداخت رشوه آگاهی داد.
دکتر رضا غنیلو، عضو هیات علمی دانشگاه پلیس نیز در گفتوگو با جاجم میگوید: اثبات هر ادعایی به دلیل و برهان قاطع نیاز دارد، اما از عمدهترین دلایل رشوه میتوان به تفاوت هزینههای جاری در یک زندگی معمولی با سطح درآمدهای افراد جامعه اشاره کرد. افزون بر این نهادینه شدن فرهنگی مشهور به زیرمیزی در میان مردم نیز تاثیرگذار است، چون به این شکل مردم میپذیرند رشوه حق فرد درخواستکننده است و برای انجام سریع امور یا دور زدن قانون بهتر است رشوه پرداخت کنند.
وی خاطرنشان میکند: عامل موثر دیگر در این بین ضعف نظارتهای سیستمی و فقدان ارادهای قاطع برای مبارزه با این پدیده شوم است.
عباس صلاحی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفتوگو با جامجم میافزاید: برای کاهش پرداخت رشوه باید شهروندان نیز به این باور برسند که این کار مناسب نیست؛ زیرا برخی مواقع افراد به پلیس پیشنهاد دریافت رشوه میدهند.
وی تصریح میکند: برای بهبود شرایط در نهادهایی مانند شهرداری، نیروی انتظامی و دفاتر ثبت اسناد که مردم از این موضوع بیشتر گلایه دارند، باید نظارت قویتری اعمال شود.
میرهادی قره سیدرومیانی، عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در گفتوگو با جامجم توضیح میدهد: گرفتن رشوه را نمیتوان به تمامی ماموران پلیس تعمیم داد؛ زیرا افزایش رسیدگی به پرونده نیروهای مسلح گواهی است بر عملکرد مناسب پلیس و کاهش چنین رفتار نامناسبی بین نیروهای پلیس راهور.
کارشناسان معتقدند برای بهبود شرایط دستگاههای نظارتی باید جدیتر به وظیفه خود عمل کنند و برای آگاهی شهروندان نیز تلاش کرد؛ زیرا تازمانی که عموم مردم پرداخت رشوه را به عنوان میانبر و اهرمی برای دور زدن قانون بدانند، نمیتوان به کاهش فساد امیدوار بود.
پلیس دستاوردهایش را رو کرد
سرهنگ محمد ترحمی، رئیس اداره حقوقی پلیس راهور ناجا در گفتوگو با جامجم میافزاید: در کشورمان در حوادث ترافیکی سالانه حدود 16 هزار نفر میمیرند و 304 هزار نفر نیز مجروح میشوند، بنابراین باید جرایم بازدارندهای برای کاهش این آمار در نظر گرفت.
وی درباره ادعای سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس مبنی بر دریافت رشوه توسط ماموران پلیس نیز یادآور میشود: دستاوردهای مثبت راهور، گواهی بر پاکدستی آنهاست. این که بگوییم ماموران پلیس به شکل فراگیر در انجام وظیفه خود اهمال میکنند، درست نیست؛ زیرا براساس آمار، عملکرد پلیس در اعمال قانون بهتر شده و علاوه بر این بهبود فرهنگ ترافیک و کاهش تلفات حوادث ترافیکی به شکل متوالی از سال 84 تا 94 نیز گواه این ادعاست.
مهدی آیینی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد