رادیو را بیشتر دوست دارم

آن زمان همه رادیوها میدان ارک بود و آن زمان ده سال با رادیو تهران همکاری کردم. در سال‌های اخیر نیز با بیشتر رادیو‌ها ازجمله رادیو قرآن، اقتصاد، گفت‌وگو، پیام، جوان و... همکاری داشته‌ام.

در رادیو تهران اجرای چه برنامه‌هایی را برعهده دارید؟

برنامه «ذره‌بین» را اجرا می‌کنم، برنامه‌ای اجتماعی و گفت‌وگومحور است که هر روز با یک محور روی آنتن رادیو تهران می‌رود.

در این برنامه بیشتر به مسائل حقوقی، سلامت و روان‌شناسی پرداخته می‌شود که با حضور مسئولان در حوزه‌های مختلف استان تهران پخش خواهد شد.

البته گاهی هم روی مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مسائل کلی که در جامعه مطرح است، متمرکز می‌شویم.

برنامه ذره‌بین با همان شاخصه‌هایی است که من همیشه دنبالش بودم. این برنامه به مباحثی می‌پردازد که دغدغه بیشتر مردم است و مسائلی را مطرح می‌کند که نیاز روزمره مخاطبان است و باعث می‌شود سبک زندگیشان عوض شود تا بهتر بتوانند تصمیم بگیرند

و اگر در باب حوزه کارشناسان است تلاش می‌شود به سوالات شنونده‌ها پاسخ داده شود و در حوزه‌های حقوقی یا روان‌شناسی نیز مباحثی که مطرح می‌شود ضمن این که موجب آگاهی‌بخشی به مخاطب است، قطعا نیازهای شنوندگان را هم برطرف می‌کند.

به نظرم اجرای تلویزیونی به لحاظ دیده شدن یا شهرت، جذابیت بیشتری دارد؛ چرا اجرای تلویزیونی را رها کردید؟

زمانی که اعلام شد گوینده‌های تلویزیون و رادیو باید یکی از اینها را انتخاب کنند من هم اجرای تلویزیونی را رها کرده و ترجیح دادم با رادیو همکاری داشته باشم.

در حال حاضر چهار پنج سال است با رادیو همکاری دارم. همیشه علاقه‌ام به رادیو بیشتر است؛ نوع و سطح کار، مخاطبان و... را دوست دارم و همیشه فکر می‌کنم رادیو یک سر و گردن از تلویزیون بالاتر است.

البته این حسی است که به کار در رادیو دارم، چون کار کردن در رادیو آدم را ورزیده می‌کند و گوینده و مجری را می‌سازد. برنامه‌های رادیو از سطح و وسعت بیشتری برخوردار است، اگر چه نسبت به تلویزیون مخاطبان کمتری دارد، اما من ترجیح می‌دهم با مخاطبان خاص‌تر و شنونده‌هایی که رسانه را بیشتر می‌فهمند کار کنم.

شما برای اجرا، برنامه‌های خاصی را انتخاب می‌کنید؟

همیشه همین طور بوده است من سر هر برنامه‌ای نمی‌روم. برنامه‌های متعددی پیشنهاد می‌شود، اما من ترجیح می‌دهم بیشتر برنامه‌هایی که تم سیاسی و اجتماعی داشته باشد یا برنامه‌هایی که مذهبی و بیشتر نیاز به گفت‌وگو و تفکر داشته باشد را اجرا می‌کنم.

زمانی هم که در تلویزیون اجرا می‌کردم، بیشتر برنامه‌هایی بود که تم خانوادگی و اجتماعی داشت یا برنامه‌های چالشی و گفت‌وگومحور بود.

چه نوع برنامه‌هایی را برای اجرا قبول نمی‌کنید؟

برنامه‌های ورزشی را یکی دو بار اجرا کردم، اما ترجیح دادم در این حیطه وارد نشوم. برنامه کودک را هیچ وقت اجرا نکرده‌ام، اگرچه چند باری هم به من پیشنهاد شد، اما قبول نکردم.

با وجود این که هم مادر و هم مادربزرگ هستم و هم به این حوزه علاقه‌مندم، اما نپذیرفتم؛ چون حسم این بود که ذهنیت نوع کار متفاوت می‌شود.

در کشور ما هنوز تعریفی از این که کاراکتر یا گوینده می‌تواند نقش‌های متفاوتی اجرا کند وجود ندارد. بیشتر افراد می‌پسندند که گوینده یا مجری در یک بخش از کارش متمرکز باشد.

جنس صدا تا چه حد می‌تواند در انتخاب زمان اجرا تاثیرگذار باشد؟

معتقدم با تجربه می‌توان این انعطاف را در صدا ایجاد کرد، من گاهی برنامه صبحگاهی و برخی اوقات هم برنامه‌های چالشی ظهرگاهی و حتی شامگاهی هم اجرا کرده‌ام.

کدام یک از اعضای خانواده شما کار را دنبال کرده‌اند؟

ما خانواده‌ای هنری هستیم، پسر بزرگم هم گرافیست است و هم مدیر بازرگانی یک شرکت تبلیغاتی است.

پسر کوچکم در کار تدوین سینما و تلویزیون است که آخرین کار هم سریال آقای آهنج بود که با عنوان آسمان من روی آنتن شبکه 3 رفت.

ما از قدیم در حوزه رادیو و تلویزیون کار کردیم. پدرم هنرمند و از کارمندان صداوسیما بود که سال‌ها کار بازیگری کرد. به کلی همه اقوام در حوزه‌های تهیه‌کنندگی، کارگردانی و... فعال هستند.

من از بچگی با این فضا آشنا بودم و قبل از آن هم کار هنری می‌کردم. دوره دانشجویی تئاتر کار می‌کردم و چند کار سینمایی و تلویزیونی نیز انجام داده‌ام و در حوزه‌های متفاوت تجربه‌هایی داشته‌ام، اما ترجیح می‌دهم در گویندگی و اجرا بمانم.

اگر قرار باشد بین کار فرهنگی و گویندگی انتخابی داشته باشید؟

کارشناسی الهیات دارم و بازنشسته آموزش و پرورش هستم. در این دوران مدیر، معاون و البته بیشتر دبیر بودم و دروس بینش دینی و اسلامی، ادبیات فارسی و عربی، فلسفه و منطق زیرمجموعه کاری‌ام بود. هیچ وقت فکر نمی‌کردم یک روز گوینده شوم، خیلی اتفاقی وارد این کار شدم.

آن زمان گویندگی خیلی محدود بود. معاونت سیاسی به گوینده خبر نیاز داشت و من هم که توانایی را در خودم می‌دیدم امتحان دادم. خودم را بیشتر فرهنگی می‌دانم و این شغل را به همه کارها ترجیح می‌دهم.

چه قدر گویندگی و اجرا در کار تدریس شما تاثیرگذار بوده و برعکس؟

خیلی موثر بوده، هم ضریب نفوذ و هم ضریب تاثیر حرف من در بین دانش‌آموزان را بالا می‌برد و آنها بهتر به من اعتماد می‌کردند و حرف‌ها را بهتر می‌شنیدند، اما از آن طرف کارم را سخت‌تر می‌کرد، اگر خطا و اشتباهی رخ می‌داد نمی‌توانستم پاسخگوی بچه‌ها باشم.

دانش‌آموزان توقع داشتند من آدم شسته‌رفته و پاک و منزهی باشم و به همه سوالات آنها پاسخ بدهم که همه اینها مسئولیت را سنگین می‌کرد.

البته برای مجری یا گوینده فرقی نمی‌کند. در کل مسئولیت خیلی سنگین است، کارهایی که می‌کند و قدم‌هایی که برمی‌دارد، مردم انتظار چهره‌ای مثبت از این آدم دارند و نمی‌پسندند که هیچ وقت خطا و اشتباهی رخ دهد.

واقعا سعی کرده‌ام صادقانه برخورد کنم، ضمن این که اعتقاد شخصی‌ام این است که وقتی وارد اجتماع می‌شوم درست رفتار کنم یا رفتارم طوری نباشد که همکارانم و شأن و حیثیت سازمان زیر سوال برود.

چند کار را همزمان با هم انجام دادن خیلی سخت است؛ چگونه از پس دبیری، گویندگی، تحصیل و خانه‌داری برآمدید؟

کار اول و دوم و درس خواندن و کنارش بچه‌داری واقعا سخت بود، اما اگر کمک همسر و خانواده نبود هیچ وقت امکانپذیر نبود، همه با هم کمک کردند.

من زمانی که وارد سازمان شده و شروع به کار گویندگی کردم ده سال از کارم در حرفه دبیری می‌گذشت.

همان زمان به من گفتند به سازمان منتقل شوم، اما ترجیح دادم برنامه‌ای باشم و خودم برنامه‌ام را انتخاب کنم.اگر کارمند سازمان و رسمی بودم باید برنامه‌هایی را که باب میلم نبود اجرا می‌کردم.

تا به حال اقدام به برگزاری کلاس‌های فن‌بیان کرده‌اید؟

کلاس‌هایی را مرکز بسیج سازمان گذاشته بود، اما خودم را در آن حد نمی‌بینم که به شکل عمومی کلاس‌هایی را برگزار کنم.

تا به حال هم تدریس نداشته‌ام، اما با پروژه‌هایی که نیاز به تربیت برای فن‌بیان بوده است مثل عرصه سینما و هنرپیشگی کمک کرده‌ام.

قطعا کسانی که علاقه به کلاس‌های فن‌بیان دارند، نیمی از راه را رفته‌اند. یادم می‌آید زمانی که قبول شدم فکر می‌کردم همه چیز تمام شده و کسانی که قبول شده‌اند، بهترین هستند، اما به ما می‌گفتند شما نیمی از راه را طی کرده‌اید.

آن زمان حرف‌های آنها را نمی‌فهمیدم، اما در حین کار متوجه شدم. اگر آدم دنیایی از اطلاعات درباره گویندگی و اجرا داشته باشد، باز هم کم است. مرتب کارکردن و تست زدن می‌تواند گوینده را ورزیده کند.

چگونه می‌توان گوینده‌ای موفق بود؟

صرفا داشتن صدا نمی‌تواند آدم را موفق کند، همه چیز کنار همدیگر جواب می‌دهد. کار گویندگی، بازیگری و اجرا یا کارهای هنری مانند کارهای دیگر نیست.

صرفا برای حقوق نیست، اگر علاقه و انگیزه نباشد کار به خوبی پیش نمی‌رود. بیشتر همت آدم است، متاسفانه خیلی از کارهای ما شده وظیفه و همین باعث خراب شدن کار می‌شود و بازخورد خوبی ندارد.

مریم کریمی - ضمیمه قاب کوچک