راهکار مقابله با تولید اشیای تاریخی تقلبی

اما بهترین شیوه برای جلوگیری از ساخت و قاچاق اشیای تاریخی اصل و بدل، فراهم کردن ساز و کاری است تا خرید و فروش قانونی این آثار در کشور ما نهادینه شود. همان‌طور که خرید و فروش سکه طلا از بانک‌ها و صرافی‌های مورد تائید بانک مرکزی رایج است و همین مورد تائید بودن از سوی بانک مرکزی سبب اطمینان مشتریان می‌شود، اگر ساز و کاری فراهم شود تا خرید و فروش آثار تاریخی به صورت قانونی امکان‌پذیر شود، کمتر شاهد ساخت اشیای تقلبی یا قاچاق اشیای تاریخی‌مان به خارج از کشور خواهیم بود.

در دنیا، خرید و فروش این آثار از طریق حراج‌های معتبری چون کریستی صورت می‌گیرد و کارشناسانی مورد وثوق دارد که دو ویژگی شیء را ارزیابی می‌کنند؛ نخست این‌که اشیا دزدی و سرقتی نباشد و دیگر آن‌که حقیقی و اصیل باشد تا امکان عرضه آنها در حراج فراهم شود.

در این کار آموزش، قانونمند و شفاف کردن امور به شکلی که امکان نظارت دولت بر فرآیند انتقال اشیای تاریخی فراهم شود، تأثیر به‌سزایی دارد. در این زمینه، آیین‌نامه‌ای در کشور وجود دارد با عنوان اموال فرهنگی، هنری و تاریخی نهادهای عمومی و دولتی مصوب سال 1381 و آیین‌نامه دیگری مصوب سال 1384 که مربوط به مالکان و مجموعه‌داران خصوصی است که اجرای این آیین‌نامه‌ها می‌تواند کمک مؤثری به کاهش این رفتارها در کشور باشد.

احمد محیط‌طباطبایی

پژوهشگر و مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری