تیمی که سال 2007 با قهرمانی در آسیا به المپیک 2008 رفت و همان سال هیجان المپیکی بسکتبال را با خود در بسکتبال ایران جاری ساخت برای دومین بار بعد از رقابتهای 2011 ووهان از راهیابی به فینال بسکتبال ملتهای آسیا در سال منتهی به المپیک بازماند.
بسکتبال ایران در راه المپیک پکن بازیهای جانانه تدارکاتی با ایتالیا برگزار کرد و صربستان را در تورنمنت چین برد. همان روزها به این باور بزرگ رسیدیم دیگر بردن هنگکنگ و ژاپن و تایوان کف و سوت ندارد. میخواستیم و گفتیم راه ترکها را در بسکتبال برویم که بیخ گوش ما به NBA بازیکن صادر میکند و در بسکتبال اروپا سری توی سرها درآورده است.
بسکتبال ایران هشت سال پیش با حدادی، صمد، مهدی، آفاق و... جوانتر و باصلابتتر از این روزها بود که این راه را با گامهای قویتر رفت.
امروز اما بعد از هشت سال که از آن روزها گذشته کف و سوت خیلیها برای بردن تیمهای درجه 3 آسیا برای چیست؟ تیم ملی در هیاهوی بسیار برای راهیابی به المپیک گم شد، زیرا سالهاست چشمان بسکتبال ایران به روی واقعیتها بسته شده است. در بازی نیمه نهایی جام ملتهای آسیا تیم چین کارهای نکرده در بسکتبال ایران را به رویمان آورد تا دست از بی برنامگی بکشیم و طی ده سال متوالی در جام ملتها بیش از اندازه به چند بازیکن متکی نباشیم.
اهالی بسکتبال از پیروزیهای شیربچههای بسکتبال در آسیا و برنز جام ملتها خوشحالند و برای آنها در آینده آرزوی موفقیت میکنند، اما همین اهالی بسکتبال پشت لبخند رضایتشان اندوهی هشت ساله دارند و پرسشهایی که هنوز پاسخی برای آنها نگرفتهاند. باورمان این است حق بسکتبال ایران بیشتر از جوگیری و هیجانزدگی کنونی است. تیم ملی قدرتمند ایران چهار سال پیش هم باید دومین حضور متوالی در المپیک را با ورود به بازیهای لندن تجربه میکرد، ولی مقصران باخت به اردن خود را به بهانه مافیای ماتیچ، سرمربی وقت تیم ملی پنهان کردند تا واقعیتهای یک ناکامی همچنان پشت پرده بماند.
هشت سال از زمان المپیکی شدن بسکتبال ایران گذشته است، اما در این هشت سال اثرات المپیکی شدن بسکتبال را کسی ندید. تیمهای جهانی از 16 تیم به 24 تیم افزایش پیدا کرد و ما به بسکتبال جهان هم وارد شدیم، اما این رقابتها نیز به خاطر سهلانگاریها و کمکاریها در سمت و سو دادن فعالیتهای داخلی بیحاصل بود.
اکنون بعد از ناکامی در گرفتن سهمیه المپیک با قهرمانی در بسکتبال آسیا، امید اهالی این ورزش به برنامههای یک سال آینده تیم ملی با حضور در رقابتهای شانس دوباره است که کار سختی مینماید. بسکتبال فرصتسوزی کرد و اینک رقبایی مانند چین چند گام جلوتر از ما قرار دارند که دسترسی به آنها با کنار رفتن نسل طلایی بسکتبال ایران به این راحتیها ممکن نیست.
استرالیا هم آمد
تغییر شیوه بازیهای بسکتبال آسیا از سال 2017 و قرار گرفتن دو تیم اقیانوسیه میان آسیاییها کیفیت بازیها را افزایش میدهد و بسکتبال آسیا به خاطر حضور استرالیا نیوزیلند و چین قدرتمند در سالهای آینده پوستاندازی میکند. رقابتها برخلاف دورههای برگزاری جام ملتها در یک دوره 15 ماهه برگزار میشود و به کشورها حق میزبانی یکسان داده میشود تا همزمان با جذب تماشاگر بتوانند زیرساختهای بسکتبال در کشورهای خود را توسعه بدهند. این تصمیم میتواند برای تیمهایی که در بسکتبال آسیا سالها درجا زدهاند جهش دوباره باشد تا خود را به سطح رقابتهای جهانی نزدیکتر کنند. تیمهایی مانند ایران که سالها در بسکتبال آسیا با اتکا به یک نسل قهرمان بود، با تغییر شیوه برگزاری رقابتها و حضور قدرتمندانه چین در سالهای آینده با مشکلات زیادی روبهرو میشود. بسکتبال ایران پشتوانه مناسبی برای سالهای آینده نساخته، اما ایران کشور بااستعدادی است و با نیروهای جوان در صورت مدیریت مناسب، هدفگذاری و برنامهریزی مطلوب میتواند به سالهای اقتدار گذشته بازگردد.
عباس مرشدی، کاپیتان دهه 60 تیم ملی بسکتبال و یکی از مربیان این ورزش که سابقه کار با تیم ملی هم دارد درباره فعالیتهای فدراسیون بسکتبال در رده تیم ملی میگوید: با برنامههای پیشین دیگر نمیتوانیم به چین برسیم و باید برنامههایمان را تغییر بدهیم. چینیها بعد از قهرمانیهای ایران روش خود را تغییر دادند و بعد از چند سال که در تورنمنتهای مختلف، تاوان جوانگرایی را با نتایج بد دادند امروز دوباره قهرمان آسیا هستند.
مسئول کمیته بسکتبال سه نفره فدراسیون بسکتبال با اشاره به سن کم بازیکنان چین ادامه میدهد: چینیها با میانگین سنی 24 سال و قامتهای بلند، سبک بازی خود را تغییر دادهاند و این تیم تا سالهای آینده نیز برای بسکتبال این کشور حفظ میشود.ما کشوری با استعداد و با نیروی جوانی مقتدر هستیم؛ بنابراین باید دو تیم ملی داشته باشیم و روی تیم دوم بیشتر کار کنیم.
این مربی باسابقه بسکتبال درباره درک بائرمن، سرمربی آلمانی تیم ملی بسکتبال و عملکرد او در بازیهای جام ملتهای آسیا میگوید: بائرمن مربی خوبی است، اما هنوز روحیات و ظرفیتهای بسکتبال ایران را به درستی نمیشناسد. بائرمن مدت کمی به تیم تمرین داد و در رقابتهای قهرمانی آسیا نشان داد برخی ویژگیهای بازیکنان تیم را به درستی نمیشناسد. من تعویضهای این مربی را هم در جریان بازیها تائید نمیکنم و به اعتقادم نوع تعویضهایش برابر فیلیپین و چین جای ابهام داشت، اما بائرمن به زمان نیاز دارد و به نظرم مدت بیشتری در ایران کار کند بهتر است.
کاپیتان در جمع برترینها
برترینهای جام بیست و هشتم: از راست: ژو کی، جیان لیان، صمد نیکخواه بهرامی (کاپیتان ایران)، آئولین و جیسون ویلیامز
محمد رضاپور
ورزش
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد