غفلت‌های کوچک تصادف‌های مرگبار

این روزها تب تند سفر با تب تند حادث گره خورده است و کمتر روزی را می‌توان پیدا کرد که در آن حوادث تلخ ترافیکی خبرساز نشود.

مرور آماری که سازمان پزشکی قانونی منتشر کرده نیز گواهی است بر این ادعا؛ براساس این آمار در شهریور سال‌های 84، 3162 نفر 85، 3240 نفر86، 2437 نفر87، 2335 نفر 88، 2248 نفر 89، 2449 نفر90، 2163 نفر، 91، 2069 نفر 92، 2205 نفر و در شهریور 93 نیز 1828 نفر در حوادث رانندگی جان باخته‌اند، به این ترتیب می‌توان گفت در 10 سال گذشته 24 هزار و 136 نفر در ماه‌های شهریور براثر تصادفات جان خود را از دست داده‌اند.

2 استادیوم مجروح

این درحالی است که به گزارش ایسنا، آمار پزشکی قانونی نشان می‌دهد که در شهریور حوادث رانندگی بین 14 تا 17 برابر تعداد کشته‌شدگان، مجروح برجای گذاشته است. به این شکل که شهریور 89، 29 هزار و 395 نفر، شهریور 90، 30 هزار و 372 نفر، شهریور 91، 32 هزار و 710 نفر، شهریور 92، 32 هزار و 381 نفر و شهریور 93، 31 هزار و464 نفر در حوادث رانندگی مجروح شده‌اند.

جمع تعداد مجروحان حوادث رانندگی در پنج شهریور سال‌های گذشته نیز به بیش از 1.5 برابر ظرفیت استادیوم آزادی می‌رسد.

این درحالی است که یکی از علل بالای قربانی‌های حوادث رانندگی را باید این دانست که برخی رانندگان تصور می‌کنند چنانچه سرعت مجاز را رعایت کنند هیچ حادثه‌ای برایشان رقم نمی‌خورد، اما باید تاکید کرد رانندگان در کنار حرکت با سرعت مطمئنه باید به نکات دیگری نیز توجه داشته باشند.

رانندگی عملیاتی فکری - فیزیکی

باید یادآور شد رانندگی عملیات مشترک ذهن و بدن است و کمتر فعالیتی را می‌توان مثال زد که در آن ذهن به اندازه رانندگی درگیر باشد؛ ذهن راننده مدام در حال قضاوت کردن و تصمیم‌گیری است، برای نمونه هر لحظه او باید سرعت خودرو را با توجه به شرایط جاده کم و زیاد کند یا برای تغییر مسیر تصمیم بگیرد، علاوه بر این راننده باید حرکت دیگر خودرو‌ها را نیز در نظر بگیرد. بنابراین کوچک‌ترین اختلالی می‌تواند ذهن راننده را منحرف کرده و سبب اشتباه او شود.

برای خیلی‌ها هشدار دادن درباره عواقب استفاده از تلفن همراه حین رانندگی هشداری بی‌معنی است، این درحالی است که احتمال دارد هر لحظه خبری مهیج از طریق تلفن همراه به راننده داده شده و تمرکز او را به هم بزند، زیرا شخصی که تلفنی با راننده صحبت می‌کند آگاه نیست طرف مقابل در چه شرایطی رانندگی می‌کند؛ در حال سبقت گرفتن است یا پیچ تندی را پشت سر می‌گذارد.

خطر مشاجره

مشاجرات درون خودرو نیز سبب می‌شود ذهن راننده از رانندگی دور شده و خطر تصادف افزایش پیدا کند. علیرضا اسماعیلی، مدرس دانشگاه تهران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند: بین 6 تا 9 ثانیه راننده برای تصمیم‌گیری فرصت دارد، برای نمونه راننده‌ای را تصور کنید که در جاده‌ای تاریک در حال رانندگی است؛ چنانچه او اشیا یا جانداری را در جاده ببیند که ممکن است با آن برخورد کند 6 تا 9 ثانیه برای گرفتن تصمیمی درست زمان دارد. این در حالی است که خوردن و آشامیدن نیز بخشی از ذهن را درگیر کرده و امکان تصادف را افزایش می‌دهد. برخی رانندگان شخصی یا رانندگان حمل و نقل عمومی نیز عادت دارند هنگام صحبت با سرنشینانی که در صندلی‌های عقب نشسته‌اند به آینه نگاه کرده و با آنها صحبت کنند؛ باید تاکید کرد این رفتار نیز ذهن را مشغول کرده و سبب کاهش زمان تصمیم‌گیری راننده هنگام مقابله با حادثه می‌شود.

همراه خوب، همراه بد

سرنشینان نقش قابل‌توجهی در کاهش تصادفات دارند، برای نمونه بخش زیادی از تصادف‌هایی که شب‌ها اتفاق می‌افتد به این دلیل است که همه همراهان راننده می‌خوابند، زیرا خواب همراهان روی راننده نیز تاثیر می‌گذارد. علاوه بر این برخی همراهان نیز به اشتباه تصور می‌کنند اگر راننده را به حرف گرفته و درگیر بحث کنند کار مثبتی انجام داده‌اند، اما چنانچه از راننده موضوعاتی پرسیده شود که نیاز به فکر کردن و توجه زیاد به بحث داشته باشد، بخشی از ذهن او به این کار اختصاص پیدا کرده و توجه‌اش نسبت به رانندگی کم می‌شود.

این درحالی است که سرنشینان باید به نوعی با راننده همراه شده و به شرایط مناسب برای او بیشتر توجه کنند، به عنوان مثال اگر راننده احساس می‌کند دمای درون کابین خودرو باید خنک تر باشد با او مخالفت نکنند.

سرنشینان باید به شرایط رانندگان توجه کرده و هر گاه متوجه شدند راننده خسته شده از او بخواهند در محل مناسبی توقف کند، زیرا هستند همراهانی که به راننده اصرار می‌کنند به حرکت ادامه دهد تا زودتر به مقصد برسند.

کم نیستند همراهانی که به یک‌باره از راننده درخواست می‌کنند خودرو را متوقف کند؛ این رفتار نیز احتمال حادثه را افزایش می‌دهد. افزون بر این برخی همرهان پا را از این فراتر گذاشته و از رانندگان می‌خواهند در محل‌های نامناسب توقف کنند؛ برای نمونه در محدوده ورودی تونل‌ها یا قسمت‌هایی از بزرگراه که محلی برای پارک خودرو در آن پیش‌بینی نشده است.

باید یادآور شد همراهان می‌توانند با خواندن تابلوهایی که در طول مسیر برای آگاهی و هشدار نصب شده به راننده کمک کنند تا رانندگی ایمنی‌تری داشته باشد، چون سکوت مطلق نیز در کابین خودرو می‌تواند آزاردهنده باشد.با توجه به این که سفرهای شهریور طولانی است باید همراهان توجه داشته باشند که راننده قبل از سفر استراحت کافی داشته باشد، حتی آنها باید در خوردن خوراک نیز نکاتی را رعایت کنند، زیرا غذای چرب، پرحجم همراه با دوغ و ماست می‌تواند هوشیاری راننده را کاهش دهد.

توقف‌های مرگبار

صمد اسفندیاری، جانشین پلیس راه راهور ناجا نیز در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: 9درصد کشته‌های شهریور سال گذشته به دلیل تصادفات ناشی از برخورد جلو به عقب خودروها با یکدیگر بود، زیرا برخی رانندگان هنگام توقف شرایط خود را خطرناک تصور نمی‌کنند.

وی یادآور می‌شود: استفاده از دنده عقب در آزادراه‌ها نیز اشتباه مرگبار است که برخی به آن بی‌توجه هستند؛ برای نمونه سال گذشته چنین اقدامی سبب مرگ هفت سرنشین خودرویی شد که به علت عبور از پمپ بنزین در حال حرکت با دنده عقب بود.

هر راننده‌ای به‌دلایل زیادی ممکن است به توقف در حاشیه جاده نیاز پیدا کند، عبور از یک پمپ‌بنزین، خرید از رانندگان دوره‌گردی که در ورودی و خروجی شهرها دیده می‌شوند یا نقص فنی را می‌توان از این موارد برشمرد که احتمال حادثه را بسیار افزایش می‌دهند.

جانشین پلیس راه راهور ناجا خاطرنشان می‌کند: باید توجه داشت که راننده نباید فقط از دید خود به موقعیت خودرو‌اش نگاه کند بلکه باید از دید خودروهای عبوری نیز شرایط توقف خود را بررسی کند، چرا که به‌دلیل تابش نور خورشید یا تاریکی ممکن است دیگر رانندگان متوجه توقف وی نشوند. برابر قانون، توقف در خطوط عبوری جاده‌ها ممنوع است و حتی اگر خودرو نقص فنی پیدا کرد راننده باید خودرو را به خارج از خطوط عبوری منتقل کرده و از مثلث شبرنگ و چراغ الکتریکی برای هشدار دادن استفاده کند.

رانندگان بی‌تجربه

سپردن خودرو به رانندگان کم‌تجربه رفتار پرخطری است که در شهریور بیشتر اتفاق می‌افتد، چون سفرهای خانوادگی در این ماه به اوج خود رسیده و رانندگان اصلی به‌دلایل گوناگون هدایت خودرو را به فرزندان یا همسرشان که بتازگی گواهینامه گرفته‌اند می‌سپارند و باید تاکید کرد رانندگی در جاده نیاز به تجربه کافی دارد، چرا که راننده بی‌تجربه در مواقع نیاز نمی‌تواند عکس‌العمل مناسب نشان دهد، برای نمونه ممکن است اشیایی در جاده افتاده باشد، در چنین شرایطی راننده بی‌تجربه برای این‌که با مانع برخورد نکند اقدام به چرخش ناگهانی فرمان کرده و سبب واژگونی خودرو خواهد شد.

10 کلید فراموش شده برای سفرهای ایمن

1. بحث و مشاجره سرنشیان با راننده احتمال خطر تصادف را افزایش می‌دهد.

2. خوردن، آشامیدن و صحبت با تلفن همراه هنگام رانندگی زمینه را برای حادثه آماده می‌کند.

3. برداشتن اشیا از داشبورد یا صندلی عقب خودرو دلیل بخشی از تصادفات است.

4. حرکت با دنده عقب در بزرگراه‌ها یعنی به پیشواز مرگ رفتن.

5 . رانندگان بی‌تجربه پای ثابت حوادث ترافیکی در جاده‌های برون‌شهری هستند.

6 . تهیه اطلاعات مسیر پیش از سفر یکی از شرایط سفر ایمن است.

7. حرکت پشت سر خودروی که درحال سبقت گرفتن است،احتمال تصادف شاخ به شاخ را بالا می‌برد

8 . قبل از سفر استراحت کافی داشته و از خوردن خوراک‌های پرحجم و چرب خودداری کنید.

9. خوابیدن سرنشیان خودرو می‌تواند سبب خواب آلودگی راننده شود.

10. علت بخشی از تصادفات توقف خودرو‌ها در خطوط عبوری است.

به پیشواز سبقت نروید

برخی رانندگان تصور می‌کنند می‌توانند پشت سر خودرویی که در حال سبقت گرفتن است حرکت کنند؛ جانشین پلیس راه راهور ناجا دراین باره بیان می‌کند: در چنین شرایطی راننده دید کافی نسبت به مقابل ندارد و احتمال تصادفش با خودرویی که در جهت مخالف حرکت می‌کند بسیار بالا می‌رود. در این تصادفات شاید خیلی‌ها انحراف به چپ را دلیل اصلی تصادف بدانند، اما دلیل واقعی حادثه چنین رفتار پر خطری است.

مهدی آیینی - جامعه