ماجراهای «رودخانه برفی» از واحد دوبلاژ تا شبکه نمایش

به گزارش جام‌جم، سری اول سریال رودخانه برفی که به مدیریت محمود قنبری دوبله شده بود در دهه 70 از تلویزیون به نمایش درآمد که با اقبال مخاطبان روبه‌رو شد. تامین برنامه سازمان صداوسیما سری دوم این سریال را بتازگی خریداری کرده که مراحل دوبله را سپری می‌کند. سری جدید این سریال ماجراهای تازه‌ای است که خانواده مت مک‌گرگور با آن روبه‌رو می‌شوند و قنبری به همراه 15 گوینده دیگر مشغول دوبله آن هستند. برخی از گویندگان سری اول سریال بنا به دلایلی در سری جدید حضور ندارند و قنبری دوبلورهای دیگری را جایگزین کرده است.

در سری جدید، قنبری علاوه بر مدیریت دوبلاژ به جای مت مک‌گرگور پدر خانواده صحبت می‌کند. زهره شکوفنده به جای کاتلین همسر مت، منوچهر والی‌زاده و رضا آفتابی به جای کالین و راب پسران مت، مریم جلوینی به جای دنی دختر خانواده، مینو غزنوی و آزیتا یاراحمدی به جای امیلی و مونتانا عروس‌های مت حرف می‌زنند. تورج مهرزادیان، حمید منوچهری، فاطمه برزویی، سیامک اطلسی، محمود اسماعیلیان، امیر کسروی، نازنین یاری و حسین سرآبادانی دیگر گویندگانی هستند که برای دوبله این سریال با قنبری همکاری می‌کنند.

انتقال حس با صداهای مختلف

اتاق 102 واحد دوبلاژ سیما محل ضبط سریال رودخانه برفی است. سعید عابدی، صدابردار واحد دوبلاژ همه حواسش جمع کار است و هر زمان که قنبری از اتاق ضبط به او اعلام می‌کند که دوبله این بخش را می‌خواهند دوباره بگیرند او تصویر را به عقب برمی‌گرداند. در اتاق ضبط قنبری دیالوگ‌های گویندگان را که روی یک کاغذ نوشته شده در اختیارشان می‌گذارد.

یکی از ویژگی‌های قنبری داشتن روحیه آرام در هنگام کار است. او در کمال آرامش موارد لازم را به گویندگان می‌گوید. گروه مشغول دوبله قسمت ششم سریال است و مت گرگور در این قسمت حامی عدالت در میان مردم است. از سوی دیگر کالین پسر بزرگ مت در کسوت کشیش هم مردم را نصیحت می‌کند.

سعید عابدی، صدابردار پیشکسوت سازمان صداوسیماست. او که 30 سال صدابردار است، این حرفه را به شکل تجربی یاد گرفته است. او از جوانی کارش را با ضبط صدای شهید آوینی در برنامه روایت فتح شروع کرده و تا به امروز ادامه داده است.

در واقع عابدی از دوره‌ای که آپارات وجود داشته تا به امروز که همه دستگاه‌ها دیجیتالی و کامپیوتری شده، صدابرداری می‌کند. گرچه او این کار را تجربی یاد گرفته، اما این مساله باعث نشده که خودش را با دستگاه‌های روز منطبق نکند.

وی با اشاره به تخصصی بودن این حوزه به جام‌جم گفت: صدابرداری کار بسیار تخصصی است و صدابرداری سر صحنه با صدابرداری دوبله کاملا فرق می‌کند. به یاد دارم صدابردار دوبله سریال فوتبالیست‌ها بودم و با دو میکروفن باید صدای 20 گوینده را که همزمان گروه‌های فوتبالیست را تشویق می‌کردند، ضبط می‌کردم. طبیعی است که این کار را سخت‌تر می‌کرد.

وی افزود: برای صدابردار نباید فرق داشته باشد که گوینده فقط یک جمله می‌گوید یا یک صفحه دیالوگ دارد. باید همه صداها درست ضبط شود و نوسان نداشته باشد. چون بخشی از کار به صدای خوب بستگی دارد و این هنر صدابردار را نشان می‌دهد که کارش را درست انجام بدهد. وقتی یک کار دوبله می‌شود عوامل زیادی در آن موثر است. فضای غمگین یا شاد یک فیلم یا سریال باید به بیننده درست منتقل شود. در واقع ریزه‌کاری‌های فنی صدابردار در طول کار نقش مهمی دارد.

مدیری برای دوبله سریال‌های سخت

محمود قنبری از سال 1342 مدیریت دوبلاژ آثار بسیاری را برای تلویزیون به‌عهده داشته است. او درباره دوبله سریال رودخانه برفی به جام‌جم گفت: سری اول این سریال در دهه 70 پخش شد و مدیریت دوبله، مونتاژ و ویراستاری سری اول این سریال به‌عهده خودم بود. در آن زمان من تلویزیون نمی‌آمدم و در استودیوی خودم کار می‌کردم. به همین دلیل کارهای سخت را برای استودیوی ما می‌فرستند که البته اکنون آن استودیو تعطیل شده است. در ابتدا نمی‌خواستند سریال رودخانه برفی را دوبله کنند چون معتقد بودند غیرقابل پخش است، اما من بعد از دیدن سریال اعلام کردم که این سریال را من دوبله می‌کنم و کار خوبی هم خواهد شد.

خوشبختانه بعد از پخش هم با اقبال مردم روبه رو شد و چند بار بازپخش شد.

وی ادامه داد: همزمان که ما سری اول را دوبله می‌کردیم، سری دوم این سریال ساخته می‌شد و قرار بود تامین برنامه سری جدید را هم خریداری کند، اما خبری از آن نشد تا این‌که امسال سری دوم برای دوبله به من سپرده شد.

این مدیر دوبلاژ برای انتخاب گویندگان به سراغ دوبلورهایی رفته که در سری اول هم حضور داشته‌اند، اما همه آنها در دوبله سری دوم حضور ندارند. وی درباره تغییر برخی از گویندگان توضیح داد: نقش کاتلین همسر مت مک‌ گرگور را شهلا ناظریان می‌گفت، اما به‌دلیل بیماری‌اش نمی‌توانست با ما همکاری کند و خانم زهره شکوفنده در سری جدید، این نقش را می‌گوید. در واقع نیازی نبود سری قبل را ببینم تا بدانم گویندگان سری اول چه کسانی بودند، چون اکثر نام‌ها را به یاد داشتم. در سری جدید به دلیل اضافه شدن هنرپیشه‌های مهمان، گویندگان جدید هم به گروه ملحق شدند. در مجموع سعی کردم گویندگانی انتخاب کنم که به لحاظ صدا، فیزیک و... با شخصیت‌های قصه همخوانی داشته باشند. تا به امروز از حضور 15 گوینده استفاده کردیم.

وی در این سریال همزمان با مدیریت دوبلاژ به جای شخصیت اصلی سریال؛ مک گرگور هم حرف می‌زند و این مساله کار او را دشوارتر کرده است. قنبری در این‌باره توضیح داد: من معمولا در کارهایی که خودم مدیر دوبلاژ هستم، صحبت نمی‌کنم، چون یا باید ششدانگ حواسم به کار خودم باشد و یا به کار گویندگان. اما برخی مواقع که گوینده‌ای پیدا نکنم که صدایش با شخصیت قصه همخوانی داشته باشد و در تنگنا باشم، حتما خودم حرف می‌زنم. شخصیت مک گرگور هم به لحاظ چهره، فیزیک و... با صدای من تطابق داشت.

وی عنوان کرد: مخاطبان در سری دوم شاهد ماجراهایی هستند که در مزرعه مت مک گرگور اتفاق می‌افتد. مطمئن هستم سری جدید این سریال هم با اقبال مخاطبان روبه‌رو خواهد شد، چون داستان جذابی دارد، ضمن این‌که به لحاظ اخلاقی سریال خیلی خوب است و روایتگر سنت‌های فراموش شده در خانواده است. به نظرم رویکرد آموزنده هم برای بینندگان دارد.

تجربه نقش‌های مختلف

رضا آفتابی گویندگی نقش کالین پسر بزرگ مک گرگور را به‌عهده دارد. در سری اول این سریال به جای این نقش امیرهوشنگ زند صحبت می‌کرد. او قبل از دوبله این سریال سری اول را ندیده بود. آفتابی معتقد است وقتی دوبلور به کارش مسلط باشد برایش فرقی نمی‌کند که فصل اول یک اثر را دیده باشد یا نه.

به نظر آفتابی، گفتن نقش‌های مختلف هر روز منجر به تنوع حرفه‌شان شده و این‌که هیچ‌وقت درگیر روزمرگی نخواهند شد. البته او برخی مواقع نقش‌هایی را که به جایشان صحبت می‌کند دوست ندارد، اما این مساله تاثیری در کارش ندارد؛ ولی کاراکتر کالین را دوست دارد.او در این‌باره توضیح می‌دهد: دوست دارم به جای نقش‌های مختلف صحبت کنم. برایم نقش مثبت و منفی تفاوتی ندارد، بلکه انجام درست کار اهمیت دارد.

با عشق دوبله بزرگ شدم

مینو غزنوی کارش را در دوبله از هشت سالگی آغاز کرده و تا به امروز به جای رویا نونهالی در فیلم عروسی خوبان و مرجانه گلچین در فیلم چراغ خانه حرف زده است. از دیگر نقش‌هایی که غزنوی به جای آنها گویندگی کرده است می‌توان به شجاع دل (سوفی مارسو)، بیمار انگلیسی (ژولیت بینوش)، آهنگ برنادت (جنیفر جونز)، داستان زندگی (هانیکو)، قصه‌های جزیره (الویا کینگ) و تلالو (شلی دووال) اشاره کرد. یکی از علاقه‌مندی‌های غزنوی دوبله آثار هندی است و به جای بازیگران مطرح هندی همچون آیشواریا رای، کاریشما کاپور و کاجول صحبت کرده است.

غزنوی در سریال رودخانه برفی به جای دختری به نام مونتانا صحبت می‌کند که دختری شجاع، هفت‌تیرکش و سوارکار است. روحیه این گوینده در هنگام دوبله مثل روحیه مونتانا شاد است و در هنگام سوارکاری مونتانا با تمام حس به جای این شخصیت صحبت می‌کند.

غزنوی درباره دوبله این نقش به جام‌جم گفت: گویندگی چنین نقش‌هایی با دختران عادی فرق دارد. امیدوارم مردم سریال را دوست داشته باشند. در مجموع نقش برای من اهمیت ندارد که چه شخصیتی داشته باشد.

فاطمه عودباشی - رادیو و تلویزیون