ورزش‌های مفید، وسیله‌های مضر

وسایل غیراستاندارد در برخی سالن‌های ژیمناستیک

جعفر درویش‌زاده، رئیس فدراسیون ژیمناستیک در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: در سال‌های اخیر ژیمناستیک مخاطبان خوبی در کشور پیدا کرده که باید تلاش کنیم این مخاطبان بالقوه را جذب کنیم و برای این کار برنامه‌ریزی‌هایی داشتیم.وی به آموزش اصول و مبانی ورزش ژیمناستیک به مربیان مهدهای کودک اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: به صورت مستمر دوره‌های مربیگری برای دانش‌افزایی مربیان مهدهای کودک برگزار می‌کنیم تا به آنها آموزش دهیم چگونه به صورت هدفمند کودکان را درخصوص شیوه راه رفتن، دویدن، خزیدن و هماهنگی عصب و عضله ـ که از مهم‌ترین مهارت‌های پایه در این ورزش است ـ آموزش دهند. این کار به مربیان آموزش دیده نیاز دارد که بتوانند با ظرافت و به صورت همزمان به تربیت روح، روان، عقل و جسم کودک بپردازند.

درویش‌زاده با اشاره به ورود ژیمناستیک به پایه اول و دوم دبستان در زمان معاونت کیومرث هاشمی در وزارت آموزش و پرورش می‌افزاید: در آن زمان همکاری تنگاتنگی با آموزش و پرورش داشتیم و طرحی اجرا شد که در آن 43حرکت و مهارت پایه ژیمناستیک به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شد. همچنین توزیع سی‌دی‌های رایگان آموزشی از دیگر اقداماتی بود که در قالب این طرح انجام شد و تا یکی دو سال هم خروجی خوبی داشت.

وی با بیان این که برای توسعه و پیشرفت ژیمناستیک به همکاری مستمر و گسترده آموزش و پرورش نیاز داریم، خاطرنشان می‌کند: فدراسیون به تنهایی قادر به توسعه ژیمناستیک در قالب عمومی و استعدادیابی نیست و لازم است آموزش و پرورش در این کار با فدراسیون همکاری کند.

رئیس فدراسیون ژیمناستیک به تاثیر تحریم‌ها بر واردات وسایل استاندارد ژیمناستیک به کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: بیشتر وسایل استاندارد ژیمناستیک وارداتی هستند که در سال‌های گذشته قادر به واردات آنها نبودیم. البته برخی تولیدات داخلی به استانداردها نزدیک است، اما برخی تولیدکننده‌ها هم خارج از نظارت فدراسیون و وزارت ورزش به تولید وسایل غیراستاندارد و مضر اقدام کردند.

وی با بیان این که با نظارت هیات‌های استانی شرایط رو به بهبود است، اظهار می‌کند: به برخی وسایل استاندارد بین‌المللی نیاز داریم که در صدد هستیم بخریم و به کشور وارد کنیم.

درویش‌زاده با اشاره به بازدیدهای هیات‌های ژیمناستیک استان‌ها از باشگاه‌های شهرها و مناطق مختلف کشور می‌گوید: تا حد امکان بازدیدهای میدانی از باشگاه‌ها صورت می‌گیرد و درخصوص وسایل استاندارد تذکرات لازم داده می‌شود تا آسیبی متوجه کودکان نباشد. البته برخی باشگاه‌ها به دلیل گرانی وسایل استاندارد یا به صرفه نبودن آنها از وسایل غیراستاندارد استفاده می‌کنند که شمار این باشگاه‌ها به حداقل رسیده است و خود آنها نیز در بازار رقابت مجبور به بازگشت به مسیر درست خواهند شد.

وی با بیان این که کودکان در بدو ورود به سالن‌های ژیمناستیک نمی‌توانند از وسایل موجود استفاده کنند، خاطرنشان می‌کند: کودکان در یک دوره زمانی حدودا یک ساله با وسایل کمک آموزشی با مهارت‌ها و حرکات پایه آشنا می‌شوند و کارهای مقدماتی را فرا می‌گیرند. این دوره، زمان مناسبی است که خانواده‌ها نیز از استاندارد بودن وسایل و امکانات باشگاه‌ها و میزان تجربه مربی آگاه شوند و در مورد ادامه حضور کودکانشان در آن باشگاه تصمیم بگیرند.

نقش نظارتی فدراسیون

رئیس فدراسیون ژیمناستیک در عین حال بر ایفای نقش نظارتی فدراسیون و هیات‌های استانی بر باشگاه‌های سراسر کشور تاکید می‌کند و می‌افزاید: در برخی استان‌ها هیات‌های ژیمناستیک بسیار فعال و بر ابعاد مختلف این رشته در استان مشرف هستند؛ اما در برخی استان‌ها ژیمناستیک چندان جایگاهی ندارد و کارها بیشتر جنبه تشویقی دارد. در عین حال نظارت‌های لازم اعمال می‌شود.

درویش‌زاده، ژیمناستیک را الفبای ورزش می‌داند و با اشاره به اقدامات کشورهای صاحب مدال در این رشته می‌گوید: در کشورهای مطرح در ژیمناستیک، کودکان از چهار سالگی به صوت اجباری حرکات و مهارت‌های این رشته را فرا می‌گیرند و پس از چهار سال برای همه ورزش‌ها استعدادیابی می‌شوند.

وی این موضوع را که ژیمناستیک باعث کوتاهی قد می‌شود، رد می‌کند و می‌افزاید: هم‌اکنون میانگین قد ژیمناست‌های زن و مرد از متوسط قد افراد عادی بالاتر است، زیرا وسایل امروزی که در این رشته مورد استفاده قرار می‌گیرد از قابلیت ایمنی، ارتجاعی و پرتابی بالایی نسبت به گذشته برخوردار هستند و برای زیباتر شدن حرکات از افراد قد بلندتر در این رشته استفاده می‌شود.

رئیس فدراسیون ژیمناستیک با بیان این که دستگاه‌ها در گذشته چنین قابلیت ارتجاعی و پرتابی نداشتند، ادامه می‌دهد: به همین دلیل افراد با قد کوتاه و جثه ریز در گذشته در این رشته موفق‌تر بودند؛ اما هم اکنون این اشکالات رفع شده و افراد قدبلند نیز می‌توانند در این رشته موفق شوند.

دوومیدانی، مادر مغفول

یکی دیگر از ورزش‌های پایه دوومیدانی است که برخلاف ژیمناستیک چندان مورد توجه خانواده‌ها قرار ندارد و تمایل زیادی برای حضور کودکان در این رشته دیده نمی‌شود. مشکلی که بیژن شادمهر، کارشناس دوومیدانی نیز به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: خانواده‌ها بیشتر به رشته‌هایی گرایش دارند که پیوسته در رسانه‌ها انعکاس پیدا می‌کنند. رشته‌هایی مانند فوتبال که با هزینه‌های گزاف کودکان خود را در کلاس‌های آن ثبت‌نام می‌کنند. این کلاس‌ها بیشتر جنبه سرگرمی دارد و بعد آموزشی‌اش کمتر مطرح است و خروجی خوبی نیز ندارند.

وی با بیان این که اطلاعات جامعه نسبت به دوومیدانی بسیار پایین است، ادامه می‌دهد: این رشته از سوی رسانه‌ها نیز تقویت نمی‌شود و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. امکانات رشته دوومیدانی نیز حتی برای ورزشکاران حرفه‌ای کم است. یکی از دلایل کمی پیشرفت دوومیدانی در ایران هم کمبود امکانات و منابع مالی است.

وی به بی‌توجهی مدارس و آموزشگاه‌ها به ورزش‌های پایه ازجمله دوومیدانی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مدارس ما تنها به دروس تئوری اهمیت می‌دهند و کسی نگران درست راه رفتن و صاف ایستادن و نشستن دانش‌آموزان نیست.

مسئول کمیته آموزش فدراسیون دوومیدانی با بیان این که فدراسیون امکانات و ابزار تبلیغاتی برای جذب کودکان و نوجوانان به این رشته ورزشی در اختیار ندارد، اظهار می‌کند: این وظیفه به عهده نظام ورزش کشور است که با در اختیار داشتن امکانات تبلیغی و در همکاری با آموزش و پرورش و وزارت علوم به استعدادیابی در این زمینه بپردازد، اما این کار در کشور ما مغفول مانده و اصولا استعدادیابی در این زمینه صورت نمی‌گیرد. فدراسیون امکاناتی برای این کار در اختیار ندارد و همین که بتواند نیروهای موجود را فرآوری کند، اقدامی ارزشمند کرده است.

نقش پیست‌ها

شادمهر با اشاره به ساخت پیست‌های دوومیدانی در سراسر کشور در سال‌های اخیر خاطرنشان می‌کند: پیست‌هایی که ورزشکاری برای تمرین روی آنها نیاید چه دردی از ورزش دوومیدانی دوا می‌کند. دلیلی ندارد که همه امکانات استاندارد را در اختیار داشته باشیم و نتوانیم افراد را به این رشته جذب کنیم. در حالی که می‌توان با امکانات کم و جذب بالا به رشد و پیشرفت این رشته کمک کرد.

وی با بیان این که باید به صورت اصولی و متفاوت به ورزش‌های پایه نگاه کرد، تاکید می‌کند: ورزش‌های پایه به حمایت بیشتر و برنامه‌ریزی‌های اصولی و پیگیرانه در طول سال‌ها نیاز دارد تا بتواند موفق عمل کند. این کارشناس دوومیدانی با اشاره به اجرای طرح تناورز در مدارس در زمان معاونت کیومرث هاشمی در آموزش و پرورش می‌افزاید: طرح‌های زیادی از این دست یکی دو سالی اجرا می‌شود، اما چون هدف‌گذاری مشخصی درخصوص آن صورت نگرفته، نمی‌تواند اثرگذار باشد. امسال هم معاونت تربیت بدنی آموزش و پرورش مسابقه‌های مدرسه را مطرح کرد؛ اما این طرح هم بدون هدفگذاری صحیح به جایی نمی‌رسد.

وی با اشاره به تحت پوشش قرارگرفتن 500 مدرسه در سال‌های گذشته توسط فدراسیون برای استعدادیابی و توقف آن به دلیل کمبود منابع مالی، اضافه می‌کند: منابع مالی فدراسیون محدود است و آنچه هم در اختیار دارد باید به ورزشکاران حرفه‌ای و نخبه اختصاص دهد. امکانات و منابع مالی باشگاه‌ها نیز که اکثرا دولتی هستند به جای اختصاص یافتن به ورزش‌های پایه به سمت فوتبال و ورزش‌هایی از این دست می‌رود. به همین دلیل است که ما هر سال برای برگزاری مسابقه‌های باشگاهی در کشور می‌بینیم که باشگاه فعالی در این زمینه وجود ندارد.

شادمهر تاکید می‌کند: برای اجرای موفق یک طرح باید اول و آخر کار را دید و با توجه به هدف‌گذاری صورت گرفته بدانیم قرار است طی یک دوره زمانی ده ساله یا بیشتر به کجا برسیم. این کار به نظارت و پایش دائمی نیاز دارد. کاری که در کشور ما کمتر به آن توجه شده و به همین دلیل هر روز شاهد طرح‌های ناتمامی هستیم که هیچ خروجی قابل توجهی برای ورزش‌های پایه نداشته است.

جام‌جم

الیزا ذوالقدر