اعتراض سهامداران به فساد در بورس

به گزارش خبرنگار جام‌جم، این در حالی است که بورس روزهای پرفراز و نشیبی را طی می‌کند، به طوری که در مدت یک هفته اخیر، دو واگذاری مهم سهام شرکت‌های بزرگ آن به ظن بروز تخلفاتی چون افشای اطلاعات باطل شده است.

براین اساس، تجمع‌کنندگان با در دست داشتن پلاکاردهایی مبنی بر این‌که رییس سازمان بورس باید استعفا بدهد اعتراض خود را به وجود رانت در بورس بیان کردند.

سهامداران مدعی بودند نوع عملکرد مدیریت بورس در تشدید ضرر سهامداران موثر بوده است. بعضی از تجمع‌کنندگان می‌گویند، ارزش سرمایه آنها در بازار در یک یا 2 سال اخیر به نصف کاهش یافته و دچار مشکل جدی شده‌اند.

شاخص کل بورس تهران در روزهای اخیر به‌طور پی در پی افت داشته است. از جمله در پایان معاملات روز یکشنبه ۲۰ اردیبهشت شاخص کل بورس باز هم سقوط کرد و به ۶۲هزار واحد رسید.

این رقم در فروردین ماه سال گذشته بیش از ۷۴ هزار واحد بود. گزارش‌ها می گوید که ارزش بازار سهام ظرف ماه‌های اخیر از ۳۱۴ هزار میلیارد تومان به ۲۸۳ هزار میلیارد کاهش یافته است. بااین حال شاخص بورس دیروز دوشنبه مثبت بود.

اعلام تغییرات معاملاتی در بورس از اول خرداد

در همین حال محمد فطانت فرد، رئیس سازمان بورس برای ارایه توضیحاتی به سهامداران معترض نشست خبری برگزارکرد و از ایجاد تغییراتی در معاملات سهام با هدف ایجاد شفافیت بیشتر از اول خردادماه خبرداد.

وی عنوان کرد: شرکت‌های بورسی و تمام ناشران بورسی از اول خرداد 94 به‌طور مستقیم اطلاعات مالی خود را روی سایت کدال (سایت رسمی سازمان بورس) منتشر می‌کنند و پس از آن سازمان بورس به بررسی اطلاعات مالی خواهد پرداخت.

فطانت ادامه داد: براساس مصوبه جدید مجلس برخی از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی موظف هستند اطلاعات خود را به بورس ارائه دهند که از جمله این شرکت‌ها می‌توان به موسسات و شرکت‌های عمومی غیردولتی، نهادهای نظامی و موسسات خیریه موسسات وقفی و بقاع متبرکه، صندوق‌های بازنشستگی شامل کشوری و لشگری و نهادهای انقلاب اسلامی اشاره کرد.

وی گفت: این شرکت‌ها درصورتی از دادن اطلاعات به بورس مستثنا می‌شوند که از سوی شورای امنیت ملی مجوزی را در این رابطه داشته باشند. هرچند که تاکنون هیچ یک از آنها اطلاعات خود را به سازمان بورس ارائه نکرده‌اند.

رئیس سازمان بورس افزود: اطلاعات ناشرین بورسی پیش از این به‌صورت غیرمستقیم توسط این سازمان گرفته می‌شد و پس از کارشناسی و بررسی برای اصلاح به شرکت‌ها داده می‌شد و یا این‌که روی سایت کدال منتشر می‌شد که براساس سازوکار جدید از ابتدای خرداد اطلاعات ناشرین به صورت مستقیم در سامانه کدال منتشر خواهد شد و بررسی آنها پس از انتشار آنها انجام می‌شود.

براین اساس مدیران شرکت‌های بورسی باید با دقت بیشتری نسبت به انتشار اطلاعات اقدام کنند و مسئولیت عدم درستی اطلاعات منتشر شده متوجه هیات‌مدیره شرکت‌ها خواهد بود.فطانت فرد همچنین از توقف تمام عرضه‌های اولیه سهام تااطلاع ثانوی خبرداد.

وی گفت: عرضه اولیه تا پایان خرداد ماه در بورس و فرابورس نداریم، اما کلیت عرضه اولیه را به‌عنوان یک حق برای شرکت‌های سهامی عام که راغب به حضور در بورس هستند، قائل هستیم.

وی با بیان این‌که صف طویلی از شرکت‌هایی که تمایل به حضور در بورس و فرابورس دارند، ایجاد شده است، افزود: عرضه اولیه به نشاط بازار کمک می‌کند علاوه بر این‌که بخشی از پویایی بازار به ورود شرکت‌های جدید بستگی دارد و به شکل کلی عرضه اولیه شرکت‌ها را مثبت می بینم.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از سیاست‌های سازمان درخصوص عرضه اولیه شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ‌ها خبر داد و اظهار کرد: این عرضه‌ها می تواند به شفافیت بازار کمک کند اما فعلا تا خرداد ماه هیچ‌گونه عرضه اولیه‌ای صورت نمی‌پذیرد.

انتقاد از بانک مرکزی و رفتارحقوقی‌ها

رئیس سازمان بورس در ادامه باانتقاد از سیاست‌های بانک مرکزی درباره نرخ سود بانکی اضافه کرد: اکنون شاهد کمبود نقدینگی در بازار هستیم که سیاست‌های اجرا شده پولی و مالی دولت و بانک مرکزی و بالا بودن نرخ بهره و سپرده بین بانکی، درکنارنرخ شکنی برخی موسسات غیرمجاز ،باعث شده تا جذابیت بازارهای رقیب بازار پول از جمله بورس کمرنگ شود.

این در حالی است که شورای پول و اعتبار اخیرانرخ سود سپرده‌های بانکی را تا 20 درصد کاهش داد.

با این حال رئیس سازمان بورس بلافاصله در واکنش به این کاهش آن را ناکافی وکم ارزیابی کرده بود.

وی با بیان این‌که نرخ سود بانکی به‌عنوان نرخ پایه و نرخ بازده بدون ریسک بر بازار سرمایه تأثیر می‌گذارد، اظهار کرد: هم‌اکنون با درنظرگرفتن نسبت قیمت بر درآمد (P/E) بازار ، می‌توان سود سالانه 20 درصد را برای شرکت‌های بورسی برآورد کرد.

وی ادامه داد: این میزان سوددهی برای بازار سرمایه در حالی‌که بازار پول و بدون ریسک نیز سود سالانه را 20 درصد تعیین کرده است، می‌تواند در تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه نقش اساسی ایفا کند به خصوص که همچنان درخصوص نرخ‌های کوتاه مدت نرخی به بازار اعلام نشده است و بانک‌ها در این خصوص با یکدیگر همچنان رقابت می‌کنند.

رئیس سازمان بورس افزود: یکی از نکات مورد مطالبه بازار سرمایه رفتار شرکت‌های حقوقی در بورس است که رفتار برخی از آنها در بازار در مواقع خاص تأثیر منفی را بر معاملات داشته است.

فطانت با اشاره به این‌که قانون و ابزار خاصی در خصوص جلوگیری از عرضه سهام توسط حقوقی‌ها در مواقع خاص وجود ندارد، گفت: توصیه‌های ما به حقوقی‌های بازار در خصوص رفتار درست آنها دائما در حال انجام است. اما قوانینی در بورس وجود ندارد که شیوه عرضه حقوقی‌های متخلف را شناسایی و با آنها برخورد کند.

یکطرفه به قاضی نرویم

همچنین محمد رضا پورابراهیمی ،نایب رئیس کمیسیون ویژه اقتصادی مجلس درخصوص اتفاقات اخیر بورس و ریشه‌های آن به خبرنگار جام‌جم گفت: مشکلاتی که درخصوص بورس مطرح شده است 2 بعد دارد. اگر از بعد اول بخواهیم بیان کنیم باید بگوییم که اقتصاد کشور در حالت رکود قرار دارد و نمی‌توان با وجود این انتظار سودده بودن بازار سرمایه را داشت .

وی افزود: اگر از بعد دوم بخواهیم بررسی کنیم باید گفت که آیا شرایط عرضه‌هایی که اتفاق می افتد قابل قبول است یا خیر و این 2 موضوع باید از یکدیگر تفکیک شود.

عضو شورای عالی بورس تصریح کرد: هرچه علائم رونق اقتصادی کمرنگ‌تر شود وضع بازار سرمایه نیز قرمز تر می‌شود و هرچه این علائم برجسته‌تر باشد این وضع قابل قبول‌تر است. درخصوص عرضه‌های اولیه هم به نظر می‌رسد اشکالاتی وجود دارد که ما از رئیس سازمان بورس و مدیرعامل شرکت بورس خواستیم تا گزارش‌های عرضه‌های اولیه را به مردم و مجلس تحویل دهند.

وی اظهار کرد: وضع بورس توسط مجلس قابل پیگیری است و سهامداران نباید نگرانی از این بابت داشته باشند. گله برخی سهامداران هم به این دلیل است که دولت هنوز بسته جامعی در جهت بهبود وضع بورس ارائه نداده که وزارت امور اقتصادی و دارایی مسئول پیگیری آن است. دولت هر چه سریع‌تر باید برنامه خود را برای بهبود بازار سرمایه ارائه دهد تا مردم با اعتماد و اطمینان بیشتری سرمایه خود را به بازار سرمایه انتقال دهند.

مشکل ما فضای مجازی و شایعات است

علی صحرایی معاون بازار شرکت بورس در این باره به جام‌جم گفت: متاسفانه فضای مجازی و برخی رسانه‌ها با زدن تیترهای جنجالی به مشکلات بورس دامن زدند و سهامداران را ترغیب به تجمع جلوی سازمان بورس کردند.

وی افزود: بتازگی شبکه‌های اجتماعی از کارایی خود خارج شدند و بیشتر به سمت اقتصاد کشور هجوم می‌آورند.

وی با اشاره به شایعه‌سازی درباره بانک اقتصاد نوین که گفته شد مدیر عامل آن اختلاسی انجام داده، گفت: اکنون هم هدف بازار سرمایه است و می‌گویند در بازار سرمایه فساد وجود دارد تا مردم سرمایه خود را از این بازار خارج کنند اما در واقع این‌گونه نیست.

صحرایی تصریح کرد: اکنون هیچ فسادی در بورس و همچنین در واگذاری‌های اخیر وجود ندارد اگر کسی در این مورد مدارکی دارد ما از دریافت این مدارک استقبال می کنیم.

وی با اشاره به این‌که مهم‌ترین بخش اقتصاد یک کشور بازار سرمایه آن کشور است گفت: جریانی که اکنون برعلیه بازار سرمایه به راه افتاده به دور از انصاف است و می‌گویند که در بورس فساد رخ داده است. ما سهامداران را درک می‌کنیم و به قطع می توانیم بگوییم که هیچ فساد و کد خاصی در بورس وجود ندارد.

معاون بازار شرکت بورس افزود: بازار سرمایه ما نیز در جهت یک اقتصاد دولتی حرکت می کند و ما نمی‌توانیم همه استانداردهای جهانی را به کار بگیریم. از سوی دیگر حوزه اقتصاد منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات است و برخی افراد دست ازسرمایه‌گذاری کشیده‌اند.

وی در پاسخ به پرسش جام‌جم مبنی بر این‌که آیا ممکن است که دست‌هایی پشت پرده بورس برای زمین زدن بازار سرمایه وجود داشته باشد ، گفت: این سوال شما امنیتی است و من نمی‌توانم به آن پاسخ دهم. به این دلیل که در حوزه اختیارات بنده نیست. اما درباره اتفاقات اخیری که در بورس در بخش ابطال معاملات افتاده باید گفت که این جریانات ممکن است یک بهره‌برداری خاص برای برخی افراد به‌دنبال داشته باشد که با نظارت سازمان بورس و شرکت‌ بورس به غیرممکن تبدیل شده است.

صحرایی ادامه داد: ما سال 88 به دلیل اختلال در سامانه بورس همه معاملات یک روز را باطل کردیم و این اختلال ممکن است دوباره هم اتفاق بیفتد اما جنجالی که این روزها به راه افتاده است متاثر از شبکه‌های اجتماعی است که ما از مسئولان مربوط درخواست داریم تا به این موضوع به صورت جدی رسیدگی کنند و افرادی که این شایعات را منتشر می‌کنند شناسایی و دستگیر کنند.

محمدحسین علی اکبری - گروه اقتصاد