بخواب دلبندم... خیلی آرام، خیلی راحت

نوزادان یک تا 2 ماهه

خواب نوزادان در این سن، طی ماه‌های اول بعد از تولد به گونه‌ای است که چرخه خواب و بیداری با نیاز او به شیر خوردن تغییر می‌کند و شکل می‌گیرد. نوزادان به طور کلی، 5‌/‌10 تا 15 ساعت در طول روز و طبق برنامه‌ای منظم می‌خوابند. مدت هر بار خوابیدن آنها نیز بین چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است. آنها هنگام خواب همچنان فعال هستند و دست‌ها و پاهای خود را حرکت می‌دهند، می‌خندند، شیر می‌خورند اما بظاهر بسیار آرام هستند. ولی همین ساعات خواب در نوزادان با قرارگیری در معرض نور و سروصدا کاهش می‌یابد.

نوزادان 3 تا 11 ماهه

بین 70 تا 80 درصد نوزادان تا شش ماهگی، شب‌ها برای شیرخوردن از خواب بیدار می‌شوند و این روند تا 9 ماهگی ادامه می‌یابد. آنها بین سه تا یازده ماهگی در هر شبانه‌روز بین 9 تا 12 ساعت می‌خوابند و چُرت‌های 30 دقیقه‌ای تا دو ساعته می‌زنند که بین یک تا چهار مرتبه تکرار می‌شود. به طور کلی، وقتی نوزادان را داخل رختخواب قرار می‌دهید تا خودشان بخوابند، به مرور یاد می‌گیرند مستقل و بدون کمک والدین بخوابند.

این راهکار باعث می‌شود هر بار که در طول شب از خواب بیدار می‌شوند، دوباره بخوابند و برای این کار والدین خود را از خواب بیدار نکنند و گریه و زاری به راه نیندازند. موضوعات اجتماعی و رشدی نیز روی کیفیت خواب نوزادان تاثیرگذار است؛ مثلا نوزادانی که از امنیت بالایی برخوردارند، هنگام خواب کمتر با مشکل مواجه می‌شوند. بیماری و تکان‌های زیادی که در نواحی حرکتی رخ می‌دهد ممکن است در خواب نوزاد اختلال ایجاد کند.

کودکان یک تا 3 سال

کودکان نوپا در طول 24 ساعت به 12 تا 14 ساعت خواب نیاز دارند و با رسیدن به حدود هجده ماهگی، نیاز آنها به خواب حدود یک تا سه ساعت کاهش می‌یابد. ولی باید مراقب باشید که زمان چرت‌های روزانه آنها نزدیک به ساعت خواب شبانه اتفاق نیفتد تا از این طریق خواب اصلی دچار اختلال نشود. بسیاری از آنها به دلیل کابوس‌ها و ترس‌های شبانه در مقابل خوابیدن مقاومت می‌کنند و اغلب با افزایش توانمندی‌های اجتماعی، شناختی و حرکتی آنها در طول روز، ممکن است باعث اختلال خواب در آنها شود.

کودکان 3 تا 5 سال

کودکان پیش از سنین مدرسه معمولا شب‌ها به 11 تا 13 ساعت خواب نیاز دارند و معمولا بعد از پنج سالگی در طول روز ساعات زیادی را نمی‌خوابند. در این سنین، سخت خوابیدن و بیدارشدن در طول شب امر بسیار شایعی است و به دلیل تخیل قوی‌ای که دارند شب‌ها دچار کابوس و ترس‌های شبانه می‌شوند. راه‌رفتن در خواب از علائم شایع در این سنین به شمار می‌رود.

کودکان 5 تا 12 سال

کودکان در این سنین معمولا بین 10 تا 11 ساعت در طول شبانه‌روز می‌خوابند و در زمان‌های باقی‌مانده نیز به فعالیت‌هایی چون انجام تکالیف مدرسه، ورزش، فعالیت‌های اجتماعی و فوق برنامه می‌پردازند. آنها در این سن به تلویزیون، رایانه، رسانه‌های مختلف و اینترنت علاقه زیادی نشان می‌دهند. تماشای زیاد تلویزیون در طول روز از جمله عواملی است که کودک را نسبت به خوابیدن مقاوم و در آنها اضطراب ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به کم‌خوابی‌شان می‌شود. در واقع، مشکلات و اختلالات خواب در این سنین بسیار شایع است و نخوابیدن کافی باعث بر هم خوردن تعادل اخلاقی در آنها می‌شود و تندخویی و اختلال بیش‌فعالی را به همراه می‌آورد که روی روند تحصیلی آنها نیز اثرگذار است.

به طور کلی، والدین باید مراقب علائمی باشند که نوزادان و کودکان از خود نشان می‌دهند؛ برای نمونه، اگر کودک‌تان همیشه درخودرویتان براحتی می‌خوابد، اگر مجبورید هر روز صبح زود فرزندتان را از خواب بیدار کنید، اگر کودک‌تان تحریک‌پذیر است و در طول روز خیلی زود خسته می‌شود، و اگر زودتر از حد معمول می‌خوابد، تمام اینها نشانه آن است که کودک دچار کمبود خواب است و باید ساعات بیشتری از شبانه‌روز بخوابد. بنابراین، باید با راهکارهایی عادات خواب را در او اصلاح کرده و کمک کنید زمان بیشتری بخوابد. (ندا اظهری/منابع: SleepFoundation و BabyCenter/سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)