توسعه نرم افزار به روش اسکرام (قسمت دوم)

به گزارش جام جم کلیک: در مطالب پیشین تاریخچه اسکرام ، نقش ها و وظایف هر یک از افراد در تیم مورد بررسی قرار گرفته شد. در این مطلب به موضوع اسکرام چه می‌کند و چرخه دمینگ پرداخته شده است.

اسکرام بر پایه هم‌نوایی و نظم نهاده شده است. نظم و هماهنگی در رگ و ریشه انسان نهادینه شده است و آهنگ تپش قلب در عمیق‌ترین بخش‌‎های ذهن شنیده می‌شود. فطرت ما انسان‌ها همیشه به دنبال نظم و هم‌آهنگی در تمامی بخش‌های زندگی است. اما، آهنگ‌ها همیشه برای شادی و خوشی نیستند. ریتم و یکنواختی می‌تواند باعث تشدید عادت‌های بی‌دلیل و یا افسردگی و کرختی شود.

کافی است در راهروی بسیاری از اداره‌ها و سازمان‌ها قدمی بزنید تا کرختی و یکنواختی کارهای روزمره را در افراد ببینید. این حس و حال در هر جایی که افراد احساس به دام‌افتادگی در فضای اداری دارند، بیشتر می‌شود. اوضاع هنگامی بدتر می‌شود که آدم‌ها از اینکه به عنوان یک ماشین به آن‌ها نگاه می‌شود، عصبانی هم باشند. اگر صدها سال به عقب برگردید، همیشه این تجربه انسانی، همراه بشر بوده است. همیشه انسان‌ها از اینکه اسیر سیستم‌ها باشند، احساس درماندگی می‌کنند. قرن بیستم، و محیط‌های کسب و کار سیستماتیک این مسخ شدگی را به بخشی از سرنوشت انسان‌ها تبدیل کرده است.

اسکرام چه می‌کند؟

اسکرام تلاش می‌کند تا نوعی دیگر از ضرب‌آهنگ را ایجاد کند. روش اسکرام با پذیرش اینکه ما انسان‌ها موجودات عادت‌-دوستی هستیم، که همیشه به دنبال یک آهنگ مشخص حرکت می‌کنیم و حتی تا حدودی قابل پیش‌بینی هستیم، قبول کرده است که توانایی‌های خارق‌العاده و جادویی دیگری هم داریم. اسکرام، تلاش می‌کند تا با استفاده از عادت‌-طلبی انسان و ایجاد نواخت‌های روزانه و هفتگی‌، به افراد شانس دیدن نقاط ضعف و قدرت خودشان را در آینه کارها و تصمیم‌هایشان بدهد. عادت‌ها و درگیرشدن بیش از حد در چرخه‌های روزانه و هفتگی می‌تواند مانند یک سرطان زمان و تلاش‌های تیم‌ها را از بین ببرد. اسراف و درگیری بیش از حد در چرخه‌ها حاصلی به جز از بین رفتن تیم‌های کاری و هدر رفتن زمان نخواهد داشت. اسکرام تلاش می‌کند تا در بازه‌های زمانی مناسب، امکان بازبینی کارها و بررسی خروجی‌ها را برای افراد فراهم کند تا در صورتی که کارها به بیراه می‌روند، از اسراف و دورریزی منابع جلوگیری کند.

برای اینکه بیشتر از میزان اسراف در کارها صحبت کرده باشیم، آماری که آقای جف سادرلند در کتاب Scrum: The Art of Doing Twice the Work in Half the Time مطرح کرده است، شاید جالب باشد. طبق اعلام ایشان، در بیشتر سازمان‎هایی که از سوی موسسه اسکرام مورد بررسی قرار گرفته‌اند، در حدود 85% کارها بدون نتیجه بوده‌اند و در بهترین حالت معمولا تنها به 60% از برنامه‌های از پیش تعیین شده رسیده‌اند.

پرهیز از اسراف

آقای تای‌ایچی اونو به عنوان بنیان‌گذار سیستم تولید تویوتا (Toyota Production System) در خصوص به هدر رفتن منابع و سرمایه‌ها می‌گوید: "اسراف بیشتر از آنکه زیان اقتصادی برای کسب و کارها باشد، جرمی است بر ضد جوامع". آنچه آقای Taiichi Ohno از آن به عنوان اسراف یاد می‌کند در فرهنگ ژاپنی شامل سه بخش می شود:

• موری – Muri: اسراف و زیان به دلیل عدم توجه به منطق
• مورا – Mura: اسرف و هدر رفتن به خاطر تناقض‌ها
• مودا – Muda: به هدر رفتن خروجی‌‌ها و دست‌آوردها

مبارزه با این اسراف‌ها و جلوگیری از زیان‌دهی با در نظر داشتن این سه مورد، بسیار شبیه چرخه دمینگ PDCA است. تصور کنید:

• برنامه ریزی (Plan) به معنی جلوگیری از موری
• انجام (Do) به معنی دوری از مورا
• بررسی (Check) به معنی پرهیز از مودا
• اقدام (Act) به معنی هدف گذاری، انگیزه و تشخیص

مهمترین هدف از پیاده سازی و استفاده از اسکرام، ترکیب چرخه‎‌های پیشرفت سودمند PDCA با عادت‌های معمول انسان و جلوگیری از اسراف و زیان‌دهی در منابع است.

درس اول – در هر زمان، یک کار را انجام دهید

همه ما در تجربه‌های روزمره‌مان، افراد مختلفی را دیده‌ایم (و به احتمال زیاد خودمان هم یکی از این افراد هستیم) که ادعا می‌کنند در یک زمان قادر به انجام چند کار هستند. همزمان رانندگی می‌کنند و با تلفن صحبت می‌کنند. (و البته تصادف هم می‌کنند.) و یا همزمان چت می‌کنند و درس می‌خوانند (و چیزی متوجه نمی‌شوند) و یا همزمان چندین زبان برنامه نویسی را فرا می‌گیرند. (و در هیچ کدام متخصص نمی‌شوند.) از نظر این افراد تمامی این کارها به خصوص در زمان حاضر که جریان‌های اطلاعاتی و پروژه‌ها بی‌اندازه زیاد شده‌اند، بدیهی و لازم است. اما ظاهرا نتیجه واقعی کمی برعکس است. پروفسور David Sanbonmatsu از دانشگاه یوتا یک تحقیق جالب در این خصوص منتشر کرده است. در این تحقیق از افراد خواسته شده بود تا در ابتدا نسبت به توانایی انجام کارهای متعدد (Multi-Tasking) خودشان رتبه دهند و سپس همان موارد را به صورت عملی آزمایش کنند. نتیجه کاملا بر عکس فرضیات شرکت‌کنندگان بود. هر چقدر افراد به توانایی چندکارگی خودشان رتبه بالاتری دادند، نتیجه عملی موضوع نتیجه پایین‌تری داشت. ایشان در متنی که در سال 2013 در بلاگ NPR منتشر کردند، بیان می‌کنند شاید این احساس فردی از توانایی‌های منحصر به فرد، ناشی از استرس و عدم توانایی تمرکز بر روی کارهایشان باشد. وقتی افراد مجبور باشند چندین کار را انجام دهند و به صورت غیر ارادی توانایی تمرکز بر روی یک کار را نداشته باشند، احساس می‌کنند تحت درماندگی یک سیستم قرار دارند و در نتیجه ممکن است باعث به هدر رفتن (اسراف) منابع و زمان شوند. اولین درس را با یک تمرین کوچک تمام می‌کنیم. تلاش کنید تا این جدول را در دو حالت بنوسید:

در حالت اول، روی یک کاغذ، جدول بالا را به صورت سطر به سطر بنویسد. بدین ترتیب از 1 تا 10 به اعداد فارسی، از A تا J به حروف انگلیسی و از الف تا ی در سیستم ابجد شکل خواهد گرفت. در حالت دوم، همین جدول را به صورت ستونی آماده کنید. این کار برای من در حالت اول 42 ثانیه و در حالت دوم 16 ثانیه طول کشید. اگر از این تمرین ذهنی با نتیجه مشابهی بیرون آمدید، شاید جدول زیر از آقای Gerald Weinberg در کتاب Quality Software Management نیز جالب باشد. آقای جرالد وینبرگ یکی از معروفترین استاد روانشناسی و انسان‌شناسی در توسعه نرم‌افزار هستند. کتاب The Psychology of Computer Programming یکی از مراجع رفتار برنامه‌نویسان در طول سال‌های متعدد است.

در مطالب بعد به بررسی شرکت‌‌های داخلی و خارجی که از متدلوژی اسکرام استفاده می‌کنند به همراه مزایا و معایب آن پرداخته می‌شود.

المیرا صناعیها
امن پرداز