پرستویی الگوی من در بازیگری است

غزالی که با بازی در سریال وضعیت سفید بین مردم به شهرت رسید، با وجود این‌که در کارنامه‌ بازیگری‌اش آثار زیادی ندارد، اما در هر اثری که بازی می‌کند، می‌خواهد بخشی از توانمندی‌هایش را به نمایش بگذارد. غزالی معتقد است باید برای انتخاب نقش خوب صبر و تامل داشت، چون در غیر این صورت فقط بازیگرکارنامه‌اش را از آثار کلیشه‌ای پر می‌کند. با او درباره نقش سعید در سریال حانیه به گفت‌وگو نشستیم.

شما در سریال حانیه نقش مامور شهربانی را بازی می‌کنید نقشی که پیش از این آن را تجربه نکرده بودید. برای بازی در نقش سعید چه کردید؟

این‌که بازیگر بخواهد چشمش را روی پیشنهادهای وسوسه‌انگیز ببندد، خیلی سخت است، ولی معتقدم برای رسیدن به جایگاه و هدف در هر صنفی و در هر جای دنیا که باشید؛ باید سختی بکشید تا به هدف برسید و این سختی یعنی صبوری، تحمل، وسواس، تنوع در کار، پیشرفت به جلو و برآورد کردن توقع مخاطب.

برای بازی در یک اثر سعی می‌کنم همه انرژی‌ام را بگذارم و کم فروشی نکنم، زیرا هر آنچه دارم از مردم است و آنها به کار من اعتبار می‌بخشند. بازیگری برایم مقدس است و همه سختی‌هایش را به جان می‌خرم. گرچه این نوع نگاه به بازیگری گاهی منجر به بیکاری می‌شود، اما این را به ایفای نقش‌های تکراری یا پذیرفتن فیلمنامه‌های سطحی که قدمی رو به جلو نیست، ترجیح می‌دهم.

این در حالی است که حرفه من بازیگری است و از این راه امرار معاش می‌کنم. بدون شک کم‌کاری یا بیکاری مرا با مشکل رو‌به‌رو می‌کند، اما با وجود سختی‌هایی که برایم پیش می‌آید، همیشه به مردم فکر می‌کنم و این‌که آنها انتظاراتی از من دارند و من به‌عنوان هنرمند باید سعی کنم توقع آنها را برآورده کنم.

بنابراین هر نقشی را قبول نمی‌کنم و فیلمنامه‌هایی را می‌پذیرم که واقعا به مشکلات جامعه توجه ‌کند یا روایتگر مقطعی از تاریخ ایران باشد. آنچه برایم اهمیت دارد جلب رضایت مخاطب است. ما باید به شعور مخاطب احترام بگذاریم. اگر این طور فکر کنیم، موفق می‌شویم.

چه عاملی باعث شده تا به پیشنهادهای وسوسه‌انگیز توجه نکنید؟

هدف و افق رنگارنگی که برای خودم نقاشی کردم و نگاه کردن به عقبه بزرگان این حرفه همچون استاد پرستویی باعث شده تا انگیزه‌ام قوی شود و پیشنهادهای سطحی وسوسه‌ام نکند. گاهی پیش می‌آید که ناامید می‌شوم و همه چیز بر وفق مراد نیست، ولی در این مواقع فقط به صبر و شکیبایی استادان این حرفه نگاه می‌کنم که آنها چه کاری انجام داده‌اند که همیشه در اوج بوده و نقش‌های متنوع هم در کارنامه‌شان به ثبت رساندند. بعد به این نتیجه می‌رسم که صبر کنم و منتظر یک نقش خوب بمانم.

راز ماندگاری هنر در همین مساله است و این عامل باعث شده تا بازیگران سرشناس نقش‌هایی که بازی کرده‌اند سال‌ها در ذهن مخاطب باقی بماند. بنابراین این هدف باعث شد تا برای ایفای نقش‌های متنوع صبور باشم.

پس الگوی شما در بازیگری به نوعی پرویز پرستویی است؟

بله، ایشان الگوی من در بازیگری هستند.

به غیر از ایشان الگوی دیگری هم دارید؟

منظورم از الگو به معنای واقعی‌ واژه‌اش است. برخی مواقع الگو را اشتباه تعریف می‌کنند و هر تقلیدی را الگو نامگذاری می‌کنند، ولی الگو به معنای واقعی یعنی نگاه کردن به کار پیشکسوتان و بزرگان که چند پیراهن بیشتر پاره کردند و در این حرفه مویی و ریشی سپید کردند.

باید کار این عزیزان را سر لوحه قرار داد و با تحقیق و بررسی، قدم‌ها را درست برداشت. این نوع الگوبرداری درست است و آدم در هر جایگاهی باید از تجربیات بزرگان استفاده کند. خوشبختانه این افتخار نصیب من شده و چند سال است که از استاد پرستویی برای کارهایم مشاوره می‌گیرم و این توفیق را دارم که تلفن‌هایم را جواب می‌دهد و برای پیشنهادهای کاری نهایت کمک‌ را می‌کند.

یعنی از ایشان برای انتخاب نقش‌هایتان مشورت می‌گیرید؟

بله و استاد در نهایت آرامش بهترین مشورت را به من می‌دهد.

فضای سریال حانیه در تاریخ معاصر می‌گذرد و از آنجا که شما در آن مقطع زمانی به دنیا هم نیامده بودید، برای نزدیک شدن به نقش مامور شهربانی چه کار کردید؟

یکی از عواملی که باعث می‌شود به هدفم نزدیک شوم و شخصیت‌های متنوع را بازی کنم، فضا و موقعیت‌هایی است که در آن قرار می‌گیرم. وقتی نقشی مانند سعید را می‌پذیرم که شخصیت و روحیات خاصی دارد و اتفاقات داستان هم در دهه‌ای برایش رخ می‌هد که عباس غزالی در آن نبوده، طبیعی است جستجو و تحقیقاتم دو برابر می‌شود.

وقتی قرار باشد دراثری بازی کنم که داستانش به روز است، ما به ازای نقش را می‌توانم در کوچه و خیابان پیدا کنم و از آن برای رنگ‌آمیزی شخصیت استفاده کنم، اما وقتی قرار است شخصیت تاریخی را بازی کنم، آن هم در دوره‌ای که گذشته و دسترسی به آدم‌های آن دوره سخت است، درباره آن دوره تحقیق می‌کنم.

قبل از بازی در این سریال سراغ کسانی رفتم که در آن دوره با ماموران شهربانی مواجه شده بودند. همچنین چند کتاب هم خواندم و بقیه ماجرا به تکنیک و تعامل با کارگردان و نویسنده برمی‌گردد که من همیشه ارتباط خوبی با نویسنده و کارگردان برقرار می‌کنم، چون آنها خالق شخصیت‌ها و قصه هستند. به همین دلیل در ابتدا سنگ‌هایم را با آنها وا می‌کنم.

بعد از آن‌که ذهنم را به شخصیت نزدیک کرده و آن را درک کردم، سعی می‌کنم شخصیت را در درونم طراحی کنم و از عباس غزالی جدا ‌شده و در جلد همان شخصیت بروم و در ادامه از تکنیک‌های بازیگری برای اجرای نقش استفاده می‌کنم تا آن را برای مخاطب جذاب و تاثیرگذار کنم.

شخصیت سعید با تقابل و تضادهای زیادی رو‌به‌روست. او با وجود این‌که مامور شهربانی است، اما در برخورد با دختر سرهنگ می‌گوید که متدین است و نماز می‌خواند و به مادرش تاکید می‌کند به کسی نگوید که مامور شهربانی است. چگونه این تضادها را به نمایش گذاشتید؟

من پیشنهاد نقش‌های منفی یا مثبت زیادی داشتم، اما طرفدار شخصیت‌های خاکستری هستم که منفی و مثبت بودن شخصیت را در کنار هم به نمایش می‌گذارد. گرچه در سریال مادرانه نقش جوانی خلافکار را بازی کردم، اما فرزاد کسی نبود که مخاطب با دیدنش از او متنفر شود، چون هدفی در ذهن داشت که مثبت بود و می‌خواست مادرش را سر و سامان بدهد. این نقش‌ها برای بازیگر جذاب است و مرزهایی دارد که اگر درست اجرا شوند، دوست داشتنی و خوب می‌شود.

وقتی نقش سعید در سریال حانیه به من پیشنهاد شد در کنارش پیشنهادهای دیگر هم داشتم، اما از آنجا که تقابل‌ها و تضادهای این شخصیت را دوست داشتم این نقش را انتخاب کردم. برایم جذاب بود سعید با وجود آن‌که مامور شهربانی است، اما اعتقادات مذهبی دارد، نماز می‌خواند و در خانواده اصیل بزرگ شده است.

در حرفه بازیگری مهم است نقش جای کار داشته باشد، چون بازیگر بیشتر می‌تواند توانایی‌هایش را به رخ بکشد و من نقش سعید اسحاقی را با جان و دل پذیرفتم. سریال حانیه فیلمنامه خوبی دارد و برخلاف دیگر کارهای مناسبتی که درگیر شعار و کلیشه می‌شوند، قصه جذابی را برای مخاطب روایت می‌کند که تماشاگر را خسته نمی‌کند.

به نظرم سعید اسحاقی از نقش‌های مهم و متفاوت کارنامه بازیگری‌ام است و از این جهت برایم دوست داشتنی است. ضمن این‌که اگر کار بازیگری با سختی همراه نباشد، جذابیتی نخواهد داشت. دشواری‌های کار همیشه برایم شیرین و لذتبخش است. همین تضادها‌ نقش سعید را جذاب کرده است.

همیشه سعی می‌کنم ابتدا خودم با نقش ارتباط برقرار کنم و آن را دوست داشته باشم تا بتوانم به بهترین شکل نقش را ایفا کنم. وقتی نقش را دوست داشته باشم، ‌‌هر‌چه از کار می‌گذرد از قالب عباس غزالی بیشتر فاصله می‌گیرم و شناسنامه شخصیت جدید را از آن خودم می‌کنم. در سریال تلویزیونی حانیه هم سعی کردم کاملا از عباس غزالی دور شده و بیشتر به سعید نزدیک شوم.

از آنجا که عاشق کارم هستم، دوست دارم نقش‌های متفاوت را تجربه کنم؛ بنابراین سختی‌های نقش‌ها برایم خیلی شیرین بود. نقش سعید هم برایم جای کار داشت. بازیگر به‌دنبال ایفای نقشی است که برایش چالش داشته باشد.

در صورت سعید اسحاقی همیشه اضطراب دیده می‌شود، چه وقتی که پیش سرهنگ است و چه زمان‌هایی که در خانه و در کنار مادرش نشسته است. دلیل این‌که خواستید این اضطراب در صورت‌تان محسوس باشد، چیست؟

پاسخ به سوال‌تان را با یک مثال توضیح می‌دهم. وقتی موسیقی برای یک فیلم ساخته می‌شود، ممکن است سازنده موسیقی از ابزار متفاوت موسیقی بهره ببرد، اما یک تم کلی هم کارش دارد. مثلا شاید محتوای فیلم ترسناک باشد
بنابر این او برای کار نت‌ها و ملودی‌هایی می‌نویسد که ترس را به مخاطب القا کند.

از آنجا که سعید هم در دوره‌ای از تاریخ زندگی می‌کند که مردم درگیر مبارزه با شاه هستند و پنهانی فعالیت‌هایی انجام می‌دهند سعید هم پنهانی فعالیت می‌کند، به همین دلیل مضطرب است و هرچه مخاطب با شخصیت‌اش بیشتر آشنا می‌شود، متوجه دلهره‌ و اضطراب او می‌شود. بنابراین تاکید داشتم این اضطراب در چهره‌ام باشد، اما بنا به موقعیت‌ها کم و زیاد می‌شود که آن هم به خاطر فضایی است که در آن قرار دارد.

به نظر من قالب کاری که انجام می‌دهیم، مهم نیست، بلکه وقتی امضایمان پای کاری است باید تلاش کنیم همه چیز درست در جای خودش قرار بگیرد و همه عوامل از بازیگران گرفته تا عوامل پشت دوربین همه با انرژی کار کنند.

فاطمه عودباشی / گروه رادیو و تلویزیون