داستان‌ «جلال‌الدین» ادامه خواهد داشت

دوران کودکی جلال‌الدین محمد معروف به مولانا، حکیم و شاعر نامدار ایرانی در سریالی به نام جلال‌الدین به تصویر کشیده شده و جمعه‌ها ساعت 22 و 15 دقیقه از شبکه یک به‌نمایش درمی‌آید.

این سریال که تاکنون چهار قسمت از آن به نمایش درآمده، اتفاقات دوران کودکی مولانا را نمایش می‌دهد که به واسطه شخصیت درونگرای جلال‌الدین رومی، بیش از آن‌که درباره کودکی جلال‌الدین باشد، به اتفاقات مهم سیاسی، اجتماعی دوران کودکی او می‌پردازد.

سریال جلال‌الدین که از تولیدات سیمای برون‌مرزی است؛ در سه مرحله طراحی شده بود؛ دوران کودکی، جوانی و میانسالی. این سریال با تهیه‌کنندگی اردشیر ایران‌نژاد و کارگردانی شهرام اسدی آغاز شد. مرحله اول از فصل اول این مجموعه تصویربرداری شده بود که تهیه‌کننده آن درگذشت و مهدی همایونفر تهیه‌کنندگی را به عهده گرفت و کارگردانی سریال نیز به آرش معیریان سپرده شد.

همایونفر درباره ساخت سریال جلال‌الدین و فصل دوم آن گفت: زمانی که ساخت این سریال در دستور کار قرار گرفت، فیلمنامه آن به صورت کامل نوشته شده بود و بعد که تولید سریال به من سپرده شد، ضمن بررسی فیلمنامه به این نتیجه رسیدیم بهتر است دوران جوانی و پختگی مولانا که در دو فصل طراحی شده بود، در یک فصل به تصویر کشیده شود، زیرا مهم‌ترین اتفاق دوران جوانی مولانا، فوت سلطان ولد پدر مولاناست و مهم‌ترین رویدادهای زندگی او مانند نگارش مثنوی معنوی بعد از ملاقات او با شمس رخ می‌دهد.

به گفته این تهیه‌کننده سریال جلال‌الدین در دو فصل طراحی شد؛ فصل کودکی و فصل پختگی که اولی در معاونت برون‌مرزی تلویزیون ساخته شد و سپس برای پخش در اختیار شبکه یک قرار گرفت و فصل دوم آن نیز بزودی تولید می‌شود. این تهیه‌کننده توضیح داد: طراحی سریال جلال‌الدین زمانی انجام شد که آقای سرافراز، معاونت برون‌مرزی را به عهده داشتند و تولید این سریال از خواسته‌های ایشان بوده است. به نظر می‌رسد با تغییرات جدید تلویزیون تولید فصل دوم این سریال از برنامه‌های جدی تلویزیون باشد و در اداره کل نمایش انجام شود.

همایونفر از آماده شدن بخشی از دکورها و صحنه‌های فصل دوم سریال جلال‌الدین خبر داد و گفت: تغییرات مدیریتی و ساختاری در تلویزیون بتازگی رخ داده و منتظریم که مقدمات اداری تولید این سریال انجام شود تا تصویربرداری را آغاز کنیم.

فصل اول سریال جلال‌الدین که نامش را از نام کوچک مولانا وام گرفته و چندان یادآور مولوی و شهرت جهانی‌اش نیست، در حالی از شبکه یک به نمایش درمی‌آید که تصویربرداری فصل دوم آغاز نشده و بی‌شک بین نمایش این دو فصل وقفه‌ای رخ خواهد داد.

توجه به جزئیات غیرضروری

پخش دو مقطع از زندگی مولوی با فاصله زمانی حداقل چندماهه، گسستی ایجاد می‌کند که به برداشت مخاطب از این شخصیت لطمه می‌زند. همایونفر این اتفاق را اجتناب‌ناپذیر دانست و تاکید کرد: سریال جلال‌الدین در شرایط سختی که سازمان به لحاظ مالی با آن درگیر بود، ساخته شده است. تلاش کردیم فصل اول آن مستقل ساخته شود و به لحاظ داستانی و دراماتیک معطوف به فصل‌ بعدی نباشد؛ ضمن این‌که می‌توانیم قبل از پخش فصل دوم، چکیده‌ای از این فصل و دوران کودکی مولانا را به نمایش بگذاریم که مهم‌ترین رخدادهای این قسمت به مخاطب یادآوری شود و بین دو فصل ارتباط ایجاد کند.

بر اساس اطلاعات ارائه شده در فصل اول سریال جلال‌الدین می‌توان گفت، با توجه به این‌که دوران کودکی این شاعر حکیم با اتفاقات ویژه‌ای همراه نبوده و رخدادهای سیاسی اجتماعی دوران کودکی مولانا صرفا به لحاظ تاریخی قابل اعتناست، نه به لحاظ داستانی و تاثیری که در شکل‌گیری شخصیت مولانا دارد، سریال جلال‌الدین می‌توانست اشاراتی کوتاه به گذشته این شاعر داشته باشد و ضمن کوتاه کردن این بخش و صرفه‌جویی، خیلی زودتر و جدی‌تر به سراغ مهم‌ترین دوران زندگی این شاعر برود.

سریال جلال‌الدین می‌توانست از دوران میانسالی مولوی آغاز شود و از ابتدا همان تصویری از او ارائه کند که در ذهن مخاطبان و علاقه‌مندان به این شاعر حکیم وجود دارد و مهم‌ترین رخدادهای دوران کودکی و حتی جوانی‌اش به صورت بازگشت به گذشته در دل قصه اصلی گنجانده شود.

در ساخت آثار زندگینامه‌ای، شرح همه جزئیات از ابتدا تا انتها ضرورتی ندارد؛ بخصوص درباره شخصیت‌هایی مانند مولوی که در دوران کودکی رخدادهای دراماتیکی در زندگی آنها رخ نداده است. همچنین ضرورتی برای شرح زندگینامه بزرگان به شیوه تقویمی وجود ندارد.

ساخت سریال‌های تاریخی و بخصوص سریال‌های زندگینامه‌ای نیازمند دیدگاه، توان و تجربه‌ای ویژه است که بتواند پیوندی دراماتیک و جذاب بین حقایق تاریخی و شیوه‌های قصه‌گویی ایجاد کند و اگر این نکته در ساخت فصل دوم سریال جلال‌الدین مد نظر قرار بگیرد، می‌توان امیدوار بود در کنار سریال‌های متعددی که از بزرگان این سرزمین مانند خیام و بوعلی در آن سوی مرزها ساخته می‌شود، مخاطب شاهد آثار خوب و جذاب ایرانی هم باشد. (جام جم)