موانع ثبت جهانی جنگل‌های ارسباران

حمید قاسمی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان آذربایجان شرقی با اشاره به این‌که منطقه حفاظت شده ارسباران همچنان با روش سنتی محافظت می‌شود، گفت: شکار غیرمجاز، ویلاسازی، کمبود اعتبار و کمبود محیط‌بانان و نیروی انسانی مقوله حفاظت از این عرصه طبیعی را با مشکل مواجه کرده است.

وی افزود: هرچند بتازگی اقدامات خوبی برای حفاظت از این جنگل‌ها انجام شده، اما این اقدامات کافی نبوده و نیاز به توجه بیشتر دارد.

به گفته قاسمی، ایجاد کریدورهای گذرگاهی حیات وحش، ساماندهی محیط‌بانان و ایجاد انگیزه در بین آنها، جلوگیری از تخریب جنگل‌ها نظیر ویلاسازی، به روز کردن تجهیزات و امکانات پاسگاه‌ها ازجمله تدابیر اداره کل حفاظت محیط‌زیست برای حفاظت از جنگل‌های بکر ارسباران است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تصریح کرد: باتوجه به وسعت منطقه و کمبود امکانات موجود به مساعدت مسئولان و حتی شهروندان در بحث حفاظت نیاز داریم.

اسماعیل جبارزاده استاندار آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اهمیت و ارزش زیست‌محیطی جنگل‌های ارسباران در سطح جهانی اظهار کرد: هرچند این منطقه به لحاظ دارا بودن گونه‌های خاص گیاهی و جانوری و دیگر ظرفیت‌‌های منحصربه‌فردش جزو ذخیره‌گاه‌های زیست کره کشور محسوب می‌شود و از ارزش جهانی برخوردار است، اما ثبت آن در فهرست یونسکو جایگاه ویژه‌ای را در منطقه به خود اختصاص می‌دهد.

استاندار آذربایجان شرقی با تاکید بر این که ظرفیت اقامتی شهرستان کلیبر باید افزایش یابد، افزود: کلیبر در منطقه شمال غرب کشور جزو مناطق ممتاز گردشگری بوده و لازمه توسعه و پیشرفت آن افزایش زیرساخت‌های گردشگری ازجمله مراکز اقامتی است.

در چند سال اخیر تجمع زباله در گوشه و کنار جنگل‌های ارسباران نیز این منطقه را با خطر بزرگ تخریب زیست‌محیطی مواجه کرده است و متاسفانه اگر وضع به همین منوال ادامه یابد مانند دریاچه ارومیه اوضاع این منطقه نیز وخیم‌تر شده و این جنگل‌ها به مرور از بین می‌رود.

حمید قاسمی درباره تبدیل شدن جنگل ارسباران به زباله‌گاه به جام‌جم گفت: متاسفانه برخی از شهروندان و گردشگران هنگام بهره‌مندی از فضای زیبای منطقه کم‌لطفی کرده و زباله‌های خود را داخل جنگل ریخته و زمینه تخریب محیط‌زیست را فراهم می‌کنند.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان افزود: باتوجه به وسعت منطقه و این‌که تعبیه مکان‌هایی برای جمع‌آوری زباله، خود به تخریب محیط‌زیست منجر می‌شود، سعی کردیم این مکان‌ها را در کمپ‌های گردشگری قرار دهیم تا به محیط‌زیست آسیبی وارد نشود، وی ادامه داد: به منظور فرهنگ‌سازی و توجه بیشتر شهروندان به شعار تخریب محیط‌زیست، تخریب زندگی، سعی می‌کنیم در مناسبت‌های مختلف و به کمک تشکل‌های زیست‌محیطی و نهادهایی چون هلال احمر برنامه‌های پاکسازی نمادین منطقه ارسباران را در مناطق مختلفی چون آینالو، قلعه دره‌سی و بابک اجرا کنیم تا به این وسیله شهروندان نسبت به پاک نگه داشتن محیط راغب‌تر و حساس‌تر شوند.مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اذعان کرد: با ثبت جنگل‌های ارسباران در یونسکو و شناساندن هرچه بیشتر این منطقه به گردشگران داخلی و خارجی، زمینه ورود علاقه‌مندان به محیط‌زیست بیشتر شده و سالم نگه داشتن منطقه و جلوگیری از تخریب آن، به فرهنگ‌سازی بیشتر و آشنا کردن شهروندان و گردشگران با مقوله حفاظت از محیط‌زیست بستگی دارد.

ارسباران که در گذشته نه چندان دور به محدوده وسیعی از کناره رود ارس حد فاصل جلفا تا مغان و بلندی‌های سبلان، بزقوش و سهند اطلاق می‌شد، اکنون به دلایل متعددی از قبیل تخریب عرصه‌های منحصر‌به‌فرد جنگلی به مرزهای شهرستان‌های کلیبر، ورزقان و اهر محدود می‌شود. این منطقه با وسعت بیش از 80 هزار هکتار در کناره‌های جنوبی رود ارس در حوزه شهرستان‌های کلیبر و ورزقان واقع شده و به دلیل دارا بودن تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری و زیستگاه‌های جنگلی منحصر‌به‌فرد یکی از 9 ذخیره‌گاه زیست‌کره کشور محسوب شده و از شهرت جهانی برخوردار است.

سعیده دلال علیپور‌ /‌ جام‌جم تبریز