گردو بخورید، سالم بمانید

جام جم سرا: گردو بیشتر از همه اقسام آجیل در حوزه مطالعات دارویی و بخصوص مطالعه روی انواع سرطان بررسی شده است.

فعالیت ضدسرطان و فعالیت آنتی‌اکسیدانی

گردو ترکیباتی دارد که رادیکال‌های آزاد سرطان‌زا را مهار می‌کند؛ یعنی خواص ضدسرطان قابل‌توجهی دارد. عصاره آن حاوی ترکیبی شیمیایی به نام جاگلون (juglone) است که توانایی مقابله با سلول‌های سرطانی بافت پروستات را دارد.

در گردو ترکیب آلی بسیار ارزشمندی به نام الاجیک اسید وجود دارد. الاجیک اسید، آنتی‌اکسیدانی طبیعی از خانواده فنول‌هاست که به‌طور قابل‌توجهی از گسترش سلول‌های تومور جلوگیری می‌کند. علاوه بر مقابله گردو با سرطان پروستات به دلیل وجود اسیدهای چرب ضروری امگا 3، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیتوسترول‌ها از خطر ابتلا به سرطان پستان نیز می‌کاهد. البته بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی بخش‌های مختلف گردو به کمک رادیکال آزاد پایداری به نام DPPH نیز انجام شده است.

عصاره دانه گردو بالاترین میزان مهار رادیکال آزاد را از خود نشان می‌دهد. دو ترکیب فنولی از پوست ساقه گردو فعالیت‌های قدرتمندی در برابر DPPH به نمایش گذاشتند. بررسی‌ها نشان داد عصاره پوست سبز گردو که به کمک آب حاصل می‌شود، ترکیب مناسبی برای مهار سموم حاصل از تجویز سیکلوفسفامید (یک داروی ضدسرطان) است. ماده موثر دیگری با قدرت آنتی‌اکسیدانی بالا در گردو وجود دارد به نام ملاتونین. این ترکیب شیمیایی قدرتی چشمگیر بر مهار رادیکال‌های آزاد دارد.

کاهنده کلسترول

مطالعات برای اولین بار نشان داد رژیم غذایی کنترل شده حاوی گردو باعث کاهش قابل‌توجه کلسترول LDL (کلسترول بد یا مضر) می‌‌شود و مصرف مداوم گردو خطر ابتلا به سکته مغزی و گرفتگی عروق را تا 70 درصد کاهش می‌‌دهد. مطالعات نشان داد نه‌تنها مصرف گردو کلسترول خون را کاهش می‌‌دهد، بلکه باعث کاهش چسبندگی دیواره عروق می‌شود. در واقع گردو​ اسیدهای چرب اشباع‌نشده بیشتری- از جمله آلفا لینولنیک اسید- از آجیل‌های دیگر دارد که گردو را در مقام یک ترکیب ارزشمند غذایی که از سکته قلبی نیز جلوگیری می‌‌کند، ‌نشان می‌دهد. مشاهدات حاصل از آزمایش‌های بالینی نشان می‌‌دهد مصرف گردو در مقدار دو تا سه وعده در روز به طور مداوم باعث کاهش کل کلسترول و بویژه کلسترول مضر می‌‌شود.

عاملی برای سلامت استخوان

موادی که در گردو وجود دارد باعث بهبود سلامت استخوان می‌‌شود. اسید آلفا لینولئیک و امگا 3 ترکیباتی است که باعث کاهش غلظت مارکرهای بیوشیمیایی شکست استخوان می‌‌شود. مطالعات نشان داده عصاره گردو دارای پتانسیل شگفت‌انگیزی برای ایجاد فعالیت‌های استخوانی است. البته ممکن است بسیاری از افراد با تصور این‌که مصرف مداوم گردو باعث ایجاد اضافه‌وزن آنها می‌‌شود از مصرف آن اجتناب کنند، اما نتایج مطالعاتی نشان داده که ترس از اضافه‌وزن پس از مصرف متعادل مغزها بی‌اساس است. از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف مکرر و متعادل مغزهای آجیل با کاهش احتمال اضافه‌وزن همراه خواهد بود.

اثر مناسب بر پوست

اسید لینولنیک و اسید لینولئیک به میزان قابل توجهی در گردو یافت می‌‌شود که اثرات ارزشمندی در حفاظت از پوست مانند تنظیم از دست دادن آب و محافظت در مقابل التهاب دارد. دلیل این خاصیت روغنی است که در گردو وجود دارد که باعث شده آن را یک ترکیب طبیعی ضد خشکی پوست و ضد چین و چروک بدانند که رادیکال‌های آزاد را مهار می‌‌کند و باعث کندی روند پیری پوست می‌‌شود.

اثرات ضداسترس

رژیم غذایی غنی از گردو کمک می‌‌کند بدن برای مبارزه با استرس به طور موثرتر فعالیت کند و گردو موجب می‌‌شود ​فشار خون ناشی از استرس کاهش پیدا کند.

چشم چشم دو گردو

تائورین یک اسیدآمینه است که کمبود آن در بدن انسان ممکن است به انحطاط رنگدانه شبکیه منجر شود. دانه‌های گردو پتانسیل لازم را دارد که جایگزین گوشت به عنوان منبع تائورین در رژیم غذایی شود.

گردو منبع بسیار خوبی ازمواد معدنی چون مس و منگنز و منیزیم نیز هست. البته بجز کاربردهای دارویی ذکر شده از گردو بهتر است بدانیم منبعی غنی از پروتئین است و از لحاظ کیفیت و کمیت پروتئین در رده‌ای بسیار عالی قرار می‌‌گیرد. می‌توان از آن به عنوان داروی دارای اثرات ضدمیکروبی، ضددیابت و ضدآلزایمر نیز یاد کرد.

البته در کنار تمام خواص ارزشمند این ماده مغذی باید به این نکته نیز اشاره کرد که گردو ماده‌ای آلرژی‌زا بوده و ممکن است موجب تحریک افرادی شود که مستعد ابتلا به حساسیت هستند. بنابراین اگر مایل به استفاده از گردو و خواص بی‌نظیر آن هستید، بهتر است پیش از مصرف در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید. (ضمیمه سیب)

دکتر مهدیه انتظاری

استادیار شیمی​آلی دانشگاه آزاد اسلامی

منبع: American Institute for Cancer Research