جولان عقرب ها در خوزستان + عکس

استان خوزستان بیشترین میزان عقرب‌زدگی در کشور را دارد و مواردی مانند شرایط اقلیمی استان، وجود حاشیه‌نشینی در اطراف شهرها، زندگی روستایی و گسترش بی‌رویه شهرها مهمترین دلیل بالا بودن آمار عقرب‌زدگی در این استان است.

عقرب هایی که در ساعات ابتدایی شب نیش می‌زنند، کیسه سم آنها بسیار پر است و معمولا مقدار سم بیشتری را وارد بدن فرد می‌کنند، اواخر شب میزان سم عقرب‌ها نیز کاهش می‌یابد. اثرات عقرب‌گزیدگی در کودکان و افراد مسن بیشتر ظاهر می شود.

خوزستان با توجه به شرایط آب و هوایی متنوع، پوشش گیاهی و نوع بافت خاک (رسوبی ریزبافت) از جمله مناطق مستعد برای زیست جانوران سمی به ویژه عقرب ها به شمار رفته و همواره به عنوان یک منطقه عقرب خیز مورد توجه بوده است.

موسسه رازی جنوب غرب کشور شعبه اهواز که دومین تولید کننده آنتی سرم عقرب زدگی خاورمیانه است نیز بر همین اساس در خوزستان فعالیت های مناسبی دارد.

موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی زیر مجموعه ای از سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی است که در در 16 دی ماه سال 1303 و با تصویب مجلس شورای ملی وقت تحت عنوان «مؤسسه دفع آفات حیوانی و سرم سازی»‌ تأسیس گردید.

این موسسه از سوی دفتر مبارزه با بیماری های واگیر دار دامی (OLE) به عنوان آزمایشگاه مرجع برای تشخیص بیماری های آبله گوسفند و بز معرفی شده است.

برخی از حیطه های عملکرد این موسسه در زمینه های تولید فرآورده های بیولوژیک مصرف انسان، دام، طیور و آبزیان، تولید آنتی ژن ها و کیت های تشخیصی، تحقیق در زمینه بیماری های دام، طیور، زنبور عسل و بیماری های مشترک و تشخیص مرجع برای بیماری های عفونی دام، طیور، زنبور عسل و بیماری های مشترک است.

موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی شعبه جنوب غرب کشور اهواز در سال 1338 تاسیس شد.

این مؤسسه در زمینه تولید واکسن آنتروتوکسمی، تولید واکسن قانقاریا، تهیه و فرآوری پنج نوع سم عقرب، همکاری با اداره کل دامپزشکی استان برای انجام پرو‍ژه های مشترک پیرامون بیماری های دام، طیور و آبزیان و سازماندهی،‌ پشتیبانی، طراحی و اجرای طرح ها و پروژه های تحقیقاتی دامپزشکی و بیماری های مشترک انسان و دام و فرآورده های بیولوژیک فعالیت می کنند.

امیر محمد کرد زنگنه مسئول شعبه موسسه سرم سازی رازی جنوب غرب کشور در اهواز در این خصوص گفت: این موسسه در سال 1338 به منظور مقابله با طاعون اسبی تاسیس شد. این موسسه زیر مجموعه موسسه رازی حصارک کرج است. در این موسسه، واکسن آنتروتوکسمی در دام ها (گوسفند و بز)، واکسن قانقاریا در (گوسفند و بز) و آنتی سرم عقرب زدگی تولید می شود.

وی افزود: این موسسه دارای سه سایت است که سایت مرکزی در اهواز و دو سایت دیگر نیز در حمیدیه و منطقه آزاد اروند که بخشی از کارهایش انجام شده، قرار دارند.

طبق پیش بینی های انجام شده با توجه به توسعه سایت حمیدیه می توانیم محصولات را به کشورهای همسایه به دلیل تشابه اقلیمی صادر کنیم.

کرد زنگنه افزود: سایت آنتی سرم ما 10 راس اسب دارد و قرار است 10 راس اسب دیگر نیز به این سایت اضافه شود. عقرب های این سایت از نژاد بومی هستند و سالانه 100 هزار عقرب صید می شود که از این تعداد عقرب حدود 20 گرم سم خشک تولید می شود. تمامی تولیدات را به موسسه حصارک تهران هدایت می کنیم و سالانه 10 لیتر آنتی سرم بالک را نیز به موسسه تحویل می دهیم.

ایران تنها کشور تولید کننده آنتی سرم عقرب زدگی خاورمیانه

مسئول شعبه موسسه سرم سازی رازی جنوب غرب کشور گفت: 70 هزار واکسن آنتی سرم توسط موسسه رازی در یک سال تولید می شود که امسال سهم استان 10 هزار واکسن است. استان خوزستان برای اولین سال به طور رسمی این آنتی سرم را تولید می کند البته دو سال گذشته به صورت پایلوت تولید می شد. ایران تنها کشوری است که در خاورمیانه آنتی سرم عقرب زدگی را تولید می کند البته یک سایت تحقیقاتی در کشور عربستان در این زمینه فعالیت می کند. در ایران تولید آنتی سرم عقرب زدگی در انحصار موسسه رازی است و استان خوزستان تنها شعبه کشور است که در کنار شعبه حصارک کرج در زمینه تولید این آنتی سرم فعالیت می کند.

خوزستان مستعد ترین استان برای صادرات

وی افزود: در این موسسه یک واحد آنتی تروکسمی فعال داریم که قرار است توسعه پیدا کند. سایت منطقه آزاد اروند نیز برای شروع فعالیت نیاز به کامل شدن پرو‍ژه تاسیس دارد. بخشی از کارهای توسعه واحد آنتی تروکسمی و تأسیس سایت منطقه اروند انجام شده ولی بقیه کار به دلیل عدم اعتبار متوقف شده است. ما برای توسعه تولیدات و توانایی صادرات نیاز به حمایت دستگاه های تصمیم گیر در بخش عمرانی داریم. با عنایت به اینکه محصولات ما بهترین کیفیت را دارد اگر این اعتبارات تخصیص داده شود تا پایان بهمن ماه امسال حداقل افتتاحیه واحد آنتی تروکسمی حمیدیه را خواهیم داشت.

کرد زنگنه گفت: محصولات موسسه رازی یک برند شناخته شده در دنیا است. در استان خوزستان به دلیل وجود راه های خاکی مرزی و به این دلیل که منطقه آزاد اروند با راه آبی خود به راحتی با سایر کشور ها ارتباط برقرار می کند شرایط برای تحقق صادرات رازی وجود دارد. این هدف (صادرات محصولات) تنها در صورت فراهم شدن زیر ساخت ها محقق می شود. در موسسه رازی جنوب غرب کشور دانش فنی لازم و انگیزه تولید با کیفیت عالی و قابل رقابت وجود دارد ولی مسئولان باید در تخصیص اعتبارات همکاری کنند. به این دلیل که اعتبارات طرح توسعه مؤسسه رازی جنوب غرب کشور مصوبه دولت است نیازمند نگاه ویژه و تخصیص اعتبار در بودجه سالجاری داریم.

مسئول شعبه موسسه سرم سازی رازی جنوب غرب کشور افزود:‌ مهمترین اولویت کاری ما فراهم شدن اعتبارات است که اگر تحقق پیدا کند به بازارهای بین المللی دسترسی پیدا می کنیم و میزان تولیدات را متناسب با نیاز کشور به سرعت افزایش می دهیم. مصوبه هیات دولت برای ما دو میلیارد تومان است که برای فضاسازی حمیدیه 400 میلیون تومان پیش بینی شده است.

تولید واکسن چهار گانه آنتروتوکسمی در اهواز

عبدالرحمان فولادگر معاون موسسه رازی جنوب غرب کشور در اهواز نیز گفت: این موسسه از سال 1379 تولید واکسن چهار گانه آنتروتوکسمی که یکی از بیماری های مهم استان است را شروع کرد. در سال اول با حدود 70 هزار دوز کار را شروع کرده و در حال حاضر 14 میلیون دوز از 100 میلیون دوز مورد نیاز کشور را تولید می کنیم. استان خوزستان به دلیل موقعیت استراتژیک در زمینه عشایر، مهمان هفت استان دیگر است و یکی از بیماری هایی که در اثر کوچ و نقل و انتقال دام ها اتفاق می افتد آنتروتوکسمی یا در اصطلاح عامیانه قلوه نرمی است. این بیماری بسیار کشنده و بدون علائم قبلی است که دام ها را از بین می برد و به طور غیر مستقیم بر سلامت و بهداشت غذایی تاثیر منفی می گذارد. آنتروتوکسمی علاوه بر وارد کردن تلفات زیاد به صنعت پرورش دام باعث کمبود پروتئین های دامی نیز می شود که بهترین راه حل مقابله با آن پیشگیری است.

وی افزود: واکسن چهار گانه آنتروتوکسمی را به عنوان محصول منحصر به فرد و یگانه در خاورمیانه تولید می کنیم که به طور کامل این بیماری را کنترل کرد و از ضرر رساندن به دامداران و صنعت دامداری کشور جلوگیری می کند. در حال حاضر با عنایت به نیاز شدید کشور تمام تولید ما به مصرف داخلی می رسد. قانقاریا (بیماری عفونی کبد) هم بیماری بسیار کشنده ای است که تلفات فراوانی را به دامپروری وارد می کند و از نظر بهداشت تغذیه جامعه مورد توجه است که واکسن این بیماری نیز در موسسه ما تولید می شود. نیاز کشور به واکسن قانقاریا 35 میلیون دوز است که موسسسه جنوب غرب کشور در اهواز تعداد سه میلیون و 400 هزار دوز از این نیاز را تولید می کند.

کیفیت بسیار بالای آنتی سرم عقرب زدگی خوزستان

معاون موسسه رازی جنوب غرب کشور در اهواز گفت: آنتی سرم عقرب زدگی که در خوزستان تولید می شود از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. آنتی سرم برخی کشورها 10 یورو قیمت گذاری شده و این درحالی است که آنتی سرم تولید ایران 200 یورو قیمت گذاری شد. موسسه رازی حصارک با شش شعبه خود سالانه 3.5 میلیارد دوز واکسن تولید می کند و ارزش این واکسن ها با یارانه دولتی بیش از 300 میلیون دلار است که اگر بخواهند این محصولات را از خارج از کشور وارد کنند باید تا پنج برابر این مبلغ هزینه کنند.

احمد تقوی مقدم مسئول آزمایشگاه تحقیقات فرآورده های بیولوژیک و تولید آنتی سرم عقرب زدگی مؤسسه رازی جنوب غرب کشور در اهواز نیز گفت: عقرب ها مهرماه بیشتر پیدا می شوند و فصل خرید عقرب از مهرماه تا اواسط اردیبهشت است. امسال 150 هزار عقرب خریدیم و با دستگاه شوک الکتریکی سم آنها را گرفتیم. پس از سم گیری با دستگاه فریز درایر سم را به منظور طولانی کردن تاریخ استفاده از آن خشک می کنیم. آنتی ژن ها را همراه با اجونت (یاور) به اسب تزریق می کنیم.

فروش 20 هزار دلار هر گرم سم خشک عقرب در بازار

وی افزود:‌ از این تعداد عقرب مذکور حدود 25 گرم سم خشک به دست می آید که در بازار جهانی هر گرم از این سم 20 هزار دلار قیمت دارد. آنتی ژن ها در پنج نوبت و هر هفته یکبار به اسب تزریق می شود و پس از آخرین تزریق وقتی اسب یک هفته استراحت کرد هر سه روز یک بار در هر نوبت از اسب پنج لیتر خونگیری می شود. وقتی گلبول ها ته نشین می شود و بعد از تصفیه به صورت آنتی سرم به بازار عرضه می شود.

تقوی مقدم گفت: کیسه های پنج لیتری خونگیری از برزیل وارد می شود و این کیسه ها ضد انعقاد هستند. تا چند ماه آینده خون مستقیم به اتاق استریل وارد می شود. در عراق و افغانستان آنتی سرم تولیدی ایران خریداری می شود. هر پنج میلی گرم به یک آنتی سرم تبدلی می شود. در این سایت (حمیدیه) از اسب های ماده استفاده می کنیم و به این دلیل که اسب های نر وحشی هستند و هر کدام به سه نفر نیرو نیاز دارند. دلیل اینکه برای خونگیری اسب را انتخاب کردیم این است که قرابت خونی این حیوان با انسان نزدیک است و خون بیشتری هم دارند.

مسئول آزمایشگاه تحقیقات فرآورده های بیولوژیک و تولید آنتی سرم عقرب زدگی مؤسسه رازی جنوب غرب کشور در اهواز گفت:‌ در دوره آینده در بخش آنتی سرم مار نیز فعالیت خواهیم کرد. از هر سه میلیون نفر یک نفر به سرم اسبی حساسیت دارد و با توجه به اینکه قبل از تزریق تست می شود اگر حساسیت فرد مشخص شود سرم بز و گوسفندی به آن تزریق می کنند.

خوزستان رتبه اول تنوع و عقرب زدگی در کشور

بهزاد مسیحی پور مسئول بخش عقرب سایت حمیدیه مؤسسه رازی جنوب غرب کشور در اهواز نیز گفت: هر جا انسان باشد عقرب هم هست. اولین کشور جهان از نظر تنوع گونه عقرب برزیل، و سومین کشور نیز ایران است. بین یک هزار و 500 تا دو هزار و 500 گونه عقرب در دنیا شناسایی شده است. مهمترین خانواده عقرب بوتیده است که بیش از 80 درصد از عقرب های جهان جزء این خانواده اند.

وی افزود: خوزستان رتبه اول تنوع و عقرب زدگی را در کشور دارد. سم گیری عقرب ها به وسیله شوک الکتریکی در فصل زمستان انجام می شود. عرضه این محصولات تولیدی به بازار زیر نظر وزارت بهداشت انجام می شود. 80 درصد آنتی سرم های تولیدی ما در خوزستان مصرف می شود. محدودیت فضا و امکانات داریم که در صورت توسعه آنا ما نیز تولیدات خود را ارتقاء می دهیم.(مهر)