مصاحبه با «سعدی افشار»: عمر زیاد خوب نیست

جام جم سرا:

خردادماه ۱۳۹۱ بود که برای نخستین‌بار به منزلش رفتم. خانه‌ای ساده و بی‌آلایش در خیابان شیخ هادی فعلی. درباره موضوع کتاب صحبت کردیم. پذیرفت، بعد از آنکه موافقتش را نسبت به انجام گفت‌وگو به دست آوردم، رفت‌وآمد‌هایم به خانه‌اش بیشتر شد. ساده و صمیمی بود. در مدتی که از نزدیک با هم آشنا شده بودیم تا زمانی که این اواخر به بستر بیماری افتاد، چندباری به منزلش رفتم. آخرین‌بار، نوروز سال گذشته بود که همدیگر را دیدیم. وقتی بخشی که مربوط به گفت‌وگوی او بود را در حضور زنده‌یاد رضا رضامندی و چند دوست دیگرش که برای عیادت نزدش بودند خواندم، لبخند کمرنگی در چروک‌های صورتش دوید. از آنجایی که عهد کرده بودم، بعد از اتمام هر گفت‌وگو، از هر ۱۲ شخصیت، امضای رضایت بگیرم، او هم این امضا را دریغ نکرد. زیر متن تایپ‌شده نوشت: من، سعدی افشار، از این متن راضی‌ام.

حالا که دوماهی از انتشار کتاب «چهره‌ها و پرسش‌ها» می‌گذرد، سعدی افشار دیگر در بین ما نیست. توی تاکسی بودم که خبر را شنیدم. بغضم ترکید. بغل‌دستی‌ام با آرنج به پهلویم زد: خجالت بکش! همه می‌میرند! و من اشک‌هایم را پاک کردم و سعی کردم مثل همیشه بپذیرم که همه می‌میرند! ولی در کسری از ثانیه، خاطراتش، همان‌قدر مجمل و پراکنده از مقابل چشمم گذشت. از اولین دیدارمان در پارک شیخ هادی که کنار یکدیگر روی نیمکتی نشستیم و همان‌طور که به‌دلیل سنگینی گوش، سرش را نزدیک آورده بود برایش توضیح دادم که هدفم از نگارش چنین کتابی چیست، از روزهای داغ خرداد که غالبا اواسط هفته به خانه‌اش می‌رفتم تا گفت‌وگو را ادامه دهیم و وقتی سکوت می‌شد، صدای کولر خانه‌اش، تنها صدایی بود که سکوت را می‌شکست و... . زندگی است دیگر! کاروانی است که می‌رود و آتشی از آن باقی می‌ماند. باری! سالروز درگذشت او فرصتی را فراهم کرد تا برخی سوالاتی که با او در کتاب «چهره‌ها و پرسش‌ها» مطرح کرده بودم را بازخوانی کنم.

‌‌زندگی با شما خوب تا کرده؟
پا روی حق نمی‌شود گذاشت. زندگی با منی که هیچی نداشتم تا امروز خوب تا کرده است. زیرا از روز اول هم چیزی نداشتم. الان هم که به این سن رسیده‌ام هیچی ندارم. این یعنی خوب.