دریاچه ارومیه همچنان در سراشیبی سقوط

برای نمونه اولین اخطار‌ها درباره وضع دریاچه سال 1379 از سوی سازمان ملل مطرح شد، ولی چون در کشور هیچ وقت مسائل زیست محیطی در اولویت قرار نداشته هر سال وضع دریاچه بدتر از قبل شد و اکنون کار به جایی رسیده که حجم آب دریاچه ارومیه به کمتر از پنج میلیارد مترمکعب کاهش یافته، متاسفانه این میزان آب کمتر از یک‌ششم حجم آبی است که دریاچه در شرایط عادی باید داشته باشد، به بیان دیگر حجم متوسط آب دریاچه در شرایط عادی حدود 32 میلیارد مترمکعب است. این کم‌آبی سبب شده حدود 450 هزار هکتار از مساحت دریاچه ارومیه اکنون به شوره‌زار تبدیل شود.

در جدیدترین اظهار نظر نیز وزیر نیرو به بحران کم‌آبی در کشور اشاره کرده و گفته در این شرایط امکان احیای دریاچه ارومیه تا 15 سال آینده وجود ندارد. برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که چنانچه بخشی از هشت میلیارد متر مکعب آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه به آن اختصاص پیدا کند در بلندمدت می‌توان دریاچه را احیا کرد، اما نکته اینجاست که این راهکار هم در گرو این است که از حجم آب حوضه آبریز کاسته نشده و کشاورزی منطقه نیز تحت تاثیر قرار نگیرد. این درحالی است که حدود هفت میلیون نفر ساکن حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستند و هر گونه تصمیم اشتباهی می‌تواند زندگی آنها را تحت‌ تاثیر قرار دهد.

یکی از دلایل اصلی بحرانی شدن وضع دریاچه، نبود مدیریت صحیح در مصرف آب کشاورزی است، زیرا تا چند سال پیش حدود 150 هزار هکتار زمین در اطراف دریاچه زیر کشت بود، اما اکنون این عدد به حدود 480 هزار هکتار افزایش پیدا کرده است به همین دلیل به نظر می‌رسد یکی از راهکار‌های موثر در احیای دریاچه داشتن مدیریت صحیح بر منابع آب حوضه آبریز دریاچه و آگاه‌سازی بومیان منطقه است، زیرا این ندانم‌کاری سبب مصرف بی‌برنامه آب‌های زیرزمینی و بحرانی شدن شرایط 80 درصد از تالاب‌های کشور نیز شده، به عنوان مثال حدود 50 درصد آب مصرفی تهران از منابع زیرزمینی فراهم می‌شود. نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که حدود 80 درصد آب کشور در حوزه کشاورزی به کار گرفته می‌شود، ولی وزارت جهاد کشاورزی آن طور که باید و شاید منابع آب را مدیریت نمی‌کند. بنابراین می‌توان گفت تا زمانی که سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و شهروندان به تعهدات خود عمل نکنند، نمی‌توان به بهبود شرایط دریاچه ارومیه امیدوار بود.