حاشیه‌های معنادارتر از متن

از سوی معارضان الجربا و چند نفر دیگر در این نشست حضور داشتند. این نشست در شرایطی برگزار شد که حاشیه‌های آن از اصل موضوع یعنی بررسی تحولات سوریه و آینده آن بیشتر نمود داشته و درس‌های بسیاری را می‌توان از آن دریافت؛ درس‌هایی که می‌‌تواند بر ساختار نظام بین‌الملل و آینده منطقه تاثیر بسیاری داشته باشد.

الف) از نکات بسیار مهم در این نشست رسوایی بزرگ سازمان ملل و آشکارتر شدن لزوم دگرگونی در ساختار این نهاد بین‌المللی است. براساس منشور سازمان ملل، این نهاد بین‌المللی و دبیر کل آن وظیفه تلاش برای صلح جهانی را دارند در حالی که در این راه نباید تحت تاثیر فشار هیچ کشوری قرار گیرند.

بازپس‌گیری دعوتنامه حضور ایران در ژنو از سوی بان‌کی‌مون،‌ دبیرکل سازمان ملل نقض آشکار منشور سازمان ملل است. نشست ژنو 2 نشان داد که تغییر در ساختار سازمان ملل و انتقال قدرت از شورای امنیت به مجمع عمومی براساس هر عضو یک رای، برای مقابله با خودکامگی قدرت‌های بزرگ و تحقق صلح و ثبات در جهان امری ضروری است، در غیر این صورت جهان همچنان شاهد ناآرامی و ‌بی‌ثباتی خواهد بود.

ب) مساله دیگر آشکارتر شدن حسن‌نیت نداشتن غرب در قبال درد و رنج ملت سوریه است. تاکید کشورهای غربی نظیر آمریکا، فرانسه، انگلیس و متحدان عرب آنها مبنی بر سرنگونی نظام سوریه و تشکیل دولتی به خواست آنها نشان داد که مدعیان حقوق بشر هیچ ارزش و حقی برای مردم سوریه قائل نیستند، چنان که آنها حتی نامی از انتخابات برای تعیین سرنوشت سوریه از سوی مردم این کشور به میان نیاوردند و به ایجاد دولتی برآمده از خواست غرب تاکید کردند. این رفتار غرب و تلاش آنها برای تصمیم‌گیری به جای مردم سوریه حکایت از واهی بودن ادعاهای دموکراتیک آنها در قبال سوریه و دیگر نقاط جهان دارد. نمود این رفتار را در مواضع جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا می‌توان مشاهده کرد که رسما اعلام می‌کند تا زمان سرنگونی نظام سوریه، مخالفان به جنگ ادامه می‌دهند و سوریه روی آرامش نخواهد دید. این جملات یعنی اعلام حمایت قاطع آمریکا از تروریست‌ها و قاتلان مردم سوریه که سندی دیگر بر واهی بودن ادعاهای غرب در حمایت از مردم سوریه است.

ج) از دیگر نکات مهم در ژنو 2 را می‌توان در آشکارتر شدن انزوای جهانی آمریکا جستجو کرد. آمریکا ادعا دارد که همه‌کاره جهان است و هر تحولی باید به خواست آن انجام شود. در این چارچوب نیز آمریکا با زیر پا گذاشتن استقلال سازمان ملل مانع از حضور ایران در ژنو 2 شد. هر چند در ظاهر این امر قدرت‌نمایی آمریکا بوده، اما واکنش‌های جهان به آن، عملا سیاست آمریکا را با چالش مواجه ساخته است.

مخالفت‌های گسترده با این اقدام آمریکا در درون اجلاس و محافل رسانه‌ای و سیاسی جهان که حتی در اروپا و آمریکا نیز ابعاد آن قابل مشاهده است و اعتراض‌های جهانی به آمریکا نشان داد که واشنگتن دیگر آن قدرتی که ادعا دارد تنها تصمیم‌گیر جهان است، نمی‌باشد بلکه رویکرد جهانی به تقابل با این کشور سوق‌یافته است و کشور‌ها نه‌تنها به دنبال تعامل گسترده با آمریکا نیستند، بلکه خواستار مقابله با آن کشور نیز هستند.

د) موضع هیات سوریه که از پشتوانه مردم، ارتش و نظام سوریه برخوردار بود، ابعاد جدیدی از پیروزی مقاومت بر غرب را به نمایش گذاشت. غرب تلاش داشت تا از این نشست به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر سوریه بهره بگیرد در حالی که هدف نهایی آن را مقابله با مقاومت تشکیل می‌داد. ایستادگی دمشق در برابر زیاده‌خواهی غرب در ژنو 2 از جمله مواضع قاطعانه ولید معلم، وزیر خارجه سوریه این سناریوی غرب را با ناکامی همراه ساخت به گونه‌ای که می‌توان ژنو 2 را برگ دیگری از پرونده پیروزی‌های مقاومت بر غرب ارزیابی کرد.

هـ) غرب در فضای سیاسی و رسانه‌ای سعی دارد تا مهره‌های ساخته‌شده به دست خویش را به عنوان نماینده مردم سوریه معرفی و به این بهانه دخالت‌های خود در سوریه را توجیه کند. آنچه در ژنو 2 روی داد آشکارتر شدن نبود جریان معارض واقعی در برابر ملت و نظام سوریه است.

گروهی که به ریاست الجربا در ژنو 2 در قالب معارضان سوری شرکت کردند نه‌تنها از جایگاه مردمی برخوردار نبودند بلکه حتی گروه معارض نیز آنها را به رسمیت نشناختند، چنانکه گروه‌های شبه نظامی و برخی جریان‌های حاضر در ائتلاف معارضان سوریه رسما اعلام کردند الجربا نماینده آنها نیست و آنان پذیرنده تصمیمات این گروه نخواهند بود.

ژنو 2 نشان داد که ادعای غرب مبنی بر وجود گروه معارض منسجم و لزوم توجه به مطالبات آنها ادعایی واهی و خلاف واقع است که صرفا برای فریب افکار عمومی و توجیه دخالت در سوریه است.

در جمع‌بندی کلی از آنچه ذکر شد می‌توان گفت که ژنو 2 هرچند در ظاهر دستاوردی نداشته، اما در نهایت می‌توان آن را رسوا شدن غرب در برابر افکار عمومی جهان دانست که به برتری سوریه در برابر دشمنان منجر خواهد شد؛ هر چند که غرب تلاش کرده تا در فضای رسانه‌ای این نشست را شکست برای سوریه معرفی کند و پرونده‌ای از پیروزی را برای خود به نمایش گذارد. حال آن که مجموع تحولات درونی و بیرونی ژنو 2 آشکارا نشانگر ناکامی غرب در تحمیل خواسته‌های خود به سوریه و جامعه جهانی است که رسوایی دیگر برای غرب بویژه آمریکا رقم زده است.

قاسم غفوری - جام‌جم