سفر دوره‌ای اردوغان

هر چند که اصل اقتصاد همچنان برای ترکیه از محورهای اصلی روابط خارجی است اما زنجیره رفتارهای ترکیه نشانگر نگاه جدیدی در عرصه سیاست خارجی این کشور است که می توان از آن با نام احیا شرق گرایی یاد کرد.

ترکیه در سه سال اخیر با تصور برخورداری از حمایت‌های غرب در رسیدن به منافع بیشتر جهانی، رویکرد به همسایگان یا همان نگاه تعامل با شرق و تنش با همسایگان را کنار نهاد که نتیجه آن را در عملکردهای منفی این کشور در منطقه می‌توان دید.

به رغم تلاش‌های گسترده ترکیه و دستاوردهای ابتدایی آنکارا از سیاست غرب‌گرایی در ماه‌های اخیر ترکیه عملاً با چالش‌های گسترده‌ داخلی و خارجی مواجه شده که نتیجه مستقیم همگرایی با غرب بوده است. دولت ترکیه اکنون در داخل با اعتراضات مردمی و تشدید تحرکات جریان‌های مخالف برای براندازی دولت روبرو است و در حوزه منطقه‌ای و جهانی نیز نتوانسته جایگاه چندانی داشته باشد چنانکه در مصر، تونس و لیبی کشورهای عربی و غربی عملاً ترکیه را حذف کردند که سرنگون سازی دولت مصر به عنوان متحد اصلی ترکیه نمودی از آن می‌باشد.

جالب توجه آنکه غرب در فضای رسانه‌ای و تبلیغاتی تمام چالشها و مشکلات سوریه و حتی حمایت از گروه‌های تروریستی را به ترکیه نسبت داد تا پرونده ای پاک از خود بر جای گذارد. با توجه به این شرایط آنکارا که زخم خورده روابط با غرب می‌باشد رویکردهای دوباره‌ای را به منطقه و شرق آغاز کرده است که تاکید روابط با ایران و عراق، نگاه جدید به روسیه، چین ، پاکستان و سفر کنونی اردوغان به مالزی، ژاپن و سنگاپور را می‌توان در این چارچوب دانست.

در اصل شرق گرایی آنکارا از جمله سفر دوره‌ای اردوغان را نمی توان برگرفته از برتری اقتصادی و سیاسی این کشور دانست بلکه ریشه آن را سرخوردگی ترکیه از غرب گرایی تشکیل می دهد که با رویکرد به شرق تلاش دارد تا ضمن بهبود جایگاه خود در میان مردم، مانع از تشدید پیامدهای همگرایی با غرب گردد تا شاید بتواند در معادلات جهانی خود را حفظ و گرفتار شدن در بحران‌های جدید و حتی سقوط دولت اردوغان جلوگیری نماید در حالی که همزمان با شرق گرایی امید دارد تا غرب را نیز تحریک کرده تا شاید حداقل امتیازاتی را برای آن در نظر گیرند.

قاسم غفوری-جام جم آنلاین