اگر به اموال مردم خیانت کنی، خوارت می‌کنم

در میان نامه‌های امیرالمونین علی (ع) به کارگزارانش برخی از نامه‌ها لحنی تند و تهدید‌آمیز دارند؛ نامه‌هایی که چهره‌ای مصمم و سخت از امام مهربانی‌ها نشان می‌دهند؛ نامه‌هایی که دقت در آن نامه‌ها نشان می‌دهد که خط قرمز امیرالمؤمنین علی (ع) در اداره امور حکومت چه بوده و رد شدن از چه خطوطی برای وی قابل بخشش و گذشت نبوده است.

از آن نامه های تهدید آمیز یکی هم نامه‌ امیرالمؤمنین علی (ع) به «زیادبن ابیه» است که نایب عبدالله‌بن عباس، استاندار اهواز و فارس و کرمان در حکومت علوی بود. نامه‌ای که دو خط و نیم بیشتر نیست؛ اما از چنان صلابتی برخوردار است که بی شک بازگویی آن برای هر مسلمانی که امروز در منصبی قرار دارد؛ هشداری جدی خواهد بود.

در نامه امیرالمؤمنین علی (ع) به زیادبن ابیه آمده است:« و همانا من به خدا سوگند می‌خورم، سوگندی راست. اگر مرا خبر رسد که در فَییء (اموال) مسلمانان اندک یا بسیار خیانت کرده‌ای، چنان بر تو سخت گیرم که اندک مال مانی و درمانده به هزینه عیال و خوار و پریشانحال؛ والسلام *»

زمامداری که علی تهدیدش کرد و معاویه او را برادر خود خواند

امیرالمؤمنین علی (ع) نمونه حاکم آگاهی است که می‌داند نامه تهدید آمیز را در چه بابی و برای چه کسی باید نوشت. او نامه را در موضوع خیانت در اموال مردم و به مدیری مانند زیاد بن ابیه می‌نویسد؛ مدیری که در حکومت علوی مدیر دست چندم محسوب می‌شود اما علی از احتمال لغزش او غافل نیست.

زیادبن ابیه فردی بود که چون پدرش ناشناس بود او را به این لقب یعنی زیاد فرزند پدرش می‌خواندند؛ مردی که در حکومت علی اینگونه تهدید شد که اگر دست در اموال مسلمانان ببرد، خوار و زار خواهد شد؛ در حکومت معاویه لقب برادر گرفت و مردم دیگر او را به نام زیادبن ابیه نخواندند؛ بلکه او را زیاد بن ابوسفیان نام گذاشتند.

*نهج‌البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، چاپ بیست و یکم، تهران، 1380؛ صفحه 283

مهدی جلیلی- جام‌جم آنلاین