چرخ طرح جایگزینی خودروهای فرسوده که هفت سال پیش اجرای آن کلید خورد؛ در این سالها آنقدر کند چرخید که عملا طی دو سال اخیر متوقف شد.
خارج نشدن حتی یک خودروی فرسوده از چرخه حمل و نقل در فاصله سالهای 90 تاکنون حالا این نگرانی را به وجود آورده که مبادا این طرح نیز به سرنوشت طرحهای مشابه نیمهکاره به حال خود رها شود، اما این روزها خبرهایی به گوش میرسد مبنی بر اینکه قرار است طرح جایگزینی خودروهای فرسوده وارد مرحله جدیدی از اجرا شود.
مسئولان ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور امیدوارند در مرحله جدید این طرح که بر مبنای افزایش پرداخت سقف تسهیلات حمایتی به خودروهای فرسوده برنامهریزی شده، رغبت مالکان این خودروها به شرکت در طرح جایگزینی هم افزایش پیدا کند.
126 مرکز اسقاط خودرو فعال شد
مسئولان ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور میگویند مرحله جدید طرح نوسازی خودروهای فرسوده که از دیروز آغاز شده با استقبال خوبی از سوی متقاضیان مواجه شده است به طوری که تاکنون 2000 نفر برای از رده خارج کردن خودروی فرسوده خود ثبتنام کردهاند.
رئیس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور با اشاره به افزایش سه برابری کمکهای بلاعوض دولت برای نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور میگوید: مرحله جدید طرح نوسازی خودروهای شخصی با تسهیلات جدید از بیست و دوم مهر آغاز شده و در اولین روز ثبتنام با استقبال بسیار بالای متقاضیان مواجه شده است.
سیدمجتبی شفیعی در گفتوگو با ایسنا، دلیل استقبال مردم از مرحله جدید طرح نوسازی خودروهای فرسوده را، اصلاحاتی عنوان میکند که در آییننامه مربوط به خروج خودروهای فرسوده و اسقاط آن لحاظ شده است.
به گفته وی، همزمان با ابلاغ مصوبه مرحله جدید طرح جایگزینی خودروهای فرسوده، سایت ثبتنام به نشانی (WWW.FARSOODEH.IR) نیز فعال شده و 126 مرکز اسقاط خودروهای فرسوده در سراسر کشور کار خود را آغاز کردهاند.
افزایش مبلغ اسقاط و تسهیلات بانکی
مالکان خودروهای فرسوده فقط تا آذرماه فرصت دارند برای شرکت در طرح نوسازی ثبتنام کنند، رئیس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور در این باره میگوید: با توجه به سرعت استقبال متقاضیان و محدودیتهایی که در منابع مالی وجود دارد، مهلت ثبتنام تا آذرماه در نظر گرفته شده و افرادی که تا تاریخ اعلام شده نسبت به ثبتنام برای خروج خودروهای فرسوده خود اقدام کنند در اولویت دریافت کمکهای بلاعوض قرار خواهند داشت.
به گفته وی 25 میلیون ریال در قبال اسقاط خودرو و سه میلیون ریال نیز معادل ارزش لاشه خودرو به متقاضیان پرداخت میشود که این رقم نسبت به دورههای قبل افزایش پیدا کرده است.
البته مالکان خودروهای فرسوده میتوانند از تسهیلات بانکی نیز استفاده کنند، شفیعی تاکید میکند: حداقل تسهیلات برای این متقاضیان صد میلیون ریال و حداکثر 150 میلیون ریال است البته این رقم تا 200 میلیون ریال نیز قابل افزایش است.
بلاتکلیفی مالکان 50 هزار تاکسی فرسوده
مالکان 17 هزار تاکسی فرسوده در تهران بیش از دو سال است برای نوسازی خودروی خود انتظار میکشند؛ اینها همان تاکسیهایی هستند که حتی نمیتوانند برگه معاینه فنی بگیرند و سبب تشدید آلودگی هوا میشوند، به همین دلیل با نوسازی نشدن تاکسیها، هم شهروندان و هم رانندگان تاکسی متضرر شدهاند، زیرا این رانندگان مجبورند بخش عمدهای از درآمد خود را صرف تعمیرات خودروی خود کنند.
این طور که از شواهد امر پیداست طی دو سال گذشته روند نوسازی تاکسیهای فرسوده متوقف شده است و مسئولان سازمان تاکسیرانی شهر تهران نیز میگویند با وجود پیگیریهای فراوان، ستاد مدیریت حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور نتوانسته پاسخ لازم را به نیاز تاکسیرانان و شهروندان بدهد.
در این شرایط مدیرعامل سازمان تاکسیرانی پایتخت از دولت جدید انتظار دارد موضوع نوسازی ناوگان تاکسیهای فرسوده را به طور جدیتری در دستور کار قرار دهد تا به این ترتیب به بلاتکلیفی دو ساله رانندگان تاکسی که برای شرکت در طرح نوسازی ثبتنام کردهاند نیز پایان داده شود.
میثم مظفر در گفتوگو با جامجم با بیان این که از مجموع 80 هزار تاکسی پایتخت بیش از 17هزار دستگاه فرسوده است، توضیح میدهد: نوسازی نشدن تاکسیهای فرسوده مشکلات زیادی را برای شهر، شهروندان و رانندگان تاکسی به وجود آورده تا جایی که برخی رانندگان حاضرند حتی با سرمایه شخصی و بدون تسهیلات ستاد مدیریت مصرف سوخت، تاکسی جدید بخرند، اما حتی در این مورد هم همکاریهای لازم صورت نمیگیرد.
از سوی دیگر، بابک هاشمی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانیهای کشور نیز در گفتوگو با جامجم، از بلاتکلیفی 50 هزار راننده تاکسی در سراسر کشور که در طرح نوسازی تاکسیهای فرسوده شرکت کردهاند، اما 19 ماه است که برای تعویض تاکسیهای فرسوده و قدیمی خود با تاکسی نو روزشماری میکنند، خبر میدهد. بابک هاشمی تاکید میکند: متاسفانه شرکتهای خودروساز درباره دلیل تاخیر به وجود آمده برای تحویل تاکسیهای نو هیچ پاسخ قانعکنندهای نمیدهند.
10 هزار سمند و تیبا تاکسی میشود
مسئولان سازمان تاکسیرانی درحالی تاکید میکنند رانندگان تاکسیهای فرسوده از همه جا مانده و رانده شدهاند که اظهارات رئیس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور مبنی بر توافقهای انجام شده با شرکتهای خودروساز برای سرعت گرفتن روند واگذاری تاکسیهای جدید، تاحدی رانندگان تاکسی را امیدوار میکند.
به گفته شفیعی، بر اساس هماهنگیها و توافق انجام شده با شرکتهای ایران خودرو و سایپا، بزودی دو خودروی تیبا و سمند به عنوان دو خودرو وارد ناوگان تاکسیرانی خواهد شد.
وی تاکید میکند: با توجه به اینکه ورود تاکسی سمند مدتی با مشکل مواجه شده بود، ایران خودرو متعهد شده تا ده هزار دستگاه سمند را وارد ناوگان تاکسیرانی کند.
رئیس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور افزود: شرکت سایپا نیز برای ورود تیبا به خطوط تاکسی اعلام آمادگی کرده که توافقات انجام شده و بزودی واگذاری این تاکسیها آغاز خواهد شد.
برای حمایت از رانندگان تاکسی که در طرح نوسازی تاکسیهای فرسوده شرکت کردهاند، کمکهای بلاعوض دولت از 30 به 50 میلیون ریال افزایش پیدا کرده و تا سقف 200 میلیون ریال نیز برای آنها تسهیلات بانکی در نظر گرفته شده تا بدون دغدغه مالی بتوانند تاکسیهای خود را نوسازی کنند.
انتظار 7 ساله برای خروج فرسودهها
از سال 86 که دولت تصمیم گرفت طرح جایگزینی خودروهای فرسوده را در کشور اجرایی کند هفت سال میگذرد، اما متاسفانه با وجود تمام برنامهریزیها و پیشبینیها سرعت اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده، بسیار کندتر از روند برنامه چهارم توسعه شد و در نتیجه چارهای برای سازمانها و دستگاههای اجرایی مسئول در این زمینه نماند جز اینکه طرح جایگزینی خودروهای فرسوده را در برنامه پنجم توسعه دنبال کنند، شاید این طرح در این وقت اضافه به سرانجام برسد.
بنابر اظهارات مجریان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده کشور، پرونده این طرح باید تا پایان سال 1390 بسته میشد در حالی که براساس آخرین آمار پلیس راهور تا سال 1390 فقط یک میلیون و 600 هزار خودروی فرسوده در کشور از رده خارج شد.در واقع طرح خروج خودروهای فرسوده با وجود امیدواری مسئولان و متولیان امر در به سرانجام رساندن این طرح به دلیل کندی مراحل اجرا از پیشرفت لازم برخوردار نشد.
به این ترتیب تمدید یکساله برنامه چهارم توسعه هم دردی از طرح نوسازی خودروهای فرسوده کشور دوا نکرد تا روند خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور همچنان با حرکتی لاکپشتی در برنامه پنجم توسعه نیز ادامه یابد.
البته اگر بخواهیم واقعبینانه به ماجرا نگاه کنیم در طول دو سالی که از آغاز اجرای برنامه پنجم توسعه میگذرد طرح نوسازی خودروهای فرسوده عملا متوقف شده است، این شرایط یک پرسش مهم را مطرح میسازد و آن اینکه پرونده جایگزینی خودروهای فرسوده به سرانجام خواهد رسید یا مانند طرحهای مشابه، نیمهکاره به حال خود رها خواهد شد؟
روند خروج خودروهای فرسوده در حالی با حرکتی لاکپشتی پیش میرود که حالا خبرهایی به گوش میرسد مبنی بر اینکه قرار است طرح جایگزینی خودروهای فرسوده وارد مرحله جدیدی از اجرا شود.
پوران محمدی - گروه جامعه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد