داستان پروازهای چارتر و حکایت مشهور دم خروس

اگر همین امروز سری به سامانه‌های اینترنتی آژانس‌های مسافرتی بزنید و بخواهید بلیتی برای شهرهای محبوب مسافران همچون مشهد یا کیش تهیه کنید، باید در چارچوب آنچه روی بلیت «سیستم رزرو چارتر» قید شده خرید خود را انجام دهید، چارچوبی که برخی آژانس‌ها مقررات آن را حتی روی دیوار قاب هم گرفته‌اند و به مشتریانشان می‌گویند که بلیت چارتری قابل استرداد نیست و قانون بازگرداندن نیمی از مبلغ بلیت در صورت نرسیدن مسافر به پرواز (اصطلاحا NO-SHOW) برای این بلیت‌ها اعمال نمی‌شود.

اما باوجود آن‌که بسیاری از مسافرانی که با وسوسه خرید ارزان‌تر بلیت هواپیما، اجبار در خرید گران این نوع بلیت به خاطر ناچاری و نیز به دلیل در دسترس بودن این‌نوع بلیت‌ها، تن به پرواز چارتری داده و به دلیل مقاومت آژانس‌ها، از خیر استرداد مبلغی از پول پرداختی بابت بلیت، در صورت عدم استفاده از پرواز رزرو شده می‌گذرند.

این در حالی است که سازمان هواپیمایی کشوری معتقد است که آژانس صادرکننده بلیت باید مطابق با قوانین موجود، مبلغ یادشده را پرداخت کند و به عبارت دیگر می‌گوید که چیزی به عنوان بلیت چارتر نداریم!

اما نکته جالب توجه آنجاست که گفته می‌شود معمولا آژانس‌های مسافرتی، خود مستقیما قادر به اجاره هواپیما و فروش بلیت چارتری نیستند، بلکه در حقیقت آنها واسطه‌ای هستند که فقط سهمی از وجه فروش بلیت‌های توزیع شده را می‌برند و به ادعای برخی فعالان این عرصه در صورت نرسیدن مسافر از پرواز، چارترکننده اصلی ـ که البته هویتشان چندان آشکار نیست ـ در قبال پرداخت وجه 50درصدی مربوط به آژانس مقاومت کرده و در این بین اگر مسافری ناامید نشده و بخواهد حق خود را پیگیری کند، عملا آژانس مربوط باید از جیب خود مابه‌التفاوت را پرداخت کند.

هرچند به‌نظر می‌رسد برخی بده‌بستان‌ها، آژانس‌ها و چارترکنندگان هواپیما را به یک تعامل تاکتیکی رسانده و عملا باعث بروز گلایه‌ای نمی‌شود، اما در این بین مسافران، زیان‌کننده اصلی هستند.

مسافرانی که هنوز نمی‌دانند بالاخره در رابطه با فروش انبوه بلیت‌های چارتری که چونان بازار سیاه، از یکسو گاه به اندازه بلیت قطار ارزان می‌شود و گاهی تا 1.5 برابر قیمت و حتی بیش از آن نیز به فروش می‌رسد، قسم حضرت عباس را باور کنند یا دم خروس را.

ای کاش سازمان هواپیمایی کشوری که تنها مرجع صدور مجوز پروازهای چارتری در کشور است، درباره شیوه صدور این مجوزها و اعمال جدی قوانین برای جلوگیری از تضییع حقوق مسافران گام‌های جدی‌تری بردارد و در قدم اول با برداشتن تناقضات و بلاتکلیفی‌های موجود، قوانین پروازهای چارتری را برای مردم شفاف و آسان و همه فهم کند و بعد به دیگر اصلاحات لازم در این بخش بپردازد.

مصطفی انتظاری هروی - جام‌جم