سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
حتی خیلی از میانسالان امروزی هم آن خاطره را در گوشهای از ذهن خود دارند. در حقیقت داستان نخستین تلویزیونها که از زبان پدربزرگها و مادربزرگهایمان میشنویم فقط رنگ و لعاب خود را عوض کرده نه ماهیتش را.
اگرچه امروزه مانند آن دوران دیگر اهالی یک محل گرد یک جعبه چوبی زیبا جمع نمیشوند تا سو سوی دو رنگ یکسری تصاویر متحرک را با لذت تماشا کنند، ولی امروزه هنوز آن جعبه جادویی که به اندازه یک تابلوی نقاشی تقلیل سایز داده، آن قدر قدرتمند است که میتواند اهالی یک خانه را از صحبت کردن با یکدیگر و مراودات اجتماعی محروم کند. با اینکه در گذر زمان اندازه جعبه جادویی کاهش یافته، ولی محبوبیت آن روز به روز افزایش یافته است تا جایی که به احتمال فراوان کمتر کسی را میتوان یافت که بدون این دستگاه بتواند زندگی کند. با این همه اهمیت، تلویزیون چگونه خلق شد و چه مسیری را طی کرد تا به آنچه امروز میبینیم، تغییر شکل و ماهیت دهد؟ و از همه مهمتر آینده این مهمترین وسیله الکتریکی خانهها چه خواهد شد؟
پیش از هر چیز بد نیست بدانید که اختراع تلویزیون شاهکاری نیست که توسط یک نفر خلق شده باشد، بلکه این دستگاه حاصل کار و تلاش تعداد قابل توجهی از مهندسان و مخترعان از چند کشور طی سالهای متوالی بوده است. سابقه اختراع نخستین تلویزیون به سال 1263 و به کشور آلمان باز میگردد، جایی که پائول نیپکو، دانشجوی مهندسی طرحی را ارائه داد موسوم به تلویزیون مکانیکی. در تلویزیون مکانیکی نیپکو، یک دیسک گردان با سوراخهایی وجود داشته که نور تصویر مورد نظر توسط یک لامپ نئونی از سوراخهای دیسک عبور میکرد و به صفحهای از جنس سلنیوم تابانده میشد و هر یک از تصاویر فیلم را به یک پیکسل تبدیل میکرد و هر یک از چرخشهای این دیسک گردان به تولید یک فریم از تصویر تلویزیون منجر میشده است.
گرچه این دانشجوی آلمانی، طراح این تلویزیون بود ولی هیچگاه خود موفق به ساخت آن نشد، بلکه افراد دیگری طرح وی را به یک محصول تبدیل کردند. هرچند تلویزیونهای مکانیکی خوب کار میکرد، اما سال 1307 برای اولین بار تلویزیونی با سیستم اشعه کاتدی الکترونیکی معرفی شد. تلویزیونی که حالا دیگر فاقد یک دیسک گردان مکانیکی بود. پنج سال بعد نخستین تلویزیون تمام الکتریکی در ایالت فیلادلفیای آمریکا برای مردم به نمایش گذاشته شد. با این حال تصاویر اعجابانگیز این جعبه جادو اسیر دو رنگ سیاه و سفید بود تا اینکه سال 1317 در نمایشگاه بینالمللی رادیویی برلین رنگهای دیگری به صفحه تلویزیون اضافه شد.
نکته جالب در مورد تاریخ تکامل جعبه جادویی این است که در سالهای اولیه تکامل تلویزیون، تقریبا در خفا و به صورت سری روی این دستگاه کار میشد. علت آن هم این بود که در آن سالها رادیو در حال یکهتازی بود و در حقیقت وجود رقیبی تازه وارد را برنمیتابید؛ از سویی هم صاحبان ایستگاههای رادیویی آن قدر غرق در محبوبیت و موفقیت بالای رادیو در میان عامه مردم آن زمان بودند که هیچگاه فکر نمیکردند چنین دستگاهی بتواند از رادیو جلو بزند. به همین دلیل تلویزیون در همان سالهای اولیه ظهورش اصلا جدی گرفته نشد. اگر ممارست و همت مخترعان سختکوش آن زمان نبود شاید تلویزیون هیچ گاه به جایگاه حال حاضرش نمیرسید.
تلویزیون در این سالهای طولانی که از اختراع و عرضهاش گذشته تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است؛ نگی شدن، کوچک یا بزرگ شدن، قاب چوبی یا پلاستیکی داشتن و... اما همیشه در یک موضوع رو به جلو حرکت کرده است. تلویزیونها از آن زمان تاکنون همواره کممصرفتر، ارزانتر و صد البته محبوبتر شدهاند.
سال 1361 حرکتی که از سه سال پیش آغاز شده بود نتیجه داد و نخستین تلویزیون کریستال مایع ـ LCD ـ توسط شرکت ژاپنی کاسیو به صورت تجاری ساخته شد. پس از گذشت پنج سال شارپ که سابقه طولانی در ساخت تلویزیون داشت السیدی 14 اینچی ساخت، اما این تلویزیون در بازار عرضه نشد و فقط در فروشگاهها و نمایشگاهها به عنوان یک کالای لوکس مورد توجه قرار گرفت. توسعه تلویزیونهای السیدی ادامه یافت تا جایی که بین سالهای 78 تا 79 کمکم مفهوم اچدی وارد این حوزه شد و کیفیت پخش نمایشگرها را به کلی دستخوش تغییر و تحول کرد. به نظر میرسد بعد از این سالها پیشرفت تلویزیون به گونهای افسارگسیخته و با سرعت بالایی پیش رفته است، طوری که طی کمتر از یک دهه سایز تلویزیونها در نقطه مقابل کیفیت پخششان قرار گرفته، به این مفهوم که روز به روز کیفیت در حال افزایش و ابعاد دستگاه در حال کاهش است. اکنون تلویزیونهای سه بعدی را داریم که قطر بسیار کمی دارند، ضمن اینکه با سایز بسیار بزرگی همچون 48 یا 55 اینچ میتوانند یک سینما را در اتاق نشمین خانه ایجاد کنند.
غلبه اینترنت بر تلویزیون؟!
اکنون به نظر میرسد تلویزیون و اینترنت سر ناسازگاری با یکدیگر پیدا کردهاند. ناگفته پیداست در سالهای اخیر اینترنت هر چیزی را که سر راهش قرار گرفته یا در خود ادغام کرده یا آن را به کلی از بین برده است؛ از همین رو بسیاری بر این باورند که در آینده، دنیای تلویزیونها به کلی متحول خواهد شد. در اینجا این پرسش اساسی مطرح است که آیا اینترنت خواهد توانست محتوای باکیفیتی را که این روزها شبکههای تلویزیونی سنتی ارائه میدهند به رایگان در دسترس همگان قرار دهد؟ اقدامی که اکنون تا حدودی توسط شبکه ویدئویی اینترنتی گوگل، موسوم به یوتیوب انجام شده است.
نکته مهمی که به عنوان یک عامل رقابتی در مورد سلطه اینترنت بر تلویزیون وجود دارد، این است که نه تنها با استفاده از اینترنت میتوان محتوا را با قیمت بسیار پایینتری نسبت به روشهای مرسوم در اختیار داشت، بلکه با استفاده از این روش این بیننده است که تعیین میکند به تماشای چه چیزی بنشیند نه ایستگاهها و شبکههای پخش.
اینترنت به عنوان بستری ارزان و بدون نیاز به زیرساختهای سنگین و گرانقیمت، سیستم پخش برنامههای تلویزیونی را بشدت دستخوش تغییر خواهد کرد. همین حالا و در ایران هم شما میتوانید عضو شبکه پخش اینترنتی صدا و سیما شوید و برنامههای مورد علاقه خود را تماشا کنید، اما کارشناسان معتقدند این تنها تغییری نیست که اینترنت خوابش را برای تلویزیون دیده است. آنها عقیده دارند بزودی شبکههای تلویریونی شخصی مشابه آنچه امروزه در یوتیوب شاهدش هستیم به راه خواهد افتاد و توفانی مشابه توفان وبلاگنویسی در دهه پیش، دنیای تولیدات تلویزیونی را در خواهد نوردید و قصر باشکوه تهیهکنندگان تلویزیونی برای همیشه ویران خواهد شد. در چنین شرایطی امکان دارد شما بیننده دائمی یک شبکه تلویزیونی باشید که چند نفر از هممحلهایهایتان روی اینترنت پخش میکنند!
رامین فتوت / جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد