اسناد تاریخی سیرجان در معرض نابودی

به دنبال از بین رفتن تدریجی بناهای تاریخی در سیرجان،  اسناد و نسخه‌های خطی تاریخی مربوط به سیرجان نیز در معرض نابودی قرار دارند.

هرچند که این اسناد تاریخی برای ما حایز اهمیت نیستند اما در مرکز ایران‌شناسی دانشگاه «سوربون» فرانسه نزدیک به 9میلیون سند منحصر به فرد ایرانی نگهداری می‌شود. اسنادی که برای ما ایرانی‌ ها ‌ارزشی نداشته اند و اکثرا به تاراج رفته‌اند.

این در حالی است که حدود 50هزار نسخه از اسناد و مدارک خطی مربوط به سیرجان، توسط محسن اسدی زیدآبادی در سیرجان  نگهداری می‌شود.

این اسناد شامل عقدنامه‌ها، مبایعه‌نامه‌ها، وقف‌نامه‌ها و مصالحه‌نامه‌ها و نامه‌های عادی هستند که بین مردم قدیم رد و بدل می‌شدند. مدارکی اعم از اسناد تجاری و ملکی و احکام و فرامینی  که از سوی حکام و پادشاهان در زمان‌های خاص خود صادر می‌شده است.

باخبر شدیم که اخیرا از سوی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی شش نفر به سیرجان آمده  و اسناد تاریخی سیرجان  که نزد محسن اسدی زیدآبادی بوده‌اند را از نزدیک مشاهده کرده‌اند.

تاکید بر با ارزش بودن سندهای سیرجان

این افراد اسناد را دارای ارزش بسیاردانسته و برای نگهداری  بهتر  پیشنهاد انتقال اسناد را به آستان قدس رضوی  داده اند قدیمی‌ترین این اسناد مربوط به 400 سال پیش و جدیدترین آن‌ها مربوط به زمان رضا شاه پهلوی می‌باشد.

این اسناد به مدت 25 سال توسط محسن اسدی چهره‌ شناخته شده‌ فرهنگی سیرجان جمع آوری شده‌اند.

از این 50هزار نسخه خطی 10هزار نسخه ارزش تحقیقاتی دارند که پنج هزار از این نسخه‌ها در سال 84 به موزه سیرجان اهدا  و مابقی توسط ایشان نگهداری می‌شوند. اما به هر حال نگه‌داشتن اسناد خطی قدمت‌دار باید در شرایط خاصی نگهداری شود و این اسناد  هم اکنون در معرض نابودی قرار دارند.

محسن اسدی می‌گوید: قصد نگهداری این اسناد را در سیرجان دارم و در مقابل پیشنهاد این سازمان گفته‌ام که  اگر آستان قدس  می‌خواهد روی این اسناد مانور دهد بایستی در سیرجان مرکزی را دایر کنند و من هم بدون هیچ چشم‌داشتی اسناد را در اختیارشان قرار می‌دهم.

اسناد باید در سیرجان بماند

به عقیده‌ محسن اسدی این اسناد حکم هویت و شناسنامه سیرجان را دارند و صحیح نیست که این اسناد در شهرهای دیگر نگهداری شوند.

اسدی زیدآبادی افزود: با انتقال این اسناد از سیرجان به آستان قدس، کار برای محققان سیرجانی بسیار مشکل می شود و اگر پژوهشگران سیرجانی‌ جهت تحقیق درباره دیرینه شهرشان  به موزه‌ این سازمان مراجعه کنند مشخص نیست که  حتی کپی همین اسناد در اختیارشان گذاشته شود!

محسن اسدی می‌گوید: پس از انتقال این اسناد ارزشمند مطمئن هستم  که در آن‌جا  اسیدزدایی انجام شده  و از آنها  اسکن گرفته می‌شود و در معرض رطوبت قرار نمی‌گیرند و در شرایط مناسب تری  نگهداری می شوند بنابراین از همه لحاظ سالم‌تر باقی می‌مانند، اما با توجه به عرق سیرجان دوستی مایل هستم که این‌ مدارک در سیرجان نگهداری شوند زیرا این اسناد، تاریخ مکتوب شهر سیرجان محسوب می‌شوند و جزو منابع اصلی و دست اول تاریخی سیرجان هستند.

اسدی می‌گوید: یک سال است که از طریق نشریات و صداوسیما اعلام کرده‌ام که اسنادی که نزد من هستند در معرض نابودی‌اند و مطمئنم که  به گوش همه رسیده است. من از این طریق خواستم این بار سنگین را از دوش خودم بردارم که فردا نگویند اسدی به شهرش خیانت کرده اما هیچ کس سراغ من نیامده؛ از سوی مسئولین شهری  حتی تماسی مبنی بر این که این‌ مدارک چه هستند  با من گرفته‌ نشده است.

مهر آیت الله میرزا محمدرضا مظفری پای اسناد

لازم به ذکر است که تعدادی از این اسناد به واسطه‌ آیت الله میرزا محمدرضا مظفری «جد مادری محسن اسدی» که در تاریخ مشروطه سردمدار بوده و تمامی اسناد آن زمان به تایید ایشان می‌رسیده است به دست محسن اسدی رسیده و  تعدادی دیگر هم از طریق مراجعه به نوادگان بزرگان روحانی به دست ایشان رسیده است، تعدادی از این اسناد را محسن اسدی با هزینه شخصی خریداری کرده و از تعدادی دیگر کپی برداری نموده است.

بیشترین مبلغی که  اسدی بابت خرید یکی از این اسناد پرداخت کرده است مربوط به یک عقدنامه در 220 سال پیش می باشد. این عقدنامه مربوط است به بی‌بی زینب بیگم جده‌ سادات رضوی سیرجان که چند سال پیش به قیمت پنج میلیون تومان توسط اسدی زیدآبادی خریداری شده است.

به امید آن ‌روز که مسئولین بومی شهرمان بودجه‌ای برای حفظ این اسناد در نظر بگیرند و در حفظ اسناد تاریخی شهر نیز خود را مسئول بدانند.(مهر)