برنامه‌های کاربردی و دولت الکترونیک

وقتی به تعریفی که از دولت الکترونیک ارائه شده می‌نگریم، به این مفهوم می‌رسیم که دولت الکترونیک یعنی دولتی که هفت روز هفته و 24ساعت شبانه‌روز جهت ارائه خدمات بهتر و آسان‌تر در دسترس شهروندانش باشد. برای دستیابی به این مدینه فاضله استفاده از تمام بسترهای مخابراتی و اینترنت و در اختیار قرار دادن اطلاعات از سوی مراجع مرتبط لازم است. این کار نه تنها دسترسی شهروندان به خدمات را آسان‌‌تر می‌کند، کاغذ بازی‌های اداری و اتلاف وقت افراد برای انجام امور مختلف را نیز کاهش می‌دهد و جلوی فساد اداری را می‌‌گیرد.

اما هر قدر هم که سخت افزار و ابزارهای ارتباطی پیشرفت کنند، باز هم به پلی نیاز است تا شکاف بین کاربر و فناوری را پرکند؛ به عبارت دیگر در این میان حلقه‌ای وجود دارد که استفاده مردم از امکانات را ممکن می‌کند و این حلقه چیزی نیست جز نرم افزار.

این روزها متاسفانه یا خوشبختانه بویژه در کشور خودمان سیل خروشان استفاده از گوشی‌های هوشمند بشدت افزایش پیدا کرده است. با پیشرفت شبکه‌های موبایلی به جایی رسیده‌ایم که می‌توان با یک گوشی‌ که به آسانی درون جیب جا می‌شود، در هر مکانی به شبکه اینترنت دسترسی داشت.

برنامه‌های کاربردی در خدمت مردم

با توجه به چشم‌انداز و دورنمایی که دولت برای دستیابی به دولت الکترونیک برای خویش ترسیم کرده است ناخودآگاه ذهن به این سمت می‌رود که چرا با توجه به امکانات موجود از روش‌های نوین استفاده نکنیم. ابزارهایی که می‌توانند در خدمت روش‌های نوین قرار بگیرند عبارتند از اینترنت، موبایل و شبکه‌های ارتباطی نسل جدید. از سویی عزم دولت هم که برای الکترونیکی کردن امور و تحقق دولت الکترونیک بشدت جزم است؛ پس در این میان تنها می‌ماند راه یا راه‌هایی که بتواند نقش حلقه گمشده در این میان را بازی کند و بهترین استفاده را از آن ببرد و البته که خدمات بهتری را به مردم ارائه کند.

یکی از راه‌هایی که در اینجا به ذهن‌مان می‌رسد؛ برنامک‌‌های کاربردی یا به اصطلاح اَپلیکیشن‌ها است. برنامک کاربردی همان طور که از اسمش هم پیداست وسیله‌ای است که قرار است وظیفه‌ای مشخص، مفید و به درد بخور را برای کاربر انجام دهد. اگر بخواهیم مفهوم برنامه کاربردی و ارتباط آن به دولت الکترونیک را شفاف‌تر شرح دهیم، می‌توانیم به چند نمونه مثال و برخی کاربردهـای دم دستی آن اشاره کنیم.

حدود 57 سال است که ایران مرکز تخصصی بررسی وضع آب و هوا یعنی سازمان هواشناسی دارد، ولی مشخص نیست که چرا این سازمان نتوانسته هنوز خود را با پیشرفت ارتباطات قرن 21 همگام کند. همان‌طور هم که پیشتر گفتیم، امروزه درصد بالایی از مردم جامعه‌مان تلفن همراه هوشمند دارند که طبیعتا قابلیت اتصال به شبکه اینترنت را هم داراست. در صفحه اول همه این تلفن‌های هوشمند گجتی وجود دارد که آب و هوای شهر شما را از مرکز هواشناسی لندن،‌ نیویورک یا توکیو دریافت می‌کند. آیا این موضوع تفکر برانگیز نیست؟

سازمان هواشناسی می‌تواند با تولید و عرضه یک برنامه کاربردی و فراهم‌کردن اطلاعات مورد نیاز آن، خدمتی را ارائه کند که شهروندان ایرانی بتوانند به آسانی با استفاده از یک برنامه کاربردی با گجت ساده در هر نقطه‌ای از کشور اطلاعات آب و هوایی مکان مورد نظرشان را روی تلفن همراه در اختیار داشته باشند.

نمونه دیگری که از این دست می‌توانیم به آن اشاره کنیم، پلیس + 10 است که به نوعی پرچمدار دولت الکترونیک بوده است. از بدو تاسیس این دفاتر حتما تا به الان حداقل یک بار شده است که به یکی از این دفترهای پلیس + 10 مراجعه کرده‌اید. این دفترها خدمات نسبتا زیادی به مردم ارائه می‌کند، اما با توجه به این که قرار است دولت هر چه بیشتر الکترونیکی شود و مردم ‌آسان‌تر با صرف هزینه و زمان کمتر امور اداری و غیراداری خود را انجام دهند، بد نیست یک برنامه کاربردی از سوی مرکز مدیریت این دفاتر ارائه شود. به این ترتیب مردم می‌توانند با نصب یک برنامه و در هر جایی از کشور بدون نیاز به حضور فیزیکی خود در دفتر پلیس + 10 امور بسیاری را از طریق گوشی همراه خود انجام دهند.

نمونه دیگری که البته تا به حال پیشرفت‌هایی را در زمینه آن داشته‌ایم، بانک‌ها هستند که می‌توانند بسیاری از خدمات خود را در قالب یک برنامه کاربردی روی گوشی هوشمند به مشتریان خود ارائه کنند. گویا تاکنون فقط بانک سامان نسبت به ایجاد این برنامک اقدام کرده است.

مواردی که در این مقاله عنوان کردیم، گوشه‌ای از کاربردهایی است که می‌توان بر بستر تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی و با به کار گیری برنامه‌های کاربردی ارائه کرد. امروزه این قضیه تقریبا بر همگان اثبات شده است که تلفن‌های همراه صرفا وسیله‌‌ای برای برقراری مکالمه نیستند، بلکه می‌توان استفاده‌های بی‌شماری از آنها کرد که در این نوشته برخی از آنها را ذکر کردیم.

این استفاده‌ها که در قالب خدمات ارزش افزوده دسته‌بندی می‌شوند، می‌توانند تغییرات زیادی را در استفاده و دسترسی سنتی به بسیاری از خدمات ایجاد کنند. رفت‌وآمدها را کاهش دهند و حتی افزایش رقابت بین عرضه‌کنندگان خدمات،‌ موجبات کاهش قیمت را فراهم آورند.

رامین فتوت / جام‌جم