وقتی چشم‌ها رنگ خون می‌گیرد

اما چرا چشم‌ها ناخودآگاه قرمز می‌شود؟ یعنی به زبان ساده چه فرآیندی منجر به مشاهده سرخی در چشم می‌شود؟ دکتر محمد ریاضی‌اصفهانی، فوق‌تخصص جراحی شبکیه در پاسخ به این پرسش می‌گوید: کم‌خوابی یا استفاده بیش از حد از چشم‌ها در شرایط بد محیطی یا نور نامناسب بخصوص در مواردی که چشم فرد دچار اختلال‌هایی چون عیوب انکساری، انحرافات مخفی یا خشکی‌های خفیف چشم باشد، می‌تواند باعث تشدید ناراحتی بیمار شده و به صورت قرمزی خود را نشان دهد.

البته در صورتی که قرمزی چشم همراه با علائم دیگری از قبیل سوزش، تورم یا کاهش دید باشد‌، لازم است از سوی چشم‌پزشک معاینه شود و از نظر وجود بیماری‌های خطرناک‌تر چشمی مورد بررسی قرار گیرد.

عفونت‌های چشمی بر حسب محل و بافت درگیر شده می‌تواند علائم متفاوتی مانند وجود ترشحات، سوزش، احساس جسم خارجی، کاهش دید و درد داشته باشد.

درمان قرمزی چشم در چند قطره

با توجه به استفاده شایع بسیاری از افراد از قطره نفازولین برای رفع سرخی چشم، این سوال به ذهن می‌رسد استفاده خودسرانه از این قطره تا چه اندازه از سوی متخصصان چشم تائید می‌شود؟

دکتر ریاضی در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این‌که استفاده از قطره چشمی نفازولین برای درمان قرمزی چشم به‌طور کلی توصیه نمی‌شود، توضیح می‌دهد: استفاده از نفازولین می‌تواند باعث پوشیده شدن علائم بیماری و تشخیص دیرتر بیماری فرد شود. از سوی دیگر با گذشت زمان از میزان آثار آن کاسته می‌شود و تاثیری بر میزان قرمزی ندارد. به بیان دیگر، استفاده از آن باید با تائید چشم‌پزشک بوده و پس از بررسی چشم از نظر نوع بیماری چشمی انجام شود.

عاقبت تلخ مصرف خودسرانه قطره چشمی

شاید بسیاری از افراد ندانند مصرف خودسرانه قطره‌های چشمی می‌تواند باعث بروز عوارضی از جمله کاتاراکت، آب سیاه، تغییر فلور طبیعی میکروبی چشم (‌میکروب‌های بی‌ضرری که به‌طور طبیعی در سطح چشم وجود دارد) و کاهش دفاع چشم در مقابل میکروب‌های بیماری‌زا و حساسیت شود.

اما دکتر ریاضی، اشک مصنوعی را از این قطره‌ها مستثنی کرده و می‌گوید: قطره‌هایی که به صورت اشک مصنوعی با نام‌های مختلف وجود دارد ـ در صورتی که با توصیه چشم‌پزشک استفاده شود ـ می‌تواند با کمترین عوارض مورد استفاده طولانی‌مدت قرار گیرد، ولی محلول‌هایی که برای شست‌وشوی چشم عرضه می‌شود در چشم‌های سالم استفاده چندانی ندارد و چشم سالم سیستم‌های حفاظتی و شست‌وشوی کاملی برای فرد دارد که بسیار موثر عمل می‌کند.

آلودگی هوا به چشم هم سرایت می‌کند

آلودگی هوا که به معضل بزرگ کلانشهر‌ها تبدیل شده است، فقط آثار خود را در قلب و ریه‌ها بروز نمی‌دهد، بلکه می‌تواند منجر به بروز نشانه‌هایی چون سرخی‌، سوزش و حتی عفونت در چشم‌ها شود؛ یعنی آلودگی هوا می‌تواند با تحریک چشم‌ها ایجاد سوزش، قرمزی و اشک‌ریزش شود.

اما دکتر ریاضی به راهکاری برای محافظت از آسیب‌پذیری چشم‌ها در چنین وضعی اشاره می‌کند و می‌گوید: در این حالت بهترین راه، محافظت از چشم‌ها با قرار نگرفتن در معرض مستقیم آلودگی با امتناع از تردد در شهر طی ساعت‌ها و روزهای بسیار آلوده است. در مواردی که آلودگی هوا باعث تحریک شدید چشم‌ها شده باشد، می‌توان با استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی یا محلول‌های شست‌وشو اقدام به شست‌وشوی چشم کرد. در این حال، استفاده از محلول‌های بدون نگهدارنده می‌تواند عوارض کمتری داشته باشد.

چشم‌های همیشه سرخ

شاید پرسش شما هم این باشد اگر سرخی چشم تکرار و ادامه داشته باشد، باید ‌دنبال چه دلایلی گشت؟

به گفته متخصصان چشم، تمام عواملی که به نحوی بتواند باعث گشادشدن عروق بدن و ازجمله چشم شود و نیز عواملی که باعث ایجاد التهاب در بافت‌های بدن می‌گردد، منجر به قرمزی چشم نیز می‌شود .

البته دکتر ریاضی بر تاثیر برخی داروها در بروز قرمزی چشم نیز تاکید کرده و می‌گوید: داروها نیز با مکانیسم‌های مختلف می‌تواند باعث قرمزی چشم شود. برخی از داروها با اثر بر عواملی که موجب تنظیم قطر عروق می‌شود، می‌تواند موجب گشادی عروق شود. از طرف دیگر، برخی داروها می‌تواند باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن شده و در بافت‌های مختلف بدن و مخاط‌ها و از جمله چشم باعث قرمزی، سوزش یا حتی زخم‌های شدید شود.

استرس به جان چشم ها هم می‌افتد

از آنجا که استرس می‌تواند بر سیستم‌های مختلف بدن اثر گذاشته و تغییراتی در دستگاه عصبی خودکار، هورمون‌های مختلف و سیستم ایمنی بدن داشته باشد، به‌طور غیرمستقیم نیز می‌تواند باعث تشدید بسیاری از بیماری‌های چشمی یا حتی ایجاد برخی از آنها شود.

پس مراقبت از چشم‌ها، پیشگیری از بروز بیماری‌های ناشی از عفونت و آلودگی، معاینه‌های دوره‌ای چشم‌ها براساس سن و بیماری زمینه‌ای، جلوگیری از مصرف خودسرانه داروهای چشمی و توجه به توصیه‌های متخصصان می‌تواند از حاد شدن مشکلات و عوارض ساده و قابل رفع چشمی جلوگیری کند.

پونه شیرازی - گروه سلامت