گردشگری روستاهای البرز در فراموشی

هرچند که محمدرضا پوینده، مدیرکل میراث فرهنگی استان البرز از برنامه‌ریزی برای افزایش روستاهای هدف گردشگری در استان خبر داده است. استان البرز با وجود این که به لحاظ مساحتی از وسعت پایینی برخوردار است، همه اقلیم‌های گرم و خشک، معتدل و کوهستانی را در دل خود جای داده و دارای 4 شهرستان ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان و کرج است که هر کدام به نوبه خود، روستاهایی با جاذبه‌های گردشگری زیبا و منحصر به فردی دارد.

برای مثال روستای «گلدره» در نظرآباد یکی از همین روستاهایی است که قابلیت‌های فراوانی در جذب گردشگران دارد.

سیدحسام موسوی‌نیا، رئیس اداره میراث فرهنگی نظرآباد در این باره به ایسنا می‌گوید: گلدره، تنها روستای عشایری استان البرز است که پتانسیل‌های خوبی به لحاظ جذب گردشگر دارد. این روستا یکی از روستاهای پویای استان به شمار می‌رود و همه جاذبه‌های کویر را داراست که می‌تواند مقصد مناسبی برای تورهای عشایری و کویری باشد.

وی می‌افزاید: شترسواری، اسب‌‌سواری و دیدن زیبایی‌های آسمان در شب ازجمله جاذبه‌‌های این روستاست و زندگی سنتی‌ای که در روستا جریان دارد، بسیار لذتبخش و دیدنی است.

وی با اشاره به مشکلات این روستا برای جذب گردشگر و توریست می‌گوید: نبود زیرساخت‌هایی مانند کمپینگ اقامتی یا خانه‌هایی برای اسکان مهمانان و نبود امکانات بهداشتی، مانع از توسعه گردشگری و در نهایت اشتغالزایی در این روستا می‌شود.

هادی بابازاده، رئیس میراث فرهنگی شهرستان ساوجبلاغ نیز با اشاره به غنی بودن این شهرستان به لحاظ میزان روستاهای هدف گردشگری می‌گوید: «برغان»، «ورده»، «سنچ» و«تکیه» ازجمله این روستاها بوده که هم از نظر جاذبه‌های طبیعی و اکوتوریستی و هم میراثی و باستانی غنی هستند. ولی روستای برغان دارای یک بازار قدیمی و شاخص است که نیاز به مرمت دارد.

وی نبود زیرساخت‌های لازم را یکی از موانع توسعه روستاهای هدف در استان دانسته و ادامه می‌دهد: علاوه بر این مساله، آشنا نبودن موسسات گردشگری البرز و تهران و عدم برگزاری تورهایی به این مناطق باعث کمتر شناخته شدن و مورد بی‌توجهی قرار گرفتن روستاهای هدف می‌شود.

وی تصریح می‌کند: برای توسعه گردشگری روستایی اختصاص اعتبارات کافی در این زمینه الزامی است. امکانات جوابگو نیست

علیرضا طهماسبی، رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان طالقان نیز با بیان این که روستای «کرکبود» و «گلیرد» روستاهای هدف گردشگری در این شهرستان است، می‌افزاید: روستای گلیرد به دلیل مستقر بودن منزل آیت‌االله طالقانی و کرکبود به دلیل آبشاری که در دل خود دارد، سالانه مسافران زیادی را به این دو روستا جذب می‌کند.

وی می‌گوید: متاسفانه در این روستا به دلیل نبود زمین برای ساخت امکانات حداقلی مانند سرویس بهداشتی و کمپینگ به خوبی فراهم نشده و امکانات فعلی جوابگوی نیاز گردشگران نیست.

وی به آبشار کرکبود اشاره کرده و می‌افزاید: این آبشار یکی از بهترین روستاهای هدف گردشگری است و مقرر شده در امسال زیرساخت‌های این روستا برای جذب گردشگر تامین شود. همچنین این روستا دارای یک حمام تاریخی متعلق به دوران قاجار است که نیاز به مرمت و بازسازی دارد.

طهماسبی در عین حال تاکید می‌کند: برای تکمیل زیرساخت‌ها مشکلی نداریم، ولی برای مشکل نبود زمین باید چاره‌ای اندیشید.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری طالقان با بیان این که جاده‌های طالقان پر پیچ و خم و دور هستند، گفت: توسعه طالقان در وهله اول نیازمند توسعه راه‌ها در این شهرستان است، لذا تکمیل پروژه‌های جاده‌ای این شهرستان به هشتگرد بسیاری از مشکلات گردشگری را در طالقان مرتفع می‌کند.

وی می‌افزاید: مسیر فعلی طالقان به هشتگرد 75 کیلومتر است که با بهره‌برداری از مسیر جدید به 33 کیلومتر کاهش می‌یابد.

عدم تمایل بومی‌ها به ورود گردشگران

اما مسائل و مشکلات روستاهای هدف گردشگری به اینجا ختم نمی‌شود و علاوه بر نبود زیرساخت‌ها در بسیاری از جوامع محلی و خود روستانشینان به دلایلی که غالبا فرهنگی است، از توسعه گردشگری در این مناطق جلوگیری می‌کنند، چراکه معتقدند ورود میهمانان باعث ترویج فرهنگ غلط در این روستاها می‌شود. همچنین ریختن زباله در این مناطق اکوسیستم منطقه را با مشکل روبه‌رو می‌کند.

علیرضا زمانی، معاون گردشگری استان البرز در این خصوص اظهار می‌کند: متاسفانه روی مسائل فرهنگی در گردشگری روستایی کم کار شده است و جوامع محلی از توسعه گردشگری استقبال نمی‌کنند، چراکه به دلیل ضعف در فرهنگ مسافرتی این روستاها در طولانی‌مدت از بین می‌روند.

وی می‌افزاید: از آنجا که توسعه گردشگری یک مساله میان‌بخشی است در بسیاری از موارد همکاری بین مجموعه‌ها وجود ندارد و در حال حاضر همکاری میان بخشی در استان کم است.

زمانی با اشاره به این که فرهنگ گردشگری روستایی در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته، می‌گوید: در بسیاری از موارد در برنامه‌ریزی‌های کلان‌محور، فعالیت‌ها مخاطب‌محور است، یعنی ما بررسی می‌کنیم که گردشگر از چه نوع تفریحی استقبال می‌کند و از آنجا که در ایران گردشگری روستایی ضعیف است، به توسعه این امر توجه نمی‌شود.

وی تصریح می‌کند: توسعه گردشگری روستایی قطعا توسعه اقتصادی روستا را به دنبال دارد، ولی فعالیت‌ها و برنامه‌ها باید به صورت پایدار تدوین شده تا از تخریب این روستاها جلوگیری شود.

وی توجه ویژه به سرمایه‌گذاری را در استان ضروری دانسته و می‌افزاید: توسعه زیرساخت‌ها برای ایجاد امنیت مالی جهت تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این مناطق قطعا در پیشبرد اهداف تاثیرگذار خواهد بود.

این استان با مشکلات زیرساختی، بازاریابی، بهداشت و سلامت، کمرنگ شدن جاذبه‌های فرهنگی، عدم درک صحیح از گردشگری، فقدان انگیزه در مسوولان محلی، تعصبات قومی ـ قبیله‌ای، فقدان برنامه‌ریزی، همچنین پژوهش و نظارت، مشکلات مربوط به منابع انسانی مشکلات گردشگری همراه است.

از این رو توجه کارشناسی شده و مدیریت یکپارچه برای توسعه گردشگری در این استان که یکی از قطب‌های اشتغالزای آن نیز محسوب می‌شود، بسیار مهم است.