در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
اگر از بعد کاربردی به آتش نگاه کنیم، میبینیم که چیزی بسیار ضروری است. آتش لباسهای ما را خشک میکند، هنگام سرما به ما گرما میبخشد، غذایمان را میپزد، آبمان را تصفیه میکند، در تاریکی به ما روشنایی میدهد، حشرات موذی را دور میکند و خیلی استفادههای دیگر دارد که در این مجال نمیگنجد.
اینها نشان میدهد توانایی روشن کردن و روشن نگه داشتن آتش مهارتی است که همه گردشگران باید فرا بگیرند. این کار ساده نیست. بارها افرادی را دیدهام که حتی با وجود این که کبریت ضدآب و خاموش نشو داشتهاند، نتوانستهاند آتش روشن کنند.
توانایی روشن کردن آتش و میزان روحیه، ارتباط نزدیکی با هم دارند که تنها در طبیعتگردیها خود را نشان میدهد. به همین دلیل من به افراد توصیه میکنم، در صورتی که از موفقیت خود اطمینان ندارند، سعی نکنند در هوای بد آتش روشن کنند. آتش روشن کردن از مهارتهایی است که باید بارها تمرین کنید تا بتوانید روز یا شب، زیر آفتاب یا در برف، بدون تلف کردن وقت آتش را روشن کنید.
همیشه باید در تجهیزات خود لوازم این کار را داشته باشید. ما اینجا روشن کردن آتش را به روش اجدادمان، یعنی بدون کبریت یاد میگیریم، زیرا وقتی در این کار استاد شدید، روشن کردن آن با استفاده از تجهیزات بسیار ساده خواهد بود.
روشن کردن و مدیریت آتش
هنگام روشن کردن آتش، به دنبال خشکترین شاخهها باشید. این شاخهها ترجیحا شاخههای شکسته روی درختان هستند. شاخههای شکستهای که روی زمین افتادهاند نیز میسوزند، ولی رطوبت بیشتری دارند و روشن کردن آتش با آنها سختتر است. در هوای مرطوب یا وقتی باد میآید اطمینان حاصل کنید مقادیر زیادی شاخه نازک دارید؛ این شاخهها سریعتر و راحتتر میسوزند و مرکز آتش شما را داغ میکنند.
همچنین به یاد داشته باشید که آتش دوست دارد به صورت عمودی بسوزد و بالا برود. آتشهای تخت و کمارتفاع زود خاموش میشوند، در حالی که آتشهای بلند، شعلهور میشوند و بادوام هستند. پس هنگامی که آتش روشن میکنید، چوبها را به طور عمودی بچینید تا شعلهور شود.
ولی روشن کردن آتش، تنها شروع کار است. آتش ابزاری چندمنظوره است که میتوان آن را برای موقعیتهای مختلف مورد استفاده قرار داد. اگر آتش را صحیح مدیریت کنید، میتوانید همیشه استفادهای را که از آن انتظار دارید، ببرید و در صورت عدم نیاز به آن میتوانید آن را با شعله خیلی کم روشن نگه دارید به طوری که نیاز به حداقل مراقبت داشته باشد.
با دیدن رفتار شخصی که در این کار کاملا حرفهای است ممکن است فکر کنید این کار خیلی آسانی است، ولی واقعیت این است که چند سال طول میکشد شخص به این درجه از مهارت برسد. به یاد داشته باشید که این کار نیاز به استعداد ذاتی هم دارد و هر چه این استعداد در فردی بیشتر باشد، زودتر میتواند خبره شود. این موضوع را هم به یاد داشته باشید که نوع آتشهایی که برای نور، گرما و پخت و پز درست میشوند، با هم تفاوت دارد.
اگر به یک فضای سبز یا پارک ملی بروید، ممکن است کنار رودخانه با صحنههایی مثل آتش خاموش شده روی چمن و قوطیهای فلزی زنگ زده که در اطراف ریخته شدهاند، روبهرو شوید. با وجود این که زمین پس از این سوءاستفاده دوباره حیات خود را باز مییابد، ولی این کار نشان از بیاحترامی به طبیعت دارد و باعث صدمه دیدن و خراب شدن آن میشود و افرادی که در آینده به آنجا خواهند آمد تا مدتها نمیتوانند آنچنان که باید و شاید از آن استفاده کنند.
هنگام روشن کردن آتش، ما مسوولیم کاری کنیم که اثری از آتش بر جای نگذاریم. پس همیشه جایی را برای روشن کردن آتش انتخاب کنید که به طبیعت صدمهای نزند، زمین بدون پوشش گیاهی گزینه مناسبی است. همچنین باید حواستان به خطر ایجاد آتشسوزی نیز باشد؛ آتش باید همیشه در جایی که به شعاع 4 متر باز و عاری از درخت و بوته است، روشن شود.
چیدن سنگ دور آتش شاید به نظر کاری کاملا طبیعی و درست بیاید، ولی تنها سودی که با این کار عاید شما میشود، سوختن و سیاه شدن سنگهاست که اثرش تا سالها از بین نخواهد رفت.
در برخی مناطق طبیعی و کنترل شده، تنها زمانی میتوانید آتش روشن کنید که خطر آتشسوزی وجود نداشته باشد. اگر روشن کردن آتش در منطقهای که هستید، ممنوع است به نفع خودتان و همه است که این کار را نکنید. با وجود این که آتش بعضی مواقع باعث تسریع رشد گیاهان و درنتیجه رساندن سود به محیط طبیعی میشود، آتشسوزی جنگل خطری بسیار بزرگ و جدی است.
فرآیند شعلهور شدن آتش
آتش برای روشن شدن به 3 عامل نیاز دارد: سوخت، اکسیژن و گرما. برای سوختن مناسب از هر کدام از این 3 عامل باید به اندازه کافی وجود داشته باشد. برای روشن کردن آتش، معمولا چوب به صورت تصادفی روی هم چیده میشود، در حالی که فاصله بین چوبها باید به اندازهای باشد که هوا (اکسیژن) بتواند از بینشان عبور کند؛ در ضمن این فاصله باید به اندازهای کم باشد که گرما بتواند از یک تکه چوب به تکه دیگر سرایت کند.
اگر چوبها خیس یا خیلی بزرگ باشند، آتش دود میکند یا خاموش میشود. بسیاری از مبتدیها هنگامی که آتش روشن میکنند یا آتش دود میکند یا فاصله کمی برای عبور جریان هوا دارد یا به دلیل فاصله زیاد چوبها از هم و عدم سرایت گرما خاموش میشود.
مواد لازم برای روشن کردن آتش
شاخههای خیلی ریز:
پیش از هر چیز به شاخههای نازک نیاز داریم، شاخههای ریز 30 سانتی با قطری به اندازه چوب کبریت. این شاخهها باید با کبریت آتش بگیرند. از این چوبها باید حداقل به عرض 2 کف دست جمع کنید.شاخههای ریز: این شاخهها ضخیم تر از چوب کبریت ولی نازکتر از مداد و خشک و شکننده هستند. از این چوبها به مقدار زیاد جمع کنید.
چوب معمولی: منظور چوب خشک و شکننده به قطر مداد است. این نوع چوب به روشن شدن و جان گرفتن آتش کمک خیلی زیادی میکند. از آنها به مقدار زیاد جمع کرده به قطعاتی به طول کف دست تقسیمشان کنید. این چوبها بهترین نوع چوب برای ایجاد آتش کنترل شده برای پخت و پز هستند.
سوخت کوچک: به چوبهایی میگویند که ضخیمتر از مداد هستند، تقریبا به ضخامت انگشت شستتان. این چوبها شروعکننده آتش به آن معنا که ما تصور میکنیم، هستند.
سوخت اصلی: چوبهایی ضخیمتر از انگشت شستتان که بتوانید روی زانو بشکنیدشان. برای اکثر آتشهای موقت این بزرگترین سوختی است که به آن نیاز دارید. چوبهای بزرگتر با اسم «سوخت بزرگ» شناخته و برای آتشهای ثابت و آتشهای مخصوص به کار برده میشوند.
روشن کردن آتش
1 ـ مکان مناسبی برای روشن کردن آتش پیدا کنید؛ تمام چوبهای مورد نیاز را جمع کرده و با استفاده از سوخت کوچک سکویی به اندازه 30 سانتیمتر درست کنید. این چوبها، چوبهای ریز را از رطوبت زمین حفظ کرده و قلب آتش را تشکیل میدهند.
2 ـ یک دسته الیاف نازک چوبی روی سکو قرار دهید.
3 ـ دو دسته چوب خیلی ریز بردارید و روی الیاف چوبی به شکل سقف شیروانی قرار دهید.
4 ـ کبریت را روشن کنید و به الیاف بزنید. وقتی شعله زبانه کشید، چوبهای معمولی را روی شعلهها قرار دهید. وقتی اینها نیز شروع به سوختن کردند، چوبهای بزرگتر را روی آتش بگذارید. این کار را ادامه دهید تا نوبت به سوخت اصلی برسد.
روشن کردن آتش با استفاده از فندک، به دلیل نوع شعله آن ممکن است سخت باشد و باعث سوختن دستتان شود. در این صورت میتوانید از پوست درخت غان کمک بگیرید، البته اگر در دسترس باشد. پوست درخت غان به دلیل روغنهایی که دارد، خوب میسوزد. ولی هنگام سوختن به بالا برمیگردد و جمع میشود. برای جلوگیری از این حالت، پوست درخت را به صورت بادبزن تا بزنید و با فندک روشن کنید.
لذت روشن کردن آتش و گرمای آن، جان بخش تمام لحظاتتان باد.
حامد پیمانخواه
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: