واکسن کزاز را هر 10 سال تکرار کنید

بیماری کزاز ازجمله بیماری‌های باکتریایی بسیار خطرناک است که منجر به گرفتگی شدید عضلات، بروز مشکلات تنفسی و در نهایت مرگ فرد بیمار خواهد شد. باکتری مولد این بیماری در خاک و کود یافت می‌شود که از محل زخم وارد بدن شده و پس از تکثیر در بدن، سم این باکتری از طریق عصب‌ها به مراکز نخاعی و مغزی می‌رسد. بنابراین می‌توان گفت خاک مهم‌ترین منبع انتشار این آلودگی محسوب می‌شود و این بیماری ازجمله بیماری‌هایی است که نه‌تنها در کشورهای در حال توسعه و بلکه در کشورهای توسعه‌یافته نیز منجر به مرگ بیش از نیمی از افرادی خواهد شد که به باکتری مولد بیماری کزاز آلوده شده‌اند و وجود هر گونه زخم بسیار کوچک در هر قسمتی از سطح پوست بدن می‌تواند راهی برای نفوذ باکتری مولد بیماری به داخل بدن باشد. واکسن کزاز به عنوان جزئی از واکسن سه‌گانه (دیفتیری، کزاز و سیاه‌سرفه)‌ به کودکان تزریق می‌شود که فرد را در برابر این 3 بیماری ایمن می‌کند. براساس برنامه واکسیناسیون عمومی در اغلب کشورها، این واکسن در سنین 2 ماهگی، 4 ماهگی،‌
6 ماهگی، 18 ـ 15 ماهگی و همچنین 6 ـ 4 سالگی برای کودکان تزریق می‌شود و پس از آن باید به طور مرتب هر 10 سال یکبار یک دوز واکسن یادآور تزریق شود. بنابراین واکسن کزاز ازجمله واکسن‌های مهمی است که تزریق آن در بزرگسالان هم ضروری است و در افرادی که این واکسن را در یک دوره 10 ساله تکرار نکرده باشند، احتمال ابتلا به بیماری کزاز وجود دارد و از آنجا که عامل مولد این بیماری خاک است،‌ افرادی که به باغبانی علاقه‌مند هستند بیش از دیگر افراد در معرض ابتلا به این بیماری هستند. حتی در صورت وجود یک زخم عمیق یا آلوده در سطح بدن اگر از آخرین تزریق واکسن بیش از 5 سال گذشته باشد، لازم است یک دوز واکسن کزاز تزریق شود. حتی ابتلا به بیماری کزاز نیز موجب مصونیت در برابر این بیماری نخواهد شد و در افرادی که به این بیماری خطرناک مبتلا می‌‌شوند نیز توصیه می‌شود یک ماه پس از بهبودی به منظور عدم بازگشت مجدد بیماری، یک دوز واکسن کزاز تزریق شود. در همه کشورهای دنیا برنامه‌هایی تحت عنوان ایمن‌سازی بالغین اجرا می‌شود و واکسن کزاز یکی از ضرورت‌های این برنامه برای ایمن‌سازی بزرگسالان است که تا پایان عمر افراد هر 10 سال یکبار باید تکرار شود. علایم اولیه بیماری کزاز احساس ناراحتی و بی‌خوابی فرد بیمار است. پس از آن بیماری شدت یافته و منجر به آسیب‌دیدگی عضلات فک، زبان، سر و صورت و دست و پا خواهد شد. دوره این بیماری ممکن است از چند روز تا چند هفته به طول انجامد که در نهایت با گرفتگی و ضعف عضلات تنفسی به مرگ فرد بیمار منتهی خواهد شد. در صورتی که سم میکروب مولد بیماری به سلول‌های عصبی نرسیده باشد انجام واکسیناسیون و معالجه از طریق سرم ضدبیماری کزاز موثر خواهد بود. باید توجه داشت که زخم‌های ناشی از فرورفتن سوزن در داخل بدن، برش‌ها و زخم‌های عمیق پوستی، محل نیش حشرات و همچنین زخم‌های آلوده مانند زخم ناشی از گلوله، سوختگی یا زخم‌های آلوده به خاک ازجمله عواملی هستند که شما را در گروه پرخطر ابتلا به عفونت کزاز قرار می‌دهند. بنابراین اگر در 10 سال گذشته واکسن کزاز نزده‌اید بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه و برای تزریق این واکسن اقدام کنید.

دکتر نوشین محمودی