شروع عصری تازه در تنیس حرفه‌ای

این می‌تواند پایان یک عصر و شروع عصری دیگر در این ورزش مفرح و در عین حال حرفه‌ای و بسیار سنگین باشد. رقابت حاد فدرر و نادال از 2003 که اولی، نخستین عنوان از 6عنوان قهرمانی ویمبلدون‌اش را تصاحب و دومی حاکمیتش را در زمین‌های خاک‌ رسی (Clay) آغاز کرد، پایه‌گذاری شد و اگر تک قهرمانی‌های مارات سافین روسی در اوپن استرالیا 2005 و جوکوویچ در اوپن استرالیا 2008 را نادیده بگیریم، قهرمانی‌های متعدد در پیکارهای بزرگ چهارگانه تنیس نیز از آن تاریخ تا 2011 به کس دیگری نرسید و تبدیل به مایملک فدرر و نادال شد. اوجگیری فوق‌العاده جوکوویچ در سال 2011 که ابتدا قهرمانی مجدد او در گرنداسلم اوپن استرالیا را در شهر ملبورن رقم زد و سپس او را از چند تورنمنت عمده روی زمین‌های هارد کورت منجمله آوردگاه‌های دشوار ایندیان ولز و میامی با موفقیت عبور داد و بی‌شکست ماندن او در 37 بازی متوالی در مقطع زمانی مذکور، سرانجام وقوع یک تغییر مهم را در این روند گواهی می‌دهد.

سرآخر کار به جایی کشید که اگر جوکوویچ رقابت‌های اخیر اوپن ایتالیا را در شهر رم فتح می‌کرد و نادال قبل از نیمه‌نهایی حذف می‌شد، جوکوویچ برای اولین بار در عمرش به صدر جدول جهانی تنیس صعود می‌کرد. جوکوویچ آن مسابقات را به واقع فتح کرد، اما چون نادال هم به فینال رسید و در این مرحله از نو به رقیب صربستانی باخت، تغییر در روند فوق به مسابقات بعدی موکول شد، این در حالی است که جوکوویچ در سایه پیروزی‌های متوالی‌اش در سال جاری، از ماه مارس رتبه دوم را در جدول جهانی از فد‌رر تحویل گرفته و این سوئیسی 30 ساله را که با فتح 16 گرنداسلم رکورددار فتح این قبیل تورنمنت‌هاست، به رده سوم تنزل داده بود.

اوج کفایت و نهایت صلابت جوکوویچ و هجوم موثر او به دو رکن اساسی 10 سال اخیر تنیس جهان، زمانی مشاهده شد که او در پیکارهای اخیر بین‌المللی مادرید در کشور زادگاه نادال، این چپ‌دست 25 ساله را روی زمین‌های تخصصی‌اش (خاک رسی)‌ که در آن به حق به وی لقب سلطان را داده‌اند، در فینال در 2 ست متوالی شکست داد و سی و دومین پیروزی متوالی‌اش را به ثبت رساند. خود جوکوویچ 24 ساله و راست دست بهتر از هر کس از ارزش فتوحات فوق و اهمیت آنها مطلع است و می‌داند که کارش، بویژه در مادرید چقدر سخت و بزرگ بوده است.

«این یک قدم بلند و مهم برای من بود، زیرا نادال را در خاک کشورش و در زمینی بردم که در آن یک استاد مسلم است. این کار پیشتر هرگز از من سر نزده بود و در نتیجه برای ارتقای روحیه من بسیار خوب و از نقطه نظر روانی به کارم می‌آید.»

آخرین نفری که نادال را روی خاک رسی شکست داده بود، رابین سودرلینگ سوئدی در دور چهارم اوپن فرانسه 2009 و در سالی بود که تنها قهرمانی راجر فد‌رر در تک گرنداسلم برگزار شده روی زمین‌های خاکی حاصل آمد. جوکوویچ به این نیز اکتفا نکرد و بلافاصله در هفته بعد از آن در فینال اوپن ایتالیا هم نادال را در 2 ست متوالی مغلوب کرد تا اولین مرد در سال‌های اخیر باشد که این رقیب قدرتمند اسپانیایی را روی خاک رسی در یک فصل 2 بار ناکام کرده است.

فدرر که در دور سوم این رقابت‌ها به ریشار گاسکه فرانسوی باخت و این تضاد آشکار با ادعای اخیر او در زمینه پس گرفتن حکومتش در ورزش تنیس بود. وی سعی دارد در قبال اوجگیری جوکوویچ و از راه رسیدن عصری تازه در تنیس، پزی بی‌تفاوت به خود بگیرد. در عین حال او تحسین خود را نسبت به کارنامه عالی جوکوویچ پنهان نگه نمی‌دارد.

«دوران جالبی را پشت سر می‌گذاریم و چه چیزی از این جالب‌تر که جوکوویچ در تمامی 5 ماه و نیم اول سال (2011)‌ بی‌شکست ماند. این رویداد فضایی تازه را در این ورزش به وجود آورده و خیلی چیزها می‌تواند عوض شود، اما برای شخص من تفاوتی به وجود نیامده است و برای من اوضاع همانی است که بود، زیرا درخشش جوکوویچ و حتی صعود او به رتبه اول جدول ATP (اتحادیه تنیس حرفه‌ای مردان)‌ برنامه‌های مرا عوض نخواهد کرد. من نقایصی درکارم دارم که خودم باید آن را رفع کنم و اگر جوکوویچ این‌قدر نمی‌درخشید، باز همین وضعیت دایر بود. در ماه‌های اخیر جوکوویچ و برخی دیگر از رقبایم به وضوح بهتر از من بازی کرده‌اند و شاید تفاوت بزرگ موجود این باشد که سدهای موجود بین بسیاری از بازیکنان شکسته شده است و درجمع 40 تنیسور اول دنیا، هر کسی می‌تواند سایر نفرات را ببرد. از طرف دیگر برخلاف گذشته که برخی بازیکنان فقط روی زمین‌های تخصصی خود می‌درخشیدند، اینک اکثر نفرات شاخص دنیا روی تمامی سطوح و روی انواع زمین‌ها خوب عمل می‌کنند و بحث تخصص روی شکل‌ها و جنس‌های مختلف زمین‌ها تا حدی فروکش کرده است. با این اوصاف این که شما بتوانید روی تمامی زمین‌ها برنده گرنداسلم‌ها باشید و هر چهار تورنمنت را ببرید، منتفی و ناممکن است.»

نکات مورد اشاره فد‌رر دلیلی بر درخشش عجیب جوکوویچ نیز به شمار می‌آید که پیش‌تر تصور می‌شد روی زمین‌های خاکی تبحر زمین‌های هاردکورت را ندارد، اما فتح یک طرفه او در مادرید و سپس تکرار آن در رم چیزی خلاف این را گفت. شروع او در سال‌جاری فقط پشت‌سر شروع عالی جان مک‌انرو آمریکایی در سال 1984 قرار می‌گیرد که هر42 بازی اول خود را برد.

چه دلایل دیگری را می‌توان بر پیشرفت جوکوویچ آورد؟ او اخیرا رژیم غذایی، نوع خورد و خوراک و همچنین داروهای مرتبط با آلرژی‌اش را عوض کرده، اما خودش در اواخر بهار 2011 می‌گوید نتایج بهتری که این روزها می‌گیرد فقط محصول مستقیم این مسائل نیست.

«اگر پیشرفتی داشته‌ام، به خاطر پختگی و تجربه فزون‌تری است که کسب کرده‌ام. این پختگی نه فقط در ارتباط با مسابقاتم و نحوه کارم در زمین بلکه به عنوان یک انسان و در زندگی‌ام در خارج از محیط تنیس هم هست. بعداز 7-6 سال حضور پیوسته در مسابقات ATP بدیهی است که به این نقطه برسم. شما در جریان رقابت‌های این تور تجربه کسب می‌کنید و ماهر می‌شوید و ناپختگی روزهای نخست از کارتان رخت برمی‌بندد. در این تور باید دائما کار کنید، صبور باشید و خودتان را با شرایط متفاوت وفق بدهید و امیدوار باشید که یک روز شرایط در خدمت شما باشد. این اتفاقی است که بعد از سال‌ها برایم رخ داده است. من همیشه این توانایی ذاتی و مهارت لازم را برای شکست دادن بزرگان روی هر زمینی داشتم، اما برای تحقق آن به خودباوری، تلاش و پرتجربه شدن نیازمند بودم و این چیزی است که برای تامین آن باید زمان سپری شود.

حالا اطمینان بیشتری به خود دارم و می‌دانم که از عهده کارهای سخت هم برمی‌آیم و بر این اساس می‌دانم که برای رسیدن به اهدافم باید چه کارهایی را انجام بدهم.»

شروع نوار طلایی و بردهای متوالی جوکوویچ به زمان فتح جام دیویس (تنیس تیمی مردان) 2010 در ماه دسامبر این سال برمی‌گردد و اگر کل تاریخ تنیس از زمان «Open» شدن آن (باز شدن همزمان مسابقات به روی حرفه‌‌ای‌ها و آماتورها)‌ را مبنا بگذاریم، رکورد اخیر جوکوویچ در زمینه کسب بردهای متوالی نهمین حد نصاب برتر به حساب می‌آید.

با این حال جوکوویچ که درخشش‌اش عامل اصلی اولین مرتبه قهرمانی صربستان در تاریخ برگزاری جام دیویس هم بوده، ‌فروتنی خود را حفظ کرده است. وی می‌گوید: «حقیقتش را بخواهید اصلا انتظار نداشتم که در 5 -4 ماه اول سال برنده تمامی بازی‌‌هایم باشم. با این حال باید متذکر شوم که دستاوردهایم حاصل سال‌‌ها کار شدید، طولانی، تلاش مستمر و تمرکز روی حرفه‌ام در تک‌تک این دقایق بوده است.»

جوکوویچ حتی از برخی ظرایف و نکات خطیر هم غافل نمانده است، منجمله این نکته که بردن نادال در ارتفاع زیاد شهر مادرید از سطح دریا آسان‌تر از شکست دادن او در رم و پاریس است که به سطح دریا نزدیک‌ترند.

در ارتفاعی زیاد از سطح دریا، توپ سریع‌تر روی زمین خاکی می‌رود و می‌پرد و این در تضاد با خصایل ذاتی Clay است که حرکت توپ را کند و آرام می‌کند.

جوکوویچ می‌گوید: «اگر قرار باشد یک جا در جهان بتوانید نادال را روی زمین‌های خاکی شکست بدهید آنجا مادرید است، هر چند شهر و کشور اوست.»

جوکوویچ همچنین می‌گوید هم اهداف مشخصی برای ادامه سال جاری دارد و هم رویاهایی. «هدف من این است که رتبه اول را در جدول جهانی تنیس تصاحب و حفظ کنم و آرزویم این است که اولین قهرمانی‌ام در ویمبلدون را تجربه کنم. این چیزهایی است که همیشه به آن اندیشیده‌‌ام. حال اگر چیز اضافه‌ای هم حاصل آید و به فتح دیگری برسم چه بهتر.»