حمام کویری اما نزدیک دریا

شهر بندرعباس به سبب قرار گرفتن در دهانه خلیج فارس یکی از شهرهای مهم ، تاریخی و دیدنی کشور به شمار می آید.

کد خبر: ۱۹۱۱۰

تغییر یافتن نام این شهر به تناوب یکی از نشانه های اهمیت آن است . شهرو، جرون ، گمر و بالاخره بندرعباس ، نامهای مختلفی است که بر این شهر نهاده اند. وقتی در سال 1031هجری قمری شاه عباس صفوی موفق به بیرون کردن پرتغالی ها از جزیره هرمز و در نتیجه تسلط کامل ایران بر این منطقه شد، نام بندر گمرون را به بندرعباس تغییر داد. در سالهای اخیر و نیز در حال حاضر، بندرعباس به سبب آن که جاده های مهمی از طریق یزد، کرمان و شیراز به آن منتهی می شود، از شهرهای مهم و مسافرپذیر کشور به شمار می آید. وجود مناطق تاریخی مختلف از نظر معماری ، تاریخی و مذهبی بیانگر ویژگی های منحصر به فرد شهر است . یکی از مراکز دیدنی و تاریخی این شهر، مسجد و حمام گله داری است . این حمام در بلوار ساحلی شهر و نزدیک دریا قرار گرفته است . این بنا اواخر قرن 13هجری قمری و در دوره قاجاریه ساخته شده است . حمام وقفی متعلق به مسجد گله داری و واقف آن ، تجارتخانه حاج شیخ احمد گله داری است . حمام گله داری در 30سال اخیر 2بار مرمت شده است . تا حدود 50سال پیش مردم از آن به عنوان حمام عمومی استفاده می کردند و در سالهای اخیر، به عنوان یک اثر تاریخی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است . حمام روی یک بستر رسی و در نتیجه در ناحیه ای که رطوبت بالایی دارد، ساخته شده است . به همین دلیل ، در این بنا بیشتر از سنگهای دریایی اسفنجی و ساروج محلی و گچ دستکوب استفاده شده است ، زیرا سنگهای اسفنجی قابلیت جذب رطوبت بالایی دارند و از دریای نزدیک به محل ساخت نیز تهیه می شدند. در کف حمام نیز از مصالح آجر فرش بهره گرفته شده است . فضای معماری حمام ، ویژه مناطق جنوب کشور است . این حمام مانند دیگر حمام های نواحی کویر مرکزی از فضاهای بینه ، سربینه گرمخانه و خزینه برخوردار است . 5گنبد بزرگ و کوچک دارد. در ورودی ، راهروی هشتی کوچکی قرار دارد تا دما و رطوبت ، فضای داخلی تنظیم شود. فضای بینه به شکل هشت گوش ساخته شده است و اطراف آن ، 4صفه یا سکوی نشیمن و رختکن وجود دارد. وسط سالن بینه حوضچه هشت ضلعی کوچکی قرار دارد. فضای این قسمت سرد و خشک است ، زیرا فضای ورودی در ارتباط مستقیم با فضای خارج قرار می گیرد. ارتباط میان بینه و گرمخانه از طریق میاندر صورت می گیرد و فضای درون آن سرد و مرطوب است . برای فضای شستشو نیز فضای سربینه در نظر گرفته شده است که 2صفه یا سکوی نشیمن دارد و بخار اندرون به آن بخش می رسد. سربینه به خزینه متصل می شود که فضایی گرم و خشک دارد. محل گرم شدن آب حمام نیز خزینه است که آب گرم مورد نیاز نیز از این طریق تامین می شود. در خزینه کانال هایی از سنگ و ساروج برای انتقال آب گرم به کلیه فضاها در نظر گرفته شده است . سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت ، آتشدان ، دیگ ، دودکش ها و گودال جمع آوری خاکستر است . فضای گرم کننده حمام به علت نگهداری گرما در عمق زمین قرار گرفته است . در دوره ای که از آب برکه برای حمام استفاده می شد، این عمل با استفاده از نیروی کمکی گاو که در مسیر «گاورو» دایم در حرکت بوده و آب را از چاه به انبار ذخیره آب می ریخته ، صورت می گرفته است . وسط سقف حمام ، روزنه هایی به عنوان نورگیر در هر یک از فضاها وجود دارد که کار نورگیری و تهویه حمام با همین روزنه ها صورت می گرفته است . بدین ترتیب با باز و بسته کردن در، فصولی از سال دما و رطوبت داخل حمام را تنظیم می کردند. این بنای تاریخی به دلیل نبود توجه کافی ، به مکانی متروکه تبدیل شده بود که در سالهای اخیر با اقدامات سازمان میراث فرهنگی کشور بازسازی شد و در سال 1379 با نصب مجسمه هایی در فضای حمام ، جذابیت های تاریخی و دیدنی آن افزایش یافت .