درخت کشاورزی ، چرا خشکیده است؛

طی چند روز اخیر، اخبار کشاورزی در صدر اخبار اقتصادی کشور قرار داشت .

کد خبر: ۱۹۰۱۸

تقدیر رئیس جمهوری از کشاورزان نمونه ، تشکیل نخستین کنگره سراسری خانه کشاورز، موضعگیری برخی از نمایندگان و مسوولان درباره لزوم تقویت بخش کشاورزی و اظهارات معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی درباره رشد 10درصدی این بخش ، ازجمله مهمترین اخبار اقتصادی این ایام بود. با این حال ، این بخش یکی از مشکل ترین و پیچیده ترین بخشهای اقتصادی کشور به شمار می آید. اگرچه مشکلات اجرایی اجزای مختلف این بخش به علت گستره زیاد و کم آبی وسیع تقریبا قابل احصائ نیست ، شاید مهمترین معضل آن را بتوان «نبود یک راهبرد» قلمداد کرد. لذا مهمترین موضوعی که باید از سوی مسوولان کشاورزی کشور دنبال شود، همین «تدوین راهبرد توسعه کشاورزی» است . این ضرورت از آنجا اهمیت می یابد که بخش دولتی به علت گرفتاری های اجرایی و ناپایداری مدیریت ها، عملا خود را درگیر چنین موضوعی نمی کند. هرچند تدوین برنامه چهارم ، دولت را ملزم می کند تا نسبت به این بخش اهتمام ورزد؛ اما نهادهایی همچون خانه کشاورز حتی در این زمینه نباید منفعل عمل کند؛ چون دست کم بخشی از منافع کوتاه مدت و زمینه سازی برای توسعه به این برنامه بستگی دارد. از آنجا که احتمال پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (W.T.O) قوت گرفته است و این الحاق باید با آمادگی تمام صورت گیرد، در تدوین استراتژی توسعه کشاورزی توجه به چند نکته خالی از فایده نیست :
1- مکانیزاسیون کشاورزی : تمام کشورهای موفق در کشاورزی ، علاوه بر توسعه زیرساخت ها همچون راهها و سدهای آبی ، کشاورزی خود را به فناوری های نوین تجهیز کرده اند. این امر مستلزم افزایش تحقیق و پژوهش و برنامه ریزی دقیقی است که از تمام ظرفیت های موجود و امکانات بین المللی بویژه تجارب کشورهای صاحب فناوری (و نه سخت افزار صرف) بهره برد. احیای شرکتهای کشت و صنعت و یکپارچه سازی روستاهای پراکنده ، از جمله اقداماتی است که می تواند در این حوزه اثربخش باشد.
2- اصلاح نظام توزیع : یکی از مشکلات عمده بخش کشاورزی ، تفاوت قیمت محصولات تولید شده با محصولات عرضه شده است.
شکاف در این بخش به گونه ای است که عمده سود متوجه واسطه هاست و گاهی تولیدکنندگان حتی قیمت بذر خود را هم دریافت نمی کنند؛ در حالی که مصرف کننده 10برابر قیمت مذکور را پرداخت می کند.
3- یکپارچه سازی نظام تولید: کوچک بودن زمینهای کشاورزی در ایران و تقسیم زمینها یکی از دلایل اصلی بی نتیجه ماندن سیاست های مکانیزه سازی کشاورزی شده است.
مسوولان دولتی و نهادهای مدنی نظیر خانه کشاورز می توانند راهکاری فرهنگی و اجرایی در جهت یکپارچه سازی و ادغام زمینها ارائه کنند تا امکان بهره وری از زمینهای پراکنده نیز ایجاد شود. تجربه برخی از کشورهای اسلامی نظیر مالزی در ساماندهی موضوع ارث ، می تواند الگوی مناسب برای ایران باشد.