استقلال خود را معامله نمی‌کنیم

وی غرب را که زمانی مدعی تکیه بر علم و آزادی بود، امروز گرفتار «عصر جهل و جنون» -به تعبیر سعدی- دانست و آن را نماد سلطه‌طلبی قدرت‌محور در برابر رویکرد تعادل‌جویانه و استقلال‌طلبانه ایران معرفی کرد.
   
ریشه‌های تاریخی؛ استقلال ایران در برابر سلطه غرب
لاریجانی روابط ایران و غرب را پرنوسان‌ترین تعاملات بین‌المللی توصیف کرد که ابعاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی را دربر می‌گیرد. او با اشاره به دوران باستان، از تمدن عظیم ایران در حکومت‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی سخن گفت که در برابر یونان و روم، قدرتی همسنگ و مستقل داشت: «در دوران هخامنشی، ایران با یونان هم برخورد نظامی داشت و هم تعامل فرهنگی» وی خاطرنشان کرد که برخی مورخان، تأثیر تفکرات ایرانی بر فلسفه یونان را از طریق هگمتانه و حتی آثار افلاطون اثبات کرده‌اند. دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، گرایشات فلسفی افلاطون به دو عالم مثال و محسوس را برگرفته از دوگانگی مینوی و گیتی در اندیشه زرتشت دانست و تعاملات فرهنگی ایران و غرب را تبیین کرد. در دوره ساسانیان نیز روابط با امپراتوری روم شرقی (بیزانس) ترکیبی از صلح تجاری و رقابت نظامی بود. وی به مراودات گسترده علمی، فلسفی و پزشکی از طریق ترجمه متون اشاره کرد و گفت: «این دو قدرت بزرگ جهان یکدیگر را همسنگ می‌دانستند و پیمان‌های صلح چنددهه‌ای امضا می‌کردند» استقلال ایران، به گفته او، ریشه در پیوند دین و حکومت داشت. در ادامه دبیر شورای‌عالی امنیت ملی دوره صفویه را نقطه اوج بازگشت اقتدار ایران دانست و تاکید کرد: «در قرن شانزدهم، هنگامی که غرب با تحولات علمی دکارت، گالیله و کپلر به مدرنیته گام می‌نهاد، صفویه ایران را به امپراتوری مقتدری تبدیل کرد که بر علم، مذهب و قدرت نظامی تکیه داشت.  شاه‌عباس با جذب نخبگان علمی و ایجاد روابط تجاری با پرتغال، اسپانیا، فرانسه و انگلستان، ایران را به تولیدکننده عمده ابریشم تبدیل کرد. کمپانی هند شرقی در بندرعباس و اصفهان دفتر داشت و فرش، ادویه و فلزات ایرانی در اروپا محبوب بود اما از دید وی استقلال صفویه بر سه پایه استوار بود: «اتکای به علم، اتکای به تفکر دینی و اقتدار نظامی». این عناصر، به تعبیر لاریجانی، عصبیت ابن‌خلدونی را در پیوند شاه و مردم ایجاد کرد و موازنه‌ای پایدار با غرب برقرار ساخت. 
   
فرودستی قاجار و پهلوی: زمینه‌ساز انقلاب اسلامی
این موازنه اما در دوره قاجار فرو پاشید. قراردادهای تحمیلی گلستان و ترکمانچای، دخالت‌های انگلیس و روسیه در مشروطه و شیفتگی شاهان به ظواهر تمدن غربی، ایران را به فرودستی کشاند. لاریجانی تحلیل کرد: «استبداد داخلی و بی‌توجهی به علم و رشد اقتصادی، قاجار را در برابر توسعه غرب ناتوان ساخت» و دوران پهلوی را «عصر استبداد وابسته» نامید که با تسلط آشکار آمریکا و انگلیس بر دربار، ارتش و اداره کشور، با کودتای ۲۸ مرداد به اوج رسید. وی با تاکید بر این‌که «شاهان پهلوی یکسره تابع اوامر سفیران غربی بودند» افزود که پهلوی با وجود منابع نفتی عظیم، ستیز با دین و قطع رابطه با مردم، استقلال تاریخی ایران را نابود کرد و این تحقیر توسط غرب زمینه‌ساز انقلاب اسلامی شد‌؛ ملت بزرگی چون ایران نمی‌توانست ذلت فرمانبرداری شاه از سفرای بیگانه را تحمل کند. 
   
انقلاب اسلامی‌؛ تنظیم روابط بر مبنای منافع ملی
لاریجانی اظهار کرد انقلاب اسلامی نقطه چرخش بزرگ بود و «ملت ایران پس از انقلاب، جهات مثبت و منفی غرب را درست فهمید و مناسبات خود را بر پایه منافع ملی تنظیم کرد»، رهبرانی چون امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری، شهید مطهری و شهید بهشتی با رویکرد عقل‌گرا، منطق تعامل جدیدی ترسیم کردند. تعامل علمی با غرب ادامه یافت: «رفت‌وآمد استادان و رشد دانشگاه‌ها نشان‌دهنده استقبال از علم بود»، هرچند غرب در موضوعاتی چون انرژی هسته‌ای محدودیت اعمال کرد. رشد علمی چهار دهه پس از انقلاب چشمگیر بوده اما همکاری دانشگاه و بخش اجرایی همچنان ناکامل است. روابط تجاری نیز بالا بود و غرب سال‌ها شریک اول ایران باقی ماند اما سلطه‌جویی سیاسی و امنیتی، همکاری‌ها را به بحران کشاند: «رهبران ایران هیچ‌گاه موضع خصمانه اعلامی نسبت به غرب نداشتند، بلکه رفتار غرب بود که انقلاب را هدف قرار داد». او تاکید کرد غرب پس از رهایی ایران از شاه، با بحران‌سازی خواست استقلال را سرقت کند اما با نهیب امام خمینی(ره)  مواجه شد. لاریجانی به مواضع رهبر معظم انقلاب اشاره کرد: «توصیه رهبری به مراقبت در مناسبات با آمریکا ناشی از روحیه سلطه‌طلبی غرب است؛ ایشان پروژه‌های سودمند علمی و اقتصادی را مورد تأیید قرار داده‌اند  اما هنگامی که غرب از قدرت نظامی و فرهنگی برای استیلا استفاده نمود، با اقتدار ایستادند؛ ملت ایران نیز در جنگ اخیر با همان صلابت از استقلال پاسداری کرد.»
وی موضوع هسته‌ای را «بهانه‌ای برای دشمنی» دانست و افزود که اکنون همین رویکرد درباره توان موشکی تکرار می‌شود: «آمریکا و اروپا با طرح مسأله برد موشک‌ها، به‌دنبال کنترل و سلطه هستند، درحالی‌که هیچ کشوری حق دخالت در توان دفاعی مستقل ایران را ندارد.» ایران نه سلطه‌طلب است و نه زیر بار استیلا می‌رود. وی یادآور شد که رهبری سال‌ها پیش نسبت به تهاجم فرهنگی هشدار دادند.
   
فرماندهی رهبر انقلاب در جنگ ۱۲روزه
جنگ ۱۲روزه نماد تقابل غرب با ایران شد. لاریجانی جنگ ۱۲روزه را جنگی نابرابر خواند که اراده ملی ایران را به نمایش گذاشت. لاریجانی در پایان این نشست جزئیات فرماندهی رهبر معظم انقلاب را چنین بیان کرد: «در آن روزهای اولیه‌ جنگ، که فشار نظامی همراه با تبلیغات وسیع برای ناامید کردن مردم طراحی شده بود، رهبر معظم انقلاب با صلابت و اطمینان قلبی با مردم سخن گفت و نوید بیچارگی دشمنان را داد. صحنه‌ جنگ را لحظه‌به‌لحظه کنترل و دستورات لازم را صادر می‌کرد، به‌طوری‌که تقریبا همه وقت ایشان مصروف جنگ و تأمین نیازهای مردم بود.» وی ادامه داد: «باید پذیرفت سه روز اول جنگ، سه روز پرحادثه بود؛ اما طراحی فرماندهی کل قوا چنان بود که صحنه را تغییر داد. فرماندهی ایشان مستقیم، دقیق و استوار بود. با تک‌تک فرماندهان میدانی تماس داشتند و چگونگی واکنش را تدبیر می‌کردند. تدبیر ایشان همه‌ صحنه‌ها را در بر می‌گرفت: توجه به جنگ، به پشت جنگ، به تدارکات آن و مخصوصا نیازها و مایحتاج مردم تا کاستی برای آنان ایجاد نشود. همه و همه‌ اینها با تدبیر ایشان راهبری شد و خداوند این مرد الهی و ملت نستوه ایران را یاری نمود و صحنه‌ جنگ تغییر کرد. 
   
صحنه این جنگ، صحنه‌ای وسیع و پرشتاب بود
این فرماندهی در برابر حمایت همه‌جانبه غرب از رژیم‌صهیونیستی، صحنه را تغییر داد و تجاوز را در ۱۲ روز متوقف کرد. در همین خصوص دبیر شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: «تجربه جنگ اخیر ثابت کرد ملت ایران استقلال خود را معامله نمی‌کند، حتی اگر به قیمت رویارویی تمام‌عیار باشد.»

وزیر خارجه: غرب با پیشرفت ایران مخالف است
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان بازدید از سازمان انرژی‌اتمی در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان تلاش غربی‌ها برای محدود نشان دادن فعالیت‌های هسته‌ای ایران به ساخت سلاح هسته‌ای را خنثی کرد؛ تصریح کرد: مشکل آنها در اصل با سلاح هسته‌ای نیست بلکه مشکل اصلی آنان با پیشرفت این علم در کشور ما است.
سیدعباس عراقچی ادامه داد: ایران با دانشمندان و متخصصان ایرانی در یک حوزه بسیار پیچیده و حساس علمی که دارای ابعاد گوناگونی در حوزه‌های بهداشت و درمان، صنعتی، محیط‌زیست و کشاورزی است، موفق شده ولی آنها می‌خواهند چنین انحصاری را فقط در اختیار خویش نگه دارند؛ بنابراین سلاح هسته‌ای را بهانه کرده‌اند. عراقچی افزود: آنها می‌دانند که بیش از ۲۰ سال است که ما در حال تعامل، مذاکره و گفت‌وگو هستیم و اگر برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای داشتیم که در این مدت باید انجام می‌دادیم؛ زیرا ظرفیت‌های این کار در کشور وجود دارد اما در مقابل همواره تلاش‌ کرده‌ایم که ثابت کنیم برنامه هسته‌ای ما صلح‌آمیز است؛ هرجا لازم بوده اعتمادسازی کرده‌ایم، هرجا نیاز بوده با سازمان‌های بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری داشته‌ایم اما کاملا مشخص است که بهانه‌جویی می‌کنند. وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: هدف اصلی آنان این است که مانع دستیابی ایران به این توانمندی‌ها شوند و همه چیز را در انحصار خویش نگه دارند. این فناوری، یک علم بسیار پیچیده و پیشرفته است و یک دستاورد علمی بسیار بزرگ برای دانشمندان ایرانی محسوب می‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند این دستاوردها را نادیده بگیرد یا از آنها بگذرد.
وی افزود: ما برای دستاوردها و پیشرفت‌های علمی صنعت هسته‌ای تلاش فراوان داشته‌ایم و فداکاری‌های متعددی کرده‌ایم. دانشمندان ما برای این صنعت خون خویش را فدا کرده‌اند و برای آن جنگیده‌ایم؛ این موضوع روشن است و به‌طور مسلم هیچ‌کس در ایران از اجرای این حق صرف‌نظر نخواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده کشورهای غربی در نهایت چاره‌ای نخواهند داشت جز این‌که ایران را به عنوان یک قطب علمی در حوزه صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز بپذیرند.