صدای آرامش از دل استودیو | جهان نادیده صدابرداران رادیو

به گزارش جام جم آنلاین از روابط عمومی معاونت صدا، او که از سال ۱۳۸۶ در معاونت صدا فعالیت می‌کند، صدابرداری را نه فقط یک حرفه، که ترکیبی از هنر، دقت، روان‌شناسی و عشق به رادیو می‌داند؛ جهانی که در آن مهندسی صدا فقط با گوش نیست، بلکه با دل انجام می‌شود. پشت هر برنامه موفق، گوش‌های دقیقی مثل او هستند که با وسواس و عشق، کوچک‌ترین نوسان صدا را می‌شنوند تا از دل سکوت، احساس و معنا زاده شود؛ صدایی که شنونده شاید هرگز نام صداپردازش را نداند، اما تأثیر حضورش را در هر واژه حس می‌کند.

از چه سالی به عنوان صدابردار در این معاونت مشغول هستید؟
زهره صابری هستم. مهندسی ارشد صدا خواندم. از سال ۱۳۸۶ در رادیو کار می‌کنم. دانش‌آموخته دانشکده صدا و سیما هستم؛ ورودی سال ۱۳۸۳ بودم. در سال ۱۳۹۰ ارشد صدا را در دانشکده ادامه دادم. پس از زمانی که دوره‌ کاردانی را گذراندم، مشغول به کار شدم.

صدابرداری در سینما، تئاتر و مدیوم‌های مختلف را داریم؛ چه شد که رادیو را انتخاب کردید؟ علاقه شخصی‌تان بود یا شرایط روزگار شما را وارد این حرفه کرد؟ 
آن موقع تقسیم‌بندی می‌شدیم؛ شرایط روزگار هم بود. با توجه به نیاز سازمان، دسته‌بندی کردند و، چون آن زمان رادیو به صدابردار نیاز داشت، تقسیم‌بندی‌هایی که از دانشکده انجام می‌دادند، باعث شد وارد رادیو شوم.

با توجه به این سال‌ها که در رادیو هستید، چه حس و حالی نسبت به اهالی رادیو دارید؟ به عنوان یک صدابردار، رادیو برایتان چه ویژگی‌هایی دارد؟
رادیو خیلی برایم خاص و دوست‌داشتنی است. از زمان کنکور، اوقاتی از زمانم به این برمی‌گشت که رادیو را همراهی کنم؛ مخصوصاً برنامه‌هایی که مربوط به کنکور بود کمکم می‌کرد. هم‌زمان که درس می‌خواندم، به نکات مشاوره‌ای و تحصیلی رادیو گوش می‌دادم و از آن استفاده می‌کردم. از همان موقع با رادیو ارتباط گرفتم و کمک می‌کرد فضای خالی که در وقتم وجود داشت برایم پر شود. الآن هم رادیو برایم خیلی ارزشمند است، حس خوبی دارم و با آن الفت گرفته‌ام.

از دید من صدابردار هم هنرمند و هم آدم فنی است؛ هنرمند از این لحاظ که باید موسیقی را بشناسد و آکوستیک محیط را بداند و بر این اساس صدابرداری و تنظیم کند. صدابرداران در رادیو و معاونت صدا چقدر زحمت می‌کشند؟ 
کار ما یک کار چندوجهی است؛ زیرا باید به حوزه‌های مختلفی اشراف داشته باشیم. یک کار خیلی هنری است و بایستی دید خلاقانه‌ای داشته باشیم تا بتوانیم کنار همکاران تهیه‌کننده و سایر عوامل به آنان کمک کنیم و حتی ممکن است در جایی به آنها مشورت بدهیم. حتی در جا‌هایی متوجه می‌شویم که گوینده آکسان لازم را رعایت نکرده و لازم بوده انجام دهد.یا حتی لازم است در شرایطی که پر استرس یا بحرانی است، به عنوان کسی که می‌تواند کنار تهیه‌کننده و سایر عوامل باشد، مثل یک روان‌شناس آرامش ایجاد کند. ما فقط با یک نفر کار نمی‌کنیم و در هر لحظه و هر ساعت با افراد مختلف هستیم. اگر نتوانیم تعامل خوبی داشته باشیم، ممکن است فضای استودیو به سمت تشنج برود. لازم است که حتماً بتوانیم فضای عمومی و آرامش را در محیط کارمان ایجاد کنیم تا این حس منتقل شود.اگر ببینم یکی از عوامل حالش خوب نیست، باید بتوانم او را آرام کنم تا روی کار اثر نگذارد. اگر گوینده آرامش نداشته باشد، ممکن است آن حال را در صدا و کارش لحاظ کند و کار به خوبی پیش نرود. لازم است همه همکارانم این‌قدر روی خود کار کنند تا بتوانند آرامش را در فضای استودیو ایجاد کنند.ما در زیرزمین کار می‌کنیم، نور کافی نداریم، ممکن است فضای استودیو از لحاظ تهویه مناسب نباشد و خیلی گرم یا خیلی سرد شود، و این می‌تواند برای همکارانم خستگی ایجاد کند. در معرض صدای بلند بودن نیز از عواملی است که می‌تواند خستگی کار ما را زیاد کند.مقوله‌ای به نام «خستگی تصمیم‌گیری» وجود دارد. اگر به این مقوله توجه کنیم، از صبح که بیدار می‌شویم باید برای کوچک‌ترین چیز‌ها تصمیم بگیریم. صدابردار وقتی وارد کار می‌شود، حجم تصمیم‌گیری‌هایش خیلی زیاد است؛ بایستی در لحظه بتواند تصمیم‌های مختلفی بگیرد و مدیریت بحران داشته باشد. این خستگی برای همکارانم خیلی زیاد است و شاید هیچ وقت دیده نشود، چون کارشان را با تسلط و تجربه انجام می‌دهند و فضا را جلو می‌برند. بسیاری از مشکلاتی که با آنها مواجه‌اند دیده نمی‌شود.

درباره دشواری‌های این حرفه توضیح دهید.
همین پشت میز نشستن مسائل پزشکی و ارگونومی دارد؛ ممکن است همیشه امکانات و فضای راحت فراهم نباشد و همه‌ی اینها خستگی جسمی می‌آورد. صدابرداران با این مسائل روبه‌رو هستند و شاید اصلاً دیده نشود.ما با صدای بلند کار می‌کنیم و باید در لحظه حواسمان به چند مورد مثل تلفن، ارتباط داخل برنامه و صحبت‌هایی که تهیه‌کننده می‌کند باشد. این کار تسلط، تمرکز و توجه زیادی از ما می‌گیرد و لازم است در لحظه در استودیو خیلی ذهن‌آگاهانه باشیم.ممکن است افراد با مشکلات شخصی زیادی حضور داشته باشند. همه این عوامل می‌تواند انرژی زیادی از صدابرداران بگیرد، ولی از دور که دیده می‌شود شاید یک کار راحت به نظر برسد، چون صدابرداران با تسلط نشسته‌اند و همه‌چیز را هماهنگ می‌کنند و با خوش‌رویی برخورد دارند. در چنین فضایی دیده نمی‌شود که حجم کار ما چقدر سخت است.