پرونده گرانی‌ها در بهارستان
اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر تورم‌های بالا و نوسانات شدید قیمتی را تجربه کرده که این موضوع قدرت خرید خانوارها را به‌شدت کاهش داده و معیشت مردم با مشکل مواجه کرده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مرداد امسال ۴۲.۲درصد رسید که نشان می‌دهد به‌طور میانگین هزینه خانوارها در این ماه نسبت به مرداد سال گذشته ۴۲.۴درصد بیشتر شده است.
بیشترین هزینه خانوارها مربوط به خوراکی‌هاست؛ بااین‌حال تورم اقلام خوراکی طی هشت سال گذشته همواره از شاخص کل تورم پیشی گرفته وبراساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در مرداد۱۴۰۴ به ۵۰.۸درصد رسید. برخی اقلام طی یک سال گذشته جهش‌های چشمگیری را ثبت کرده‌اند، به‌طوری‌که لوبیاچیتی با ۲۴۸درصد، برنج ایرانی با ۱۴۳درصد، لپه با ۱۳۳درصد و لوبیاقرمز با ۱۱۶درصد درصدر گرانی‌ها قرار گرفتند و کمترین افزایش قیمت هم به گوشت گوسفند با ۱۶درصد وگاو۱۶.۸درصد اختصاص دارد،اماقیمت‌های بالای گوشت،آن را ازسبد سفره بسیاری از خانوارها حذف کرده است.این آمارها نشان می‌دهد فشار هزینه‌ها بر خانوارها همچنان ادامه دارد و قدرت خرید مردم در حال فرسایش است. مرکز آمار اخیرا در گزارش هزینه و درآمد خانوار اعلام کرد که میانگین هزینه ماهانه یک خانوار شهری در سال گذشته حدود ۲۲میلیون و ۵۰۰تومان بوده که با توجه به رشد قیمت‌ها در سال‌جاری، افزایش زیادی داشته است. بر اساس داده‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حدود ۲۸میلیون و ۹۴هزار نفر در دهک‌های اول تا سوم قرار دارند که نشان می‌دهد حدود ۳۲درصد جمعیت در دهک‌های پایین جامعه هستند که سهم خوراکی‌ها از کل هزینه‌های آنها به حدود ۵۰درصد رسیده است.گرانی‌ها و افزایش قیمت کالاهای اساسی و خوراکی درحالی معیشت مردم را سخت کرده که نرخ تورم از ابتدای امسال روند صعودی دارد. کارشناسان، ضعف در نظارت ومدیریت را علت اصلی گرانی‌ها می‌دانند. بااین‌حال نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی روز گذشته در تذکرات شفاهی با موضوع گرانی‌ها، از دولت خواستند برای این مساله و بهبود معیشت مردم اقدام عاجل انجام دهد؛ موضوعی که در ماه‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم و مطالبه جدی افکارعمومی تبدیل شده است. در همین راستا اعلام شد که قرار است رئیس‌جمهور نیز طی روزهای آینده به مجلس بیاید. نمایندگان مجلس بر این نکته تأکید کردند که دولت باید سیاست‌های اقتصادی خود را به‌گونه‌ای بازتنظیم کند که محور اصلی آن معیشت مردم باشد. کارشناسان اقتصادی معتقدند مهار تورم نیازمند انضباط مالی، کنترل نقدینگی و کاهش وابستگی بودجه به منابع ناپایدار است.
سیاست‌های ناکارآمد
دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی دیروز در نطق پیش از دستور خود با بیان این‌که امروز شاهد افزایش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی هستیم که فشار سنگینی بر معیشت خانوارهای ایرانی وارد کرده است، گفت: قیمت مرغ به‌عنوان یکی از اقلام اصلی سبد غذایی مردم در ماه‌های اخیر به‌طور بی‌رویه بالا رفته است که نشان‌دهنده ناکارآمدی سیاست‌های فعلی در کنترل تورم و تأمین نیازهای ضروری است. وی با انتقاد از این‌که افزایش قیمت‌ها نه‌تنها سفره مردم را کوچک‌تر کرده، بلکه امنیت غذایی اقشار کم‌درآمد را به خطر انداخته است، تأکید کرد: مهار گرانی‌ها نیازمند اقدام فوری است؛ حل این معضل، راه‌حل روی زمین دارد که مورد تأکید رئیس‌جمهور نیز هست و آن اجرای طرح کالابرگ الکترونیک به شیوه‌ای است که قیمت کالا برای مصرف‌کننده در طول سال ثابت می‌ماند. قالیباف تصریح کرد: این شیوه برای تأمین حداقل کالری مورد نیاز روزانه هر فرد تمرکز دارد و با اختصاص مقدار دقیق کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت و لبنیات با قیمت ثابت و تضمینی، از کم‌ارزش شدن حمایت‌ها در برابر تورم جلوگیری می‌کند. رئیس مجلس با بیان این‌که اجرای کالابرگ تنها بر پایه اعتبار ریالی ثابت است که با افزایش قیمت‌ها کارایی خود را از دست می‌دهد، گفت: از دولت می‌خواهیم پیرو تأکیدات رئیس‌جمهور هرچه‌زودتر مقدمات اجرای این طرح را که باعث آرامش معیشتی برای مردم می‌شود، فراهم کند.
رئیس‌جمهور به بهارستان می‌رود؟
سلمان اسحاقی، یکی از نمایندگان مجلس در تذکری گفت: زمانی تذکرات نمایندگان درخصوص اجرای برنامه‌های دولت کارساز است که رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضاییه در جلسه‌ای با نمایندگان، مسائل و مشکلات را بررسی کنند. او افزود: گرانی در کشور به‌دلیل سوء‌مدیریت و نداشتن برنامه درست و صحیح در اقتصاد است. زمانی که تولیدکننده در کشور از یارانه‌های دولتی برخوردار است، به چه جراتی در بازار، گرانی را به مردم تحمیل می‌کند؟! این وضعیت را چه کسی باید پاسخ دهد؟ لازم است رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضاییه در صحن علنی حاضر شوند.
علی نیکزاد، نایب‌رئیس مجلس که ریاست جلسه را بر عهده داشت، در پاسخ به این تذکر برای بررسی گرانی‌ها در کشور اعلام کرد: در تلاشیم تا رئیس‌جمهور در جلسات آتی مجلس حضور پیدا کند.
دغدغه مردم مهار گرانی‌هاست
بااین‌حال دیگر نمایندگان مجلس نیز در تذکرات شفاهی خطاب به دولتمردان خواستار مهار افزایش قیمت‌ها شدند. در همین رابطه محمدمهدی فروردین، عضو کمیسیون عمران مجلس نیز خطاب به رئیس‌جمهور گفت: شاهد تلاش شبانه‌روزی شما برای بهبود شرایط اقتصادی کشور هستیم اما تحول اقتصادی با وجود برخی از وزرای دولت امکان‌پذیر نیست. وی ادامه داد: آقای رئیس‌جمهور زمانی که به‌عنوان نماینده در مجلس بودید به محض این‌که شرایط کشور به‌ویژه در بحث گرانی و تورم سخت و به مردم فشار می‌آورد، صدای اعتراض‌تان از همین تریبون (مجلس) بلند می‌شد، اما اکنون برخی وزرا خود را به بی‌خیالی زده و همه چیز را رها کرده‌اند.
عالیه زمانی‌کیاسری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم خطاب به رئیس‌جمهور گفت: امروز دولت نسبت به حل امور معیشتی مشکل دارد.
نادرقلی ابراهیمی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز بیان کرد: دغدغه مردم برگزاری کنسرت نیست، بلکه گرانی‌های بی‌حساب‌وکتاب است. وی خطاب به وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و با اشاره به گرانی‌ها افزود: به گرانی‌ها و تورم رسیدگی کنید.
مهدی کوچک‌زاده، نماینده مردم تهران در مجلس نیز با انتقاد از افزایش افسارگسیخته قیمت کالاهای اساسی ازجمله مرغ و برنج در ماه‌های اخیر که دغدغه معیشتی مردم را افزایش داده است، گفت: مسئولان باید در این حوزه به‌صورت میدانی ورود پیدا کنند. او تاکید کرد: موضوعات اولویت‌دار باید در دستورکار مجلس باشد.
درخواست مردم از دولت و مجلس
طبق آمار مرکز آمار ایران، در مردادماه سال‌جاری اقلام خوراکی نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۵۱.۴درصد افزایش قیمت داشته‌اند که بیشترین مقدار از خردادماه سال ۱۴۰۲ تاکنون است. کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، لبنیات و گوشت‌قرمز در ماه‌های اخیر رشد قیمتی شدیدی را تجربه کرده‌اند. به‌عنوان‌نمونه، قیمت برنج ایرانی درجه یک از متوسط ۱۲۰هزار تومان در مرداد سال گذشته به بالای ۲۹۰هزار تومان در تابستان امسال رسیده و افزایش ۱۴۳درصدی طی یک‌سال داشته یا این‌که برنج خارجی درجه یک در مرداد ۱۴۰۴ با افزایش ۶۰درصدی از حدود ۶۱هزار تومان سال ۱۴۰۳ به بالای ۱۲۰هزار تومان رسیده است. چنین جهش‌هایی باعث شده تا بسیاری از خانواده‌ها مصرف برخی اقلام را به حداقل برسانند یا به کالاهای جایگزین ارزان‌تر روی‌بیاورند. بااین‌حال در شرایط کنونی، انتظار جامعه از دولت و مجلس آن است که سیاست‌های حمایتی هدفمندتر اجرا شود. البته نمایندگان از دولت خواستند که برنامه‌های عملیاتی خود را برای کنترل تورم و بازگرداندن ثبات به بازارها اعلام کند. آنها می‌گویند حل مشکلات اقتصادی نباید به حاشیه رود وباید در اولویت همه برنامه‌های دولت قرار گیرد. با توجه به روند فعلی، کنترل تورم نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات فوری و میان‌مدت است؛ از اصلاح سیاست‌های ارزی و جلوگیری از رشد بی‌رویه نقدینگی تا حمایت هدفمند از اقشار کم‌درآمد.
سیاست‌های ناکارآمد
دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی دیروز در نطق پیش از دستور خود با بیان این‌که امروز شاهد افزایش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی هستیم که فشار سنگینی بر معیشت خانوارهای ایرانی وارد کرده است، گفت: قیمت مرغ به‌عنوان یکی از اقلام اصلی سبد غذایی مردم در ماه‌های اخیر به‌طور بی‌رویه بالا رفته است که نشان‌دهنده ناکارآمدی سیاست‌های فعلی در کنترل تورم و تأمین نیازهای ضروری است. وی با انتقاد از این‌که افزایش قیمت‌ها نه‌تنها سفره مردم را کوچک‌تر کرده، بلکه امنیت غذایی اقشار کم‌درآمد را به خطر انداخته است، تأکید کرد: مهار گرانی‌ها نیازمند اقدام فوری است؛ حل این معضل، راه‌حل روی زمین دارد که مورد تأکید رئیس‌جمهور نیز هست و آن اجرای طرح کالابرگ الکترونیک به شیوه‌ای است که قیمت کالا برای مصرف‌کننده در طول سال ثابت می‌ماند. قالیباف تصریح کرد: این شیوه برای تأمین حداقل کالری مورد نیاز روزانه هر فرد تمرکز دارد و با اختصاص مقدار دقیق کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت و لبنیات با قیمت ثابت و تضمینی، از کم‌ارزش شدن حمایت‌ها در برابر تورم جلوگیری می‌کند. رئیس مجلس با بیان این‌که اجرای کالابرگ تنها بر پایه اعتبار ریالی ثابت است که با افزایش قیمت‌ها کارایی خود را از دست می‌دهد، گفت: از دولت می‌خواهیم پیرو تأکیدات رئیس‌جمهور هرچه‌زودتر مقدمات اجرای این طرح را که باعث آرامش معیشتی برای مردم می‌شود، فراهم کند.
رئیس‌جمهور به بهارستان می‌رود؟
سلمان اسحاقی، یکی از نمایندگان مجلس در تذکری گفت: زمانی تذکرات نمایندگان درخصوص اجرای برنامه‌های دولت کارساز است که رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضاییه در جلسه‌ای با نمایندگان، مسائل و مشکلات را بررسی کنند. او افزود: گرانی در کشور به‌دلیل سوء‌مدیریت و نداشتن برنامه درست و صحیح در اقتصاد است. زمانی که تولیدکننده در کشور از یارانه‌های دولتی برخوردار است، به چه جراتی در بازار، گرانی را به مردم تحمیل می‌کند؟! این وضعیت را چه کسی باید پاسخ دهد؟ لازم است رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضاییه در صحن علنی حاضر شوند.
علی نیکزاد، نایب‌رئیس مجلس که ریاست جلسه را بر عهده داشت، در پاسخ به این تذکر برای بررسی گرانی‌ها در کشور اعلام کرد: در تلاشیم تا رئیس‌جمهور در جلسات آتی مجلس حضور پیدا کند.
دغدغه مردم مهار گرانی‌هاست
بااین‌حال دیگر نمایندگان مجلس نیز در تذکرات شفاهی خطاب به دولتمردان خواستار مهار افزایش قیمت‌ها شدند. در همین رابطه محمدمهدی فروردین، عضو کمیسیون عمران مجلس نیز خطاب به رئیس‌جمهور گفت: شاهد تلاش شبانه‌روزی شما برای بهبود شرایط اقتصادی کشور هستیم اما تحول اقتصادی با وجود برخی از وزرای دولت امکان‌پذیر نیست. وی ادامه داد: آقای رئیس‌جمهور زمانی که به‌عنوان نماینده در مجلس بودید به محض این‌که شرایط کشور به‌ویژه در بحث گرانی و تورم سخت و به مردم فشار می‌آورد، صدای اعتراض‌تان از همین تریبون (مجلس) بلند می‌شد، اما اکنون برخی وزرا خود را به بی‌خیالی زده و همه چیز را رها کرده‌اند.
عالیه زمانی‌کیاسری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم خطاب به رئیس‌جمهور گفت: امروز دولت نسبت به حل امور معیشتی مشکل دارد.
نادرقلی ابراهیمی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز بیان کرد: دغدغه مردم برگزاری کنسرت نیست، بلکه گرانی‌های بی‌حساب‌وکتاب است. وی خطاب به وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و با اشاره به گرانی‌ها افزود: به گرانی‌ها و تورم رسیدگی کنید.
مهدی کوچک‌زاده، نماینده مردم تهران در مجلس نیز با انتقاد از افزایش افسارگسیخته قیمت کالاهای اساسی ازجمله مرغ و برنج در ماه‌های اخیر که دغدغه معیشتی مردم را افزایش داده است، گفت: مسئولان باید در این حوزه به‌صورت میدانی ورود پیدا کنند. او تاکید کرد: موضوعات اولویت‌دار باید در دستورکار مجلس باشد.
درخواست مردم از دولت و مجلس
طبق آمار مرکز آمار ایران، در مردادماه سال‌جاری اقلام خوراکی نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۵۱.۴درصد افزایش قیمت داشته‌اند که بیشترین مقدار از خردادماه سال ۱۴۰۲ تاکنون است. کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، لبنیات و گوشت‌قرمز در ماه‌های اخیر رشد قیمتی شدیدی را تجربه کرده‌اند. به‌عنوان‌نمونه، قیمت برنج ایرانی درجه یک از متوسط ۱۲۰هزار تومان در مرداد سال گذشته به بالای ۲۹۰هزار تومان در تابستان امسال رسیده و افزایش ۱۴۳درصدی طی یک‌سال داشته یا این‌که برنج خارجی درجه یک در مرداد ۱۴۰۴ با افزایش ۶۰درصدی از حدود ۶۱هزار تومان سال ۱۴۰۳ به بالای ۱۲۰هزار تومان رسیده است. چنین جهش‌هایی باعث شده تا بسیاری از خانواده‌ها مصرف برخی اقلام را به حداقل برسانند یا به کالاهای جایگزین ارزان‌تر روی‌بیاورند. بااین‌حال در شرایط کنونی، انتظار جامعه از دولت و مجلس آن است که سیاست‌های حمایتی هدفمندتر اجرا شود. البته نمایندگان از دولت خواستند که برنامه‌های عملیاتی خود را برای کنترل تورم و بازگرداندن ثبات به بازارها اعلام کند. آنها می‌گویند حل مشکلات اقتصادی نباید به حاشیه رود وباید در اولویت همه برنامه‌های دولت قرار گیرد. با توجه به روند فعلی، کنترل تورم نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات فوری و میان‌مدت است؛ از اصلاح سیاست‌های ارزی و جلوگیری از رشد بی‌رویه نقدینگی تا حمایت هدفمند از اقشار کم‌درآمد.
