زمانی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا سال گذشته بحث تعرفه تجاری را مطرح کرد کسی نمیدانست اونس طلا در یکسال بیش از ۳۳ درصد رشد کند. اتفاق دیگری که در اقتصاد ایران افتاد تاثیر انتظارات تورمی در بازارهای اقتصادی است که از سال ۹۷ و با بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران بیشتر شد. بازار در هفته اخیر تحت تأثیر مستقیم تحولات سیاسی و مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی بر سر پرونده «اسنپبک» بار دیگر دستخوش تغییرات قابل توجهی شد و به بازار و قیمتها فضای هیجانی داده است.افزایش نرخ ارز و رشد قیمت طلا که عمدتا ناشی از فضای روانی و هیجانی بازار بوده، بار دیگر توجه افکار عمومی و فعالان اقتصادی را به سمت این دو بازار جلب کرده است، در حالی که چنین نوساناتی برای برخی افراد سوداگر جذاب به نظر میرسد.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند بخش عمده رشد اخیر قیمتها ناشی از نگرانی نسبت به آینده روابط خارجی و احتمال تشدید فشارهای بینالمللی بر ایران است. به محض انتشار اخبار مرتبط با تنشهای دیپلماتیک، بازار ارز به دلیل افزایش انتظارات تورمی به عنوان اولین بازار به این موضوع واکنش نشان داد. افزایش نرخ ارز، قیمت طلا را هم بالا برد. در چنین شرایطی بسیاری از مردم عادی برای حفظ ارزش داراییهای خود وارد این بازارها میشوند.
یکی از چالشهای جدی در این مقطع، ورود هیجانی مردم به بازارهای پرریسک است. بسیاری از افراد بدون تحلیل دقیق و تنها با تکیه بر اخبار کوتاهمدت، اقدام به خرید ارز یا طلا میکنند. تجربههای گذشته نشان داده که این نوع رفتار معمولا به ضرر منتهی میشود، زیرا بعد از چند روز این فضا فروکش میکند، قیمتها تعدیل شده و سرمایهگذاران هیجانی متحمل زیانهای قابل توجهی میشوند.
ثبات نرخ در مرکز مبادله
مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی و اثرات آن بر انتظارات تورمی در جامعه باعث شد قیمت طلا روز گذشته در بازار افزایشی باشد. نگاهی به نرخها در مرکز مبادله ارز و طلای ایران نشان میدهد ثبات در این بازار وجود دارد. از آنجا که بانک مرکزی اعلام کرده به تقاضای رسمی ارز با نرخ مرکز مبادله پوشش داده میشود میتوان انتظار داشت با نظارت اصولی، ثبات قیمتها در بازار کالاهای اساسی و کالاهای وارداتی وجود داشته باشد. دیروز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز بهای هر اسکناس دلار آمریکا به ۷۱ هزار و ۹۳۴ تومان رسید و هر حواله دلار نیز ۶۹ هزار و ۸۳۹ تومان فروخته شد که نسبت به روز کاری گذشته (سهشنبه هفته جاری) در اسکناس و حواله ۲ تومان افزایش داشت.
دعوت به خرید در فضای مجازی
سودجویان در کانالهای تلگرامی و اینستاگرام سعی در القای فضای افزایش قیمت بیشتر از واقعیت دارند. این سودجویان میگویند همانطور که قبلا گفته بودیم در ابتدای شهریور ماه افزایش قیمت دلار را در پیش داریم امروز شاهد آن هستیم که افزایش اتفاق افتاده و اگر امروز ارز بخرید تا ۱۰ روز آینده سود زیادی نصیب خریداران خواهد شد. همچنین برخی افراد در شبکههای مجازی اقدام به فروش طلا میکنند که بر اساس ضوابط بانک مرکزی برخی از آنها فاقد مجوز هستند. در واقع طلایی در اختیار ندارند اما در حال جمعآوری پول مردم هستند که در این شرایط خریداران حتما باید مجوزهای لازم را برای خرید در نظر داشته باشند.
لزوم اجرای سیاست تثبیت
برخی کارشناسان معتقدند در شرایط تحریمی بهترین نسخه برای کنترل تورم اجرای سیاست تثبیت اقتصادی است. در این شرایط اقتصاد پیشبینیپذیر میشود و انتظارات تورمی کاهش مییابد.کارشناسان میگویند درچهار سال گذشته اتفاقات زیادی در منطقه و ایران افتاده و اگر اجرای سیاست تثبیت نبود نرخ ارز در این محدوده قرار نداشت. ضمن اینکه باید توجه داشت شرایطی که اکنون شاهد آن هستیم ناشی از تحولات سیاسی است و به زودی این هیجانات کاهش مییابد. افرادی که اکنون وارد بازارهای ارز، طلا و خودرو میشوند باید آگاهی کاملی از وضعیت نرخهاوبازار داشته باشندتا درآینده متضرر نشوند.