زعفران در خراسان رضوی/ از رشد ۴۵ درصدی صادرات تا توقف برنامه‌های توسعه
دست اندرکاران حوزه صادرات زعفران خراسان رضوی با اشاره به رشد ۴۵ درصدی صادرات این محصول در استان طی سال گذشته از معطلی برنامه‌های توسعه این محصول از سال گذشته تاکنون می‌گویند که گره آن به دست تصمیم گیران در مرکز و استان باز می‌شود.
به گزارش جام جم آنلاین، آخرین جلسه یکشنبه‌های اقتصادی خراسان رضوی با حضور استاندار به موضوع پیگیری بند‌های بیانیه سال گذشته اختتامیه مراسم ملی روز زعفران اختصاص داشت که براساس اعلام دبیر اتاق بازرگانی استان هیچ یک از آنها عملیاتی نشده است.
دبیر اتاق بازرگانی خراسان رضوی به تشریح بند بند این بیانیه و مراحل پیگیری و تحقق آن پرداخت و گفت: در پنجم آبان ماه سال گذشته بیانیه‌ای تدوین شد که حاصل برگزاری نشست‌های بخش خصوصی و بخش دولتی بود که اگر محقق شود گامی در مسیر توسعه زعفران و صادرات آن برداشته خواهد شد.
علی کبیر با بیان اینکه خراسان رضوی ۹۰ درصد تولید زعفران دنیا و ۷۰ درصد تولید زعفران کشور را برعهده دارد، افزود: در بند یک این بیانیه مقرر بود که اتخاذ تصمیمات در حوزه ارزش گذاری گمرکی زعفران به این استان تفویض شود که با وجود پیگیری‌های متعدد تا امروز محقق نشده است.
امیررضا رجبی، مدیر کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در پاسخ به این مساله گفت: کلیت این موضوع طی نامه‌ای به سازمان مربوطه در تهران اعلام شده است تا ارزشگذاری زعفران به کمیته متناظر آن در خراسان رضوی واگذار شود.
رشد ۴۵ درصدی صادرات زعفران
ناظر گمرکات خراسان رضوی نیز با تاکید بر لزوم واگذاری ارزش گذاری گمرکی زعفران به استان گفت: صادرات زعفران در چهار ماهه نخست امسال در کل کشور ۵۹ میلیون دلار بوده که از این میزان سهم خراسان رضوی ۴۶ میلیون دلار معادل ۷۸ درصد بوده است.
جواد جعفری افزود: این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۵ درصد افزایش داشته است.
دبیر اتاق بازرگانی خراسان رضوی در بررسی بند دوم این بیانیه مبنی بر «تخصیص ردیف بودجه ویژه زعفران از محل اعتبارات ملی ذیل وزارت جهاد کشاورزی» گفت: یک ردیف بودجه ویژه گیاهان دارویی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی است که می‌توان از آن برای بخش آموزش و پژوهش در حوزه زعفران استفاده کرد.
وی ادامه داد: اما مکاتبات و پیگیری‌های استان در این زمینه نتیجه‌ای نداشته است.
کبیر در بررسی بند سوم این بیانیه مبنی بر «شناسنامه دار کردن زعفران» گفت: پارسال رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قول مساعدت داد تا برنامه شناسنامه دار کردن زعفران ظرف یک ماه به اتاق بازرگانی مشهد تحویل شود، اما تا امروز با وجود پیگیری‌های متعدد این مهم انجام نگرفته است.
وی اضافه کرد: این در حالی است که بند خ ماده ۷۱ برنامه هفتم توسعه کشور وزارت جهاد کشاورزی را مکلف به شناسنامه دار کردن محصولات کشاورزی کرده است.
سرپرست سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی در این نشست گفت: امسال اعتباراتی برای طرح ترویج بخش کشاورزی در موضوع زعفران مصوب و عملیات اجرایی آن به پژوهشکده اقلیم شناسی واگذار شده است.
فرهاد فرخ‌منش افزود: پیگیری‌هایی نیز انجام شد تا ۵۰ درصد از محل اعتبارات گیاهان دارویی امسال به بخش زعفران اختصاص یابد که مورد پذیرش قرار گرفت.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: امسال شناسنامه دار کردن زعفران برعهده اتاق اصناف کشاورزی گذاشته شده است.
مجید جعفری افزود: این طرح به صورت پایلوت در خراسان رضوی در مهرماه امسال کلید خواهد خورد.
ورود ۳۰ کشور جهان به عرصه تولید زعفران
رییس کمیسیون دانش‌بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست با اشاره به وضعیت شناسنامه‌دار شدن زعفران اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی از فائو بودجه‌ای حدود ۲۶۰ هزار یورویی برای شناسنامه‌دار کردن زعفران دریافت کرده است.
علی شریعتی مقدم افزود:، اما از پیشرفت این حوزه خبری نداریم و فرآیند شناسنامه‌دار شدن زعفران تاکنون نتیجه ملموسی نداشته است.
وی با اشاره به تحولات اقلیمی و ورود کشور‌های جدید به حوزه زعفران تصریح کرد: با تغییر اقلیم در جهان، ۳۰ کشور به حوزه زعفران ورود پیدا کرده‌اند که یکی از این کشور‌ها چین است.
ب️ه گفته وی، با شناسنامه‌دار شدن محصولات، امکان استانداردسازی فراهم می‌شود و رقابت بهتر صورت خواهد گرفت که این امر به افزایش راندمان تولید زعفران منجر خواهد شد.
وی اظهار کرد: زعفران‌های تولیدی نسبت به گذشته کیفیت بهتری دارند، اما اگر مکانیزاسیون به عنوان یک نیاز ضروری انجام نشود، در این حوزه عقب خواهیم افتاد. ️
رییس کمیسیون دانش‌بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه کرد: قوانین موجود و مشکلات ناشی از سیاست‌های انقباضی، باعث انحراف در مسیر صادرات زعفران شده است. ️
شریعتی مقدم افزود:راه‌اندازی بورس بین‌المللی زعفران می‌تواند به شفافیت صادرات کمک کند و به‌ویژه برای بازار‌های بزرگی همچون چین مؤثر واقع شود.
دبیر اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به اینکه تکمیل مطالعات برای شناسنامه دار کردن زعفران از سوی اتاق ایران به این استان واگذار شده است، در ادامه به بند ۴ بیانیه مزبور مبنی بر «حمایت ویژه مادی و معنوی از بخش تحقیقات، تجاری سازی و ورود به بازار‌های بین المللی زعفران» پرداخت.
کبیر گفت: بخشی از اعتباراتی که قرار بوده به این بخش اختصاص یابد هنوز محقق نشده است.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: ارزشگذاری گمرکی محصول بحث جدی است و هر سال یکبار بدون دریافت نظر بخش خصوصی در کشور انجام می‌گیرد.
حسین محمدیان افزود: در حالی که در خصوص محصولی مانند زعفران پیشنهاد داریم که به دلیل نوسانات شدید بازار ارزش گذاری گمرکی آن هر یک ماه یکبار انجام شود و اختیار این ارزشگذاری به فعالان اقتصادی بخش خصوصی تفویض گردد.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز یادآور شد: پیش از این بسیاری از محصولات تولیدی استان در همین استان ارزش گذاری می‌شد و پیشنهاد استان در مرکز کشور به تصویب می‌رسید.
محمد حسین روشنک افزود: واگذاری اختیار ارزش گذاری گمرکی زعفران چیز جدیدی نیست که نتوان ان را به استان تفویض کرد.
لزوم اختصاص تعرفه ترجیحی برای صادرات زعفران
دبیر اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در ادامه به بند ۶ این بیانیه مبنی بر «برقراری تعرفه ترجیحی صادرات زعفران به کشور هند» گفت: در حال حاضر صادرات زعفران ایران به کشور هند مشمول ۳۷ تعرفه است، اما صادرات زعفران افغانستان تعرفه صفر دارد و زعفران از کشورمان به افغانستان و سپس به هند قاچاق می‌شود.
کبیر ادامه داد: اگر دولت تعرفه ترجیحی برای صادرات زعفران به آن کشور در نظر می‌گرفت، قاچاق گسترش پیدا نمی‌کرد.
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور نیز در این نشست با اشاره به مسائل مربوط به تعرفه ترجیحی اظهار کرد: ایجاد تعرفه ترجیحی فرآیندی زمان‌بر بوده و دستیابی به آن چندین سال طول می‌کشد.
احمد معصومی فر افزود: پیشنهاد دائمی ما برای تسهیل این موضوع، ارائه تعرفه تک‌کالایی به کشور هند است و در این زمینه سازمان توسعه تجارت مسئولیت تعرفه‌گذاری را بر عهده دارد. ️
وی اظهار کرد: وزارت امور خارجه آمادگی لازم برای ورود به مذاکرات را دارد، اما پیگیری اجرایی این مسئله در حیطه وظایف سازمان توسعه تجارت قرار می‌گیرد. حکمرانی بر بازار جهانی زعفران باید در اختیار ایران باشد، اما متأسفانه در حال حاضر چنین نیست. ️
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور بیان کرد: موانع صادراتی احصا شده‌اند و در همین راستا با سفرای کشور‌های هدف صادراتی زعفران گفت‌و‌گو‌هایی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: یک خطر بالقوه در این حوزه آن است که نمونه‌های تقلبی زعفران ایرانی در بازار‌های جهانی به فروش می‌رسد که مقابله با این موضوع نیازمند شناسنامه‌دار کردن زعفران است و از آن مهم‌تر، ایجاد آزمایشگاه‌های مرجع بوده که در این زمینه اقداماتی انجام شده است.
️معصومی‌فر اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی در این حوزه، فقدان کد استاندارد برای آزمایشگاه مرجع است و به همین دلیل ناچاریم برای صادرات زعفران به عربستان، محصول را از طریق واسط یعنی امارات ارسال کنیم.
به گفته وی، اعتباری که فائو به جهاد کشاورزی تخصیص داده و ۲۶۰ هزار یورو بوده کم نیست و می‌توانیم از آن بهره‌برداری کنیم. ️
رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور گفت: برای توسعه صادرات زعفران و گیاهان دارویی، پیشنهاد می‌دهیم که جلسه‌ای با حضور تمامی معاونین اقتصادی وزارتخانه‌ها در مشهد برگزار شود.
معصومی فر گفت: بسیاری از افراد بدون تجربه و تخصص قصد ورود به حوزه صادرات زعفران را دارند که این مسئله ضرورت شکل‌گیری کنسرسیوم و حضور فعالان واقعی این حوزه در رقابت را دوچندان می‌کند.
