این طرح که با هدف شناسایی و پرورش نخبگان و خبرگان حوزه‌های مختلف علمی، ورزشی، قرآنی و فرهنگی طراحی شده نه‌‌تنها دنبال تأمین نیروی انسانی کیفی برای آموزش‌وپرورش است بلکه می‌کوشد با بهرهگیری از ظرفیت‌های نخبگی، آینده‌ای روشن برای نسل‌های بعدی رقم بزند. در گفت‌وگو بادکتر رجبعلی برزویی، رئیس دانشگاه فرهنگیان، به بررسی جزئیات این طرح، نحوه جذب نخبگان، برنامه‌های توسعه زیرساخت‌‌ها و فناوری‌های نوین آموزشی و همچنین راهکارهای تأمین نیروی انسانی کیفی و متعهد پرداختیم.
اخیرا از طرح جذب استعدادهای برتر دانش‌آموزی در دانشگاه فرهنگیان صحبت کرده‌اید. معیار انتخاب‌ها چگونه است؟
ماجرا از آنجا آغاز شد که متوجه شدیم برخی افراد در حوزه‌ای خاص، نخبگی و توانمندی ویژه‌ای دارند. برای مثال، یک قهرمان ورزشی در سطح ملی یا جهانی ممکن است در آزمون‌های ورودی دانشگاه فرهنگیان موفق نباشد اما توانایی بالایی در آموزش درس تربیت‌بدنی دارد. کسی که تجربه حضور در میدان‌های بزرگ را دارد، قطعا می‌تواند مربی مؤثری باشد. افرادی هستند که در حوزه‌های علمی مانند المپیادهای زیست‌شناسی،شیمی و...تخصص وتوانمندی بالایی دارند ودرکنار آن، ویژگی‌های لازم برای معلمی را دارا هستند. این افراد در حوزه تخصصی خود بسیار توانمندند و می‌توانند نقش مؤثری در آموزش‌وپرورش ایفا کنند. بر همین اساس، ما ۹ حوزه نخبگی و نوخبرگی را شناسایی کردیم و پیشنهاد مصوبه‌ای را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه دادیم. این مصوبه تصویب شد و مقرر گردید دانشگاه فرهنگیان بتوانند هر ساله بخشی از ظرفیت پذیرش خود را به نخبگان، خبرگان و دانش‌آموزان نخبه اختصاص دهد تا وارد مسیر معلمی شوند.
این رویکرد با چه اهدافی دنبال می‌شود؟
اگر بتوانیم معلمانی توانمند، با شایستگی‌های علمی، رفتاری وصلاحیت‌های حرفه‌ای تربیت کنیم، قطعا شاهد تحولات چشمگیری در کشور خواهیم بود. هرچند تاکنون نیز معلمان نقش مهمی در موفقیت‌های ملی داشته‌اند و آموزش‌وپرورش همواره پایه بسیاری از پیشرفت‌ها بوده اما این مسیر همچنان قابلیت توسعه دارد. در نهایت، این طرح به حوزه استعدادی ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال و تصویب شد. طبق این مصوبه، قرار شد حداقل ۱۰ درصد ظرفیت این دانشگاه از طریق جذب نخبگان باشد.
آیا امتیازات ویژه‌ای در این طرح برای نخبگان در نظر گرفته شده است؟
امسال توانستیم مجوزهای لازم را از سازمان امور استخدامی کشور دریافت کنیم. برای شروع، بیش از ۲۸۰۰ نفر از افرادی که در حوزه‌های تخصصی خود دارای مقام‌های کشوری یا بین‌المللی هستند، جذب خواهند شد. امتیازات ویژه‌ای برای این افراد در نظر گرفته شده است. برخلاف روند معمول پذیرش در دانشگاه فرهنگیان که محل خدمت از پیش تعیین‌شده است، نخبگان می‌توانند استان محل خدمت خود را انتخاب کنند و پس ازفارغ‌التحصیلی نیز درهمان استان، در محل دلخواه خود مشغول به کار شوند. این افراد می‌توانند شهر محل تحصیل خود را به دلخواه انتخاب کنند. نکته مهم دیگر این است که این افراد، همانند سایر دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، از لحظه پذیرش، استخدام رسمی آموزش‌وپرورش محسوب می‌شوند. امیدواریم این افراد پس از ورود به جامعه، در حوزه تخصصی خود با توانمندی‌های بالاتر ظاهر شوندوبتوانند نقش مؤثرتری درتربیت نسل آینده ایفا کنند.
نحوه تأیید صلاحیت‌ها به چه شکل خواهد بود؟
نحوه بررسی و تأیید صلاحیت این افراد بدین شکل است: زمانی که افراد در یکی از حوزه‌های نه‌گانه ثبت نام می‌کنند، ارزیابی آنها توسط مجموعه‌هایی خارج از دانشگاه صورت می‌گیرد. برای مثال،درحوزه قرآنی،دارالقرآن‌ها و مراکزمعتبر قرآنی مسئول تأیید گواهینامه‌ها و سوابق افراد هستند. درحوزه ورزشی نیز معاونت تربیت‌بدنی وزارت آموزش‌وپرورش و کمیته المپیک مسئول بررسی و تأیید مدارک و سوابق افراد خواهند بود. هدف ما این است که این افراد پس از طی مراحل ارزیابی، از مهرماه وارد دانشگاه فرهنگیان شوند.
آیا چنین اقداماتی، موضوع کمبود معلم در مدارس را حل می‌کند؟
براساس مصوبه برنامه هفتم توسعه، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین بیانات مقام معظم رهبری، تأکید شده که ورودی آموزش‌وپرورش باید به‌طور کلی از مسیر دانشگاه فرهنگیان باشد. البته درشرایط خاص، ماده ۲۸ و برخی استخدام‌های کنونی نیز مطرح شده‌اند اما پیش‌بینی آموزش‌وپرورش این است که با توجه به موج بازنشستگی‌ها، از یکی دو سال آینده تمام نیاز نیروی انسانی این وزارتخانه از مسیر دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی تأمین شود. به همین دلیل، ظرفیت این دو دانشگاه در حال افزایش است و برنامه‌ریزی‌ها به‌گونه‌ای است که در آینده نزدیک، تمام جذب‌ها از همین مسیر انجام شود. در همین راستا، زیرساخت‌های دانشگاه نیز به‌طورگسترده درحال توسعه است.امسال منابع زیرساختی دانشگاه به شکل فوق‌‌العاده‌ای افزایش یافته و تلاش وسیعی در جریان است تا این دانشگاه به استانداردهای یک دانشگاه مطلوب و باکیفیت نزدیک شود. هدف این است دانشجویانی که وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شوند، از نظر کیفیت آموزشی، امکانات و فضای علمی، در سطحی قرار بگیرند که بتوانند به‌خوبی برای نقش معلمی آماده شوند. در کنار این اقدامات، نظام صلاحیت معلمی نیز در حال طراحی است تا هر معلم، علاوه بر آموزش‌های علمی، مجموعه‌ای از صلاحیت‌های حرفه‌ای را نیز در دوره تحصیل کسب کند و در نهایت، هنگام ورود به جامعه، معلمی توانمند، مؤثر و شایسته باشد.
اما برخی از کارشناسان می‌گویند معلمان از دانش روز عقب هستند. برنامه دانشگاه برای رفع این مشکل چیست؟
چنین ادعاهایی باید با سند و پژوهش‌های معتبر همراه باشند چرا که مطالعات و پژوهش‌های موجود نشان می‌دهند فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان، به‌ویژه در سال‌های اخیر، هنگام ورود به مدرسه از نظر توانمندی علمی و صلاحیت‌های معلمی در سطح بالایی قراردارند. البته ممکن است درمواردی خاص یا دربرخی مناطق،کمبودهایی وجود داشته باشد اما به‌طور کلی خروجی‌های این دانشگاه از کیفیت بسیار خوبی برخوردارند و این روند رو‌به‌رشد است. برای نمونه، اگر فردی در دانشگاه شریف ریاضی بخواند و فرد دیگر در دانشگاه فرهنگیان، نباید این دو را صرفا براساس سطح تخصص علمی مقایسه کرد چرا که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان علاوه بر دانش پایه، بیش از ۲۰ واحد دروس مرتبط با معلمی را نیز سپری می‌کنند. بنابراین دانش پایه‌ای آنها در رشته‌هایی مانند ریاضی یا ادبیات فارسی کم نیست اما در کنار آن، مهارت‌ها و صلاحیت‌های معلمی را نیز کسب می‌کنند. هدف ما این نیست که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در رشته تخصصی خود به سطح پژوهشگر یا محقق برسند. اگر هم برسند، مایه افتخار و حمایت ما هستند اما مأموریت اصلی این دانشگاه تربیت معلمانی است که هم دانش پایه‌ای کافی داشته باشند و هم صلاحیت‌های حرفه‌ای لازم برای ایفای نقش مؤثر در کلاس درس را کسب کرده باشند. بخش مهمی از انرژی و برنامه‌ریزی ما در دانشگاه صرف همین هدف می‌شود.
اخیرا مقام معظم رهبری بر شتاب‌دهی علم و فناوری تأکید کردند.دانشگاه فرهنگیان چه اقداماتی در این راستا انجام داده است؟
درهمین مسیر، بیانات مقام معظم رهبری نیز راهبردی والهام‌بخش بوده است.ایشان تأکید کردند که دانش و دین، دو رکن اساسی برای پیشرفت کشور هستند و اتفاقا یکی از دانشگاه‌هایی که این دو را همزمان و هماهنگ دنبال می‌کند، دانشگاه فرهنگیان است. پس از این فرمایشات، ما برنامه‌ای جدی و یک کارگروه تخصصی تشکیل دادیم تا بتوانیم در کنار تقویت مبانی دینی، به توسعه دانش‌های روز نیز بپردازیم. از جمله اقدامات جدید، حرکت به سمت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین درآموزش است.مافرآیند تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاه راآغازکرده‌ایم تاآنهارابه آزمایشگاه‌های شبیه‌سازتبدیل کنیم. آزمایشگاه‌های سنتی به‌تدریج کنار گذاشته می‌شوند و ازمهرماه امسال، در برخی استان‌ها آزمایشگاه‌های هوشمند راه‌اندازی خواهند شد. این آزمایشگاه‌ها با بهرهگیری از تکنولوژی‌های روز،می‌توانند فضای آموزشی رامتحول کرده و به آموزش‌وپرورش منتقل کنند. معتقدیم اگر معلم صلاحیت پیدا کند، می‌تواند در آموزش‌وپرورش تحول ایجاد نماید. اگر معلم با دانش‌های نوین و ابزارهای روز آشنا باشد، می‌تواند آنها را به دانش‌آموزان نیز منتقل کند. بنابراین تمام تلاش ما این است که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از نظر دینی، اخلاقی، تربیتی و علمی ارتقا پیدا کنند؛ دقیقا همان چیزی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند.
برگزاری امتحانات و بازگشایی دانشگاه طبق چه برنامه‌ای انجام خواهد شد؟
امتحانات ما مانند سایر دانشگاه‌ها از ابتدای شهریور آغاز می‌شود و تا پانزدهم شهریور به پایان می‌رسد اما ما فرآیندها را زودتر آغاز کرده‌ایم و براساس مرحله اول آزمون سراسری، مصاحبه‌ها را به‌طور کامل انجام داده و نتایج را به سازمان سنجش ارائه کرده‌ایم تا مراحل بعدی ارزیابی و اعلام قبولی‌ها توسط آن سازمان انجام شود. در حال حاضر منتظر اعلام نتایج از سوی سازمان سنجش هستیم و احتمالا قبولی‌ها تا اوایل شهریور اعلام خواهد شد. بلافاصله پس از اعلام نتایج، فرآیند ثبت‌نام پذیرفته‌شدگان را آغاز خواهیم کرد. تمام تلاش ما این است که سال تحصیلی را از اول مهرماه آغاز کنیم. هم برای ورودی‌های جدید و هم برای دانشجویان فعلی، سال تحصیلی طبق زمان مقرر آغاز خواهد شد.
