بلراساس گزارشها، درحالحاضر ۴۳۱ نیروگاه مقیاس کوچک و تجدیدپذیر در خوزستان تولید برق میکنند اما ساخت نیروگاه شناور سد کرخه بهعنوان اولین پروژه از این نوع در ایران، گام بزرگی در جهت تولید برق از نور خورشید است.
استانهایی مانند کرمان، یزد و سیستانوبلوچستان ازجمله مناطق مناسب برای تولید انرژی خورشیدی در ایران به شمار میآیند، اما خوزستان در مقایسه با سایر استانها، روزهای آفتابی بیشتر با تابش خورشیدی تاثیرگذارتری دارد. مزیت دیگر این استان برای سرمایهگذاری در طرحهای خورشیدی و تولید انرژی پاک، نزدیکی به مراکز صنعتی و مصرفی است.
ضمن اینکه ساخت و راهاندازی نیروگاههای خورشیدی و همچنین نگهداری و بهرهبرداری از آنها به نیروی کار محلی نیاز دارد که میتواند فرصتهای شغلی جدیدی برای خوزستان ایجاد کند.
واگذاری اراضی محدوده سدها
اجرای طرح نیروگاه شناور خورشیدی بهعنوان اولین تجربه ایران در این زمینه که قرار است بهصورت پایلوت در خوزستان اجرا شود، گامی بزرگ و نوین در جهت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر به شمار میآید که به همت سازمان آب و برق استان عملیاتی خواهد شد.
مجری طرحهای توسعه انرژی خورشیدی سازمان آبوبرق خوزستان با اشاره به برنامه دولت برای رفع ناترازی برق از طریق انرژیهای تجدیدپذیر میگوید: «دستگاههای اجرایی دولتی موظف هستند در مدت چهار سال، ۲۰درصد برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند. در همین راستا، این سازمان در حال احداث نیروگاه ۲۵۰کیلوواتی خورشیدی روی سقف پارکینگ پرسنل است که تا اواخر مرداد ۱۴۰۴ به بهرهبرداری میرسد.»
محمدامین ایزدجو ادامه میدهد: «طرح احداث نیروگاه خورشیدی سهمگاواتی در سد کرخه، شامل دومگاوات زمینی و یک مگاوات شناور، در مرحله انتخاب مشاور قرار دارد. نیروگاه شناور سد کرخه بهعنوان اولین پروژه از این نوع در کشور، بر سطح دریاچه این سد بزرگ اجرا خواهد شد.»
این مسئول، چالشهای طرح یادشده را شامل تغییرات تراز آب، وزش باد و دشواریهای بهرهبرداری نسبت به نیروگاههای زمینی عنوان کرده و میافزاید: «اجرای این پروژه پایلوت، تجربهای ارزشمند برای توسعه نیروگاههای شناور در دریاچههای سدها فراهم میکند و با ایجاد سایه پنلها، تبخیر آب را کاهش داده و از ظرفیت خطوط انتقال موجود بهره میبرد.»
مجری طرحهای توسعه انرژی خورشیدی سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه این سازمان در اجرای تکالیف دولت برای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر پیشتاز است، توضیح میدهد: «این سازمان آماده واگذاری اراضی محدوده سدها و ظرفیت خالی پستها و خطوط انتقال به سرمایهگذاران بخش خصوصی برای احداث نیروگاههای خورشیدی است تا به کاهش ناترازی برق، که اکنون به یک ابرچالش ملی تبدیل شده، کمک کند.»
ویژگی بارز نیروگاههای خورشیدی این است که در طول عملکرد آن، انتشار گازهای اکسید نیتروژن، دیاکسید کربن و دیاکسید گوگرد به صفر میرسد و از گرمایش جهانی جلوگیری میشود.
صدور مجوز برای طرحهای خورشیدی
مدتهاست که خوزستانیها در مسیر تولید انرژیهای پاک قرار دارند و اگر حمایتهای دولتی افزایش یابد، حتما کارها زودتر به نتیجه رسیده و شهروندان از آنها بهره میبرند.
اواخر سال گذشته بود که مدیرکل حفاظت محیطزیست خوزستان از صدور مجوز برای احداث ۱۳۰مگاوات نیروگاه خورشیدی خبر داد و با اشاره به برنامهریزیهای صورتگرفته در جهت استفاده از ۵۰۰مگاوات نیروگاه خورشیدی در استان گفت: «پس از پیگیریهای لازم بهمنظور رفع مشکلات اجرایی، موافقت اولیه احداث نیروگاه ۲۰۰مگاواتی جمعا به میزان ۴۰۰مگاوات در شهرستانهای گتوند و بهبهان صورت گرفته که پس از ارسال مستندات لازم، مجوز نهایی صادر میشود.»
وی افزود: «با اجرای این طرحها ظرفیت نیروگاه خورشیدی استان به بیش از ۵۰۰ مگاوات خواهد رسید که میتواند نقش مؤثری در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در استان خوزستان داشته باشد.»
مدیرکل حفاظت محیطزیست خوزستان با تاکید بر اهمیت حرکت به سمت استفاده از انرژیهای پاک با بهرهمندی از ظرفیتهای طبیعی استان توضیح داد: «استان خوزستان از لحاظ انرژی خورشیدی از ظرفیت بالایی برخوردار است که باید از آن استفاده شود.»
احداث نیروگاههای خورشیدی در راستای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، کاهش آلودگی محیطزیست و تحقق اهداف توسعه پایدار است.
طرح دولت برای خرید تضمینی برق
ایران با دارا بودن بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، پتانسیل بالایی برای تولید انرژی خورشیدی دارد. بااینحال، تاکنون تنها بخش کوچکی از این پتانسیل مورد استفاده قرار گرفته است.
نیروگاه خورشیدی میتواند بخشی از نیازهای برق منطقه را تأمین کند و فشار بر شبکه برق کشور را کاهش دهد. این موضوع بهویژه در فصلهای گرم سال که مصرف برق افزایش مییابد، بسیار مفید است.
دولت با هدف تشویق سرمایهگذاری در بخش انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، برنامهای جامع برای خرید تضمینی برق تولیدشده توسط نیروگاههای خورشیدی به مدت ۲۰سال اعلام کرده است. براساس این طرح، متقاضیان میتوانند با احداث نیروگاههای خورشیدی و عقد قرارداد خرید تضمینی، برق تولیدی خود را به شبکه سراسری برق تزریق کرده و از درآمد پایدار بهرهمند شوند.
کارشناسان پیشبینی میکنند که در صورت اجرای موفق این طرح، ایران میتواند تا سال ۲۰۳۰ سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی خود را به بیش از ۲۰درصد افزایش دهد. این رویکرد نهتنها وابستگی به سوختهای فسیلی را کاهش میدهد بلکه میتواند ایران را بهعنوان نمونهای موفق در توسعه انرژیهای پاک در منطقه مطرح کند.