پخش بخشهای آخر این مجموعه، با حملات وحشیانه آمریکا و دشمن صهیونیستی به خاک کشورمان مصادف شد اما بهرغم وقفهای کوتاه در نمایش هرشبهاش، همچنان توانست مخاطب را در کنار خود نگهدارد. اتفاقا نزدیکی مضمون این سریال به فضای جنگ تحمیلی رژیمصهیونی باعث شد مخاطبان بیشتر با دسیسههای این رژیم آشنا شوند و به صورت ملموس، تلاش دشمن برای نفوذ در کشورمان را نشان داد.
گزارش پیشرو در گفتوگو با تنی چند از عوامل مجموعه نمایشی شبکه یک سیما، به علل و عواملی پرداخته که سریالی چون ناریا را در ردیف پربینندههای تلویزیون قرارمیدهد.
یک پرونده جاسوسی صنعتی
فیلمنامه ناریا توسط حمید رسولپورهدایتی به نوشته شده است است که علاوه بر ناریا، نگارش فیلمنامه فیلمها و مستندهایی همچون فرزندان، نشانهها و جاده تباهی را در کارنامهدارد.
حمید رسولپورهدایتی درباره چگونگی شکلگیری طرح اولیه این سریال گفت: قصه ناریا از یک موضوع واقعی الهام گرفته است. یک پرونده در حوزه جاسوسی صنعتی وجود داشت که پروبالش دادیم و به آن درام اضافه کردیم، سپس به یک ایده نهایی رسیدیم و آن را تبدیل به طرح سریال ناریا کردیم و ارائه دادیم.
رسولپورهدایتی در پاسخ به این پرسش که شخصیتهای این سریال چقدر مابهازای واقعی دارند، اظهار کرد: فکر میکنم کاراکترهای ناریا کاملا مابهازای واقعی دارند. برای مثال آدمهایی شبیه سامان بهعنوان شخصیت تبهکار اصلی قصه ناریا، معمولا در سینما و برخی سریالهای تلویزیون بهشکل انسانهای بدجنس نشان داده میشوند که فقط کم مانده دندانهای نیششان هم بیرون زده باشد.
معمولا در این آثار، آدمهای بد ازهمان اول مشخص هستند و مختصات اخلاقی خود را دارند، درحالیکه بسیاری از کسانی که دوروبرمان میبینیم هم میتوانند بهشکل بالقوه و بالفعل تبدیل به یک اهریمن شوند.
او ادامه داد: در جریان تحقیق و پژوهش برای نوشتن فیلمنامه، به موردی برخورد کردم که رئیس یکی از بزرگترین باندهای قاچاق موادمخدر در کشور بود اما در نگاه اول، تصور میکردید نهایتا یک نظافتچی ساختمان است. این فرد که ۱۵۸ سانت قد و ۴۸ کیلوگرم وزن داشت، یکی از بزرگترین باندهای ترانزیت موادمخدر میان ایران، افغانستان و پاکستان را مدیریت میکرد.
نویسنده ناریا ادامه داد: سامان سریال ناریا هم میتواند هر یک از افراد جامعه باشد که بهدلایل مختلف مثل شرایط زیستی و تربیتی و حتی ژنتیکی، تبدیل به یک تبهکار شده است؛ هرچند که در نگاه اول، چنین تصور و انتظاری از او وجود ندارد. در مورد شخصیتهای دیگر این سریال هم بهراحتی میتوان مابهازای واقعیشان را در جامعه پیدا کرد. مثلا دکتر قصریزاده از نسل کسانی است که در زمان جنگ تحمیلی به جبهه رفتند و حالا هم دغدغه مسائلی همچون حفاظت از ایران و فرزندان ایران در خون و وجودشان است.
وی افزود: درباره شخصیت منفی دیگر سریال، یعنی حشمت هم میبینیم که او هم مثل بسیاری از افراد جامعه بد بودن را نشانه زرنگی میداند و هیچ قیدوبندی برای رسیدن به اهدافش ندارد. ما حتی تلاش کردیم پلیسهای سریال هم کاملا معمولی باشند و مناسبات زندگی خانوادگیشان شبیه همه مردم بهنظر میرسد.
بهطور کل، تلاش کردیم تا شخصیتهای سریال خیلی خاص نباشند و حتی اسمهای معمولی روی آنها گذاشتیم و بهلحاظ تیپیکالی هم کاملا عادی به نظر برسند تا قصه سریال، مخاطب خودش را میان مردم پیدا کند.
موضوعی جذاب اما سخت
محمدسعید فرازمند، بازیگر نقش «سوران» در سریال ناریاست. او که سابقه اجرا در برنامههای تلویزیونی صداوسیمای کرمانشاه را دارد و بازی در سریال ناریا، اولین تجربه بازیگریاش در تلویزیون به حساب میآید، امیدوار است با بازی در این سریال بیش از پیش دیده شود و مسیر جدیدی را در زندگی هنری و حرفهای خود آغاز کند. بازیگر سوران با اشاره به دشواریهای این نقش، تصریح کرد: من ۱۰ ماه با سوران زندگی کردم. در این مدت حفظ راکورد حسی و بدنی اهمیت داشت. به همین دلیل با اینکه چند ماه سر صحنه نبودم، هیچ پیشنهاد دیگری را برای بازی قبول نکردم؛ چون باید فکر و رفتارم را به ناریا میدادم. در این مدت شبیه سوران شدم و اخلاق و رفتار او را در ذهن مرور میکردم.
فرازمند درباره دلایل موفقیت سریال به اهمیت توجه به اقوام و گویشهای مختلف در این سریال اشاره کرد و گفت: در تلویزیون اغلب سریالها در پایتخت یا شهرهای شمالی و کنار دریا فیلمبرداری میشود اما بخش عظیمی از این مجموعه در غرب ایران مقابل دوربین رفته و داستان در کرمانشاه روایت میشود و مخاطب احساس میکند در آن دیده میشود.
فرازمند با اشاره به سختیهای تهیه و تولید این کار بیان کرد: حساسیت و دقتی که گروه تهیه و تولید این مجموعه داشتند، برایم احترامبرانگیز بود و موجب شد خروجی کار هم موفقیتآمیز باشد. در سکانسهایی که در کرمانشاه و غرب ایران گرفتیم، کار سختتر بود و من شاهد سختیهای گروه تولید در سکانسهای کوهستان بودم. علاوه بر این، چون بخشهایی از داستان در زمستان میگذشت، ما در گرمای تابستان باید لباس گرم میپوشیدیم و بازی در این شرایط سخت بود.
او که کارگردانی و نویسندگی در تئاتر را نیز در کارنامه سوابق هنریاش دارد، خاطرنشان کرد: مخاطبان تلویزیون بسیار هوشمند و تیزبین هستند و نکات ریز و ظریف را بهراحتی تشخیص میدهند و اگر شخصیتی خوب درنیاید، آن را در ذهن قبول نمیکنند. به همین دلیل وقتی کاری با دقت و حساسیت ساخته میشود، بهسرعت مورد توجه قرار میگیرد و در نتیجه، تأثیر آن کار را میتوان در جامعه دید. این سریال هم سراغ موضوع جاسوسی و نفوذ به دانشمندان و سازندگان فناوریهای راهبردی رفته که موضوع جذاب و البته سختی است که جواد افشار از پس آن برآمده. فرازمند در پایان خاطرنشان کرد: حضور بازیگران حرفهای در این سریال به ما بازیگران جوان که اغلب بچههای تئاتری بودیم، کمک زیادی کرد تا تجارب خوبی در بازیگری و اخلاق حرفهای بهدستآوریم. از این رو امیدوارم برای همه ما اتفاق خوبی بیفتد و این سریال برای ما سکوی پرتاب باشد و دیده شویم.
«لیلا» چگونه انتخاب شد؟
دنیا دهقان یکی از بازیگران تازهوارد تلویزیون است که با نقش «لیلا» در سریال ناریا به کارگردانی جواد افشار، نخستین تجربه حرفهای خود را در قاب تلویزیون رقم زده است. وی درخصوص انتخابش برای نقش لیلا در این سریال گفت: من دانشآموخته تئاتر هستم و از طریق فراخوانی که در دانشگاه برای بازی در این سریال منتشر شده بود، متوجه تولید چنین سریالی شدم و پس از گذراندن سه مرحله تست بازیگری، برای ایفای نقش لیلا انتخاب شدم.
دهقان یادآور شد: شناسنامه لیلا برای من در ارتباط او با پدرش تعریف شد. اینکه دختری وابسته به پدر است و مختصات این نقش را باید در کنار مادرش بهدرستی ترسیم کند تا مخاطب حس غیرواقعی از نقش نگیرد.
بازیگر ناریا سختترین بخش این بازی را قرارگرفتن در موقعیت ازدستدادن پدر عنوان کرد و افزود: برای دختری که خیلی بابایی است، این سکانس باید خیلی درست و بجا اجرا میشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم خودم را به آن موقعیت پرتاب کنم. از قبل به این سکانس فکر نمیکردم. رهایش کردم و اجازه دادم در لحظه تصویربرداری وارد آن حس شوم تا شوک عزاداری را لمس و آن را بهشکل واقعی اجرا کنم.
وی ادامه داد: صحنه سنگین و سختی برایم بود؛ اما با تجاربی که از تئاتر داشتم، از پس آن برآمدم.
دهقان یادآور شد: این سریال علاوهبر اینکه فرصت دیدهشدن، من را در مسیر بازیگری قرار داد و به آینده امیدوار کرد. من ۱۰ سال در این مسیر تلاش کردم و میدانستم که نباید یکشبه به دنیای بازیگری رسید. از اینرو، تلاش کردم و در بسیاری از انتخابها به در بسته خوردم؛ اما ناامید نشدم و حالا خرسندم که این فرصت با سریال ناریا نصیبم شد.
وی در پایان درباره آینده بازیگریاش گفت: دوست دارم با کارگردانان زن همکاری کنم. از اینکه زنان در کارگردانی خیلی خوب پیشرفتهاند، خوشحالم و افتخار میکنم اگر من نیز بخشی از آثار زنان کارگردان ایران باشم.
برنامهریزی برای ۱۹۷ لوکیشن و ۱۵۷ بازیگر
نادیا شادمان در سریال ناریا علاوهبر بازیگری، بهعنوان دستیار برنامهریز نیز فعالیت داشته است. او با نقش زهره بهعنوان مددکار اجتماعی، از شخصیتهای مثبت سریال بهشمار میآید.
وی درخصوص حضورش در ناریا بهعنوان بازیگر گفت: در میانه کارم، بهعنوان دستیار برنامهریز در سریال بودم که آقای افشار نقش زهره را به من پیشنهاد داد و عنوان کرد این نقش را برای من درنظر گرفته است.
شادمان ادامه داد: شاید حجم کاری که بر دوش برنامهریز سریال بود، این امکان را به من نمیداد تا بازی هم بکنم؛ اما برای من تجربه خیلی خوبی بود.
شادمان خاطرنشان کرد: زهره بیشترین ارتباط را با ستاره (ویدا جوان) دارد و به او روحیه و امید میدهد و براساس اعتقادات خودم این شخصیت را قابلقبول و باورپذیر ساختم.
وی تصریح کرد: در بخشی از سریال به ستاره میگویم که خدا را در قلبت حس کن و به او توکل داشته باش. این نگاه شاید مربوط به شخصیت زهره باشد؛ اما در زندگی حرفهای خودم هم همیشه بوده و به این دیدگاه پایبندم.
شادمان یادآور شد: درباره نقش زهره، وقتی فیلمنامه را خواندم، متوجه شدم جزئیاتی که نویسنده برای ظاهر این شخصیت در نظر گرفته، خیلی به خودم شبیه نیست؛ اما باور قلبیام خیلی به این شخصیت نزدیک بود و تلاش کردم با درک عمیق از این شخصیت، زهره تکبعدی نشود، تا مخاطب آن را باور کند.
بازیگر ناریا تصریح کرد: برای من، زهره کاراکتری پیچیده و چندوجهی را به تصویر کشید که نیازمند ظرافتهای خاصی در بازی بود.
شادمان درخصوص برنامهریزی برای این سریال عنوان کرد: من در کنار همسرم، سعید غلامی، برنامهریز سریال، بهعنوان دستیار برنامهریز حضور داشتم و علیرغم تجربه برنامهریزی در چند سریال و فیلم سینمایی، این کار به نظرم بسیار دشوار بود.
دستیار برنامهریز ناریا گفت: برنامهریزی برای ۱۹۷ لوکیشن و ۱۵۷ بازیگر برای سریالی ۵۸قسمتی واقعا انرژی زیادی میطلبید که با همراهی همسرم توانستیم این اثر را که لوکیشن خارج از کشور هم داشت، با همراهی دو کارگردان به سرانجام برسانیم.
بازیگر سریالهای سرجوخه، صبح آخرین روز و خونسرد ادامه داد: سختی این نقش در تفکیک قائلشدن مددکار اجتماعی با مددکار زندان بود. من در مقام مددکار زندان تلاش کردم در مواجهه با زندانیان نگاه انسانی داشته باشم و آنها را سوای جرمشان، در جایگاه یک انسان دارای حقوحقوق بدانم و دچار قضاوت نشوم.
شادمان خاطرنشان کرد: فضای تولید در این سریال علیرغم حجم وسیع کار بسیار انرژی بخش و محترمانه بود. بخشی از این انرژی به خود جواد افشار مربوط میشود که در لوکیشنهای سختی مانند فیلمبرداری در ارتفاعات غرب ایران در پاوه خستگیناپذیری و توانمندی خودش را ثابت کرد.
وی در پایان یادآور شد: موفقیت ناریا را باید از این وجه دید که چون دست روی موضوعی گذاشته که حرفهای زیادی برای گفتن دارد مورد توجه قرار گرفته است.