از مدیریت ناکارآمد تا سکوهای بی‌نظم

مشابه آنچه که در کشور عربستان رخ داده است. امروز سکوهای ورزشگاه‌های این کشور، میزبان مهمان‌های زیادی از سرتاسر دنیاست. فوق‌ستاره‌ها، سفیر تبلیغ فرهنگ عربستان شده‌اند و این رشته، در آنجا کارکردی به مراتب بیشتر از یک ورزش داشته است. در ایران، فوتبال اما چهره‌ای متفاوت داشته و امروز به جرات می‌توان گفت به جای ایجاد صلح و دوستی، تبدیل به محلی برای دعوا شده است. این پروسه، در سال‌های گذشته سرعت عجیبی پیدا کرده و با آن‌که دستمزدهای فوتبال به شدت افزایش یافته و درصدی از علم و تکنولوژی آن وارد فوتبال شده است، با این وجود اما فدراسیون فوتبال تا این لحظه در کنترل دعواهای آن قاصر و ناتوان بوده است. فراموش نکنید، در سال‌های گذشته اعمال جریمه‌های سنگین مالی از سوی کمیته انضباطی هم نتوانسته در این زمینه کارساز باشد و اهالی فوتبال، آینده خوبی برای آن متصور نیستند. در سال‌های گذشته به دلیل اشتباهات داوری، این دعواها سرسام‌آور بود. با تصویب هیات دولت، VAR برای حل مشکلات وارد کار شد اما حالا مسئولان پذیرفته‌اند، داوری بخشی از ماجرا بوده و اختلافات روی سکوها و بین نیمکت‌ها، با کمک‌داور ویدئویی حل نمی‌شود. کارشناسان و اهالی فوتبال هر کدام نظرات خود را درباره این دعواها دارند. به طور مثال امیر عابدینی چندی قبل به روزنامه جام‌جم گفت: «تمام این دعواها زیر سر مدیریت فوتبال است. با این مدیران طبیعی است که شاهد این اختلافات باشیم چون بلد نیستند یک تصمیم درست بگیرند و احساسی حرف می‌زنند.» 
خیلی‌ها موضوع را به مدیریت ربط می‌دهند. سیدمهدی سیدصالحی، بازیکن سابق استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتور در واکنش به این اتفاقات و دلایل عمده آن می‌گوید: «من هم معتقدم بخش عمده دعواها به دلیل نوع مدیریت ماست. شاید هم بهتر است بگویم مدیریت علت اصلی است. مثالی می‌زنم. اگر مدیر سپاهان قبل از بازی با پرسپولیس از هواداران حریف تعریف کند، چه جو قشنگی درست می‌شود؟ یا برعکس. شما می‌توانی یک پیام خوب را به سکوها منتقل کنی. وقتی من پیشکسوت، به حریف احترام بگذارم‌، چه می‌شود؟ بازیکن، مربی و مدیر باید قبل از این‌که حرف بزنند، آن را مزه‌مزه کنند. شما پول حرفه‌ای می‌گیرید تا رفتاری حرفه‌ای داشته باشید.» او اضافه می‌کند: «مثلا قبل از بازی سپاهان و پرسپولیس، مدیر اجرایی قرمزها یک استوری گذاشته بود که؛ پرسپولیس ۲ سپاهان صفر! من اصلا نمی‌فهمم چرا؟ مدیر اجرایی چرا باید اینکار را کند؟ ما جای این‌که همدلی و رفاقت را بیشتر کنیم، داریم جو ورزشگاه را خراب می‌کنیم. برعکس می‌توانیم با یک استوری کمک کنیم جو خوب شود. متاسفانه بعضی مدیران هم شده‌اند آدم مجازی و تخم نفاق می‌کارند. مدام شاهد دعوای مجازی و واقعی هستیم. چه کسی از این فوتبال لذت می‌برد؟!» 
     
درآمد برای آموزش، نه هزینه
چرا کمیته انضباطی با وجود آرای سنگین مالی، همچنان نتوانسته عنصری بازدارنده در کاهش بداخلاقی‌های فوتبال داشته باشد؟ یکی از افراد فعال در فوتبال که دوست ندارد نامش فاش شود،دراین باره به جام‌جم می‌گوید: «باید واقعیت‌ها را بگوییم. پاسخ سؤال شما واضح است.چون قوانین درست اجرا نمی‌شود.ما به آئین‌نامه‌ها درست عمل نمی‌کنیم. برخورد انضباطی درستی صورت نمی‌گیرد. من سؤالی دارم و از شما می‌پرسم. چرا جرایم مالی که باید صرف توسعه و آموزش فوتبال شود، صرف مسائل جاری فدراسیون می‌شود؟ فدراسیون این پول رامی‌گیرد بسترسازی کند. آموزش درست بدهد.پولی که کمیته انضباطی در‌می‌آورد برای مخارج فدراسیون نیست. برای توسعه و انجام کار آموزشی و برای ازبین بردن بداخلاقی‌هاست.» 
او در پاسخ به این سؤال که چگونه مشکل حل می‌شود، جواب می‌دهد: «تا وقتی باشگاه‌ها نقشی در برگزاری مسابقات نداشته باشند، وضع همین است. فدراسیون فوتبال باید فقط نظارت کند. با وضع فعلی حتی آرای‌ کمیته انضباطی هم نمی‌تواند مانع این رفتارهای زشت شود. خیلی‌ها انتقاد دارند که چرا فلان بازیکن محروم نشده. اینها باعث ایجاد تشنج و دعوای بیشتر می‌شود. ایراد جدی که وجود دارد این که مگر طبق اساسنامه نباید اعضای کمیته انضباطی را در انتخابات مشخص کنند؟ الان به این شکل نیست و برای همین است ابهاماتی درباره استقلال این کمیته وجود دارد.» 
     
کنترل سکوها
یکی از مشکلات موجود عدم کنترل سکوهاست، به این دلیل که صندلی‌ها شماره‌گذاری نمی‌شوند و معلوم نیست هواداری که بلیت را می‌خرد، کجای ورزشگاه می‌نشیند و آیا اصلا با همان بلیت به ورزشگاه می‌آید؟ غلامحسین زمان‌آبادی که سال‌های سال است در فوتبال کار فرهنگی می‌کند، در رابطه با این مشکل می‌گوید: «طبق طرحی که ما برای ساماندهی هواداران دادیم و دوسال روی آن کار کردیم،صدور فن‌آیدی برای هواداران باشگاه‌هاست.ما الان دربعضی ورزشگاه‌ها دوربین نقطه‌زن هم داریم. اینها مکمل هم هستند و می‌توانند به کنترل سکوها کمک کنند.یعنی شما می‌توانی بفهمی هوادارکجا نشسته و رفتارش چطور است. البته این یک آیتم است وما بیش از ۴۰ آیتم دیگر برای کنترل بهتر سکوها و کاهش تنش‌های فوتبال داشته‌ایم.» 
زمان‌آبادی هم علت اصلی درگیری‌ها را عدم تربیت مدیران آکادمیک می‌داند و توضیح می‌دهد:«چرا ما دانشگاه فوتبال نداریم؟ مدیری که می‌خواهد هدایت یک باشگاه رابه دست بگیرد، باید تحصیلات این حوزه را داشته باشد. حتی مدیر ورزشی که برای سازمان‌ها و ارگان‌ها انتخاب می‌شود، باید آموزش ببیند. شما وقتی مدیر نادرست انتخاب می‌کنی، مشکلات آغاز می‌شود. تصمیمات اشتباه باعث ایجاد تنش و دعوا می‌شود. اظهارات غلط هم همین‌طور. من یک مثال بزنم. باشگاه نساجی چرا به اینجا رسیده؟ یا باشگاه هوادار؟ خب این ناشی از تصمیمات اشتباه است. خب طبیعی است هوادار روی سکو خشمگین می‎شود. یا فلان تیم که می‌خواهد قهرمان شود یقه داور را می‌گیرد. تازه من به شما می‌گویم الان روز خوب است. ببینید سه هفته آخر لیگ چقدر تنش خواهیم داشت و تا زمانی که مشکلات از اساس حل نشود، ادامه خواهند داشت. مدیری که قهرمانی را از دست می‌دهد فرافکنی می‌کند و دعواها بیشتر و بیشتر می‌شود.» 
     
نتیجه
حرف‌های کارشناسان و اهالی فوتبال مشخص است. انتخاب مدیران اشتباه، عدم نظارت روی سکوها،عملکرد فدراسیون و کمیته انضباطی و....جزو دلایل اصلی تنش ودعواهای فوتبال هستند. کاملا پیداست که هیچکس به حرف هیچکس گوش نمی‌دهد. وزرای ورزش بارها و بارها ازاخلاق درفوتبال گفته وخواستار کاهش تنش شده‌اندولی کاملا پیداست بامصاحبه کردن، هیچ مشکلی حل نشده است. ظاهرا تنها راه حل موجود، استقلال ارکان قضایی فدراسیون، افزایش علم و تکنولوژی، تربیت مدیران فوتبالی، ساماندهی ورزشگاه‌هابه ویژه شماره‌گذاری سکوهاوصندلی‌ها وتجهیز آنهابه دوربین‌های نقطه‌زن است.